درمان درد کمر سهل و ممتنع است. یکی از علل مهم زمینه ساز کمر درد ضعف عضلات اطراف ستون مهره و شکم است. انجام نرمش هایی برای تقویت این عضلات اگر به درستی انجام شوند میتوانند تا حد زیادی شدت درد را کم کرده یا آن را کاملا بهبود دهند.
تعدادی از این نرمش ها برای تقویت عضلات بوده و تعدادی دیگر برای کشش عضلات و لیگامان های کوتاه شده است. قبل از انجام نرمش های کمر با پزشک خود مشورت کنید.
نکاتی که قبل از شروع نرمش و ورزش های کمر باید بدانیم
قبل از انجام نرمش های کمر درد اول چند دقیقه راه بروید تا بدنتان به اصطلاح گرم شود. اگر احساس میکنید انجام هرکدام از نرمش هایی که در زیر توضیح داده میشود برای شما مشکل است میتوانید آنرا انجام ندهید و فقط نرمش هایی را انجام دهید که انجام دادن آن برای شما راحت است.
بتدریج بعد از چند هفته که عضلات شکم و کمر شما قویتر شد خواهید توانست همه نرمش ها را انجام دهید. لازم نیست نرمش ها را حتما به تعدادی که در زیر گفته میشود انجام دهید. میتوانید آنها را با تعداد و دفعات کمتر انجام دهید. به تدریج و بعد از گذشت چند هفته که عضلات شما قویتر شد میتوانید آنها را به تعداد بیشتر انجام دهید.
نکته مهم در انجام نرمش ها اینست که باید آنها را با شدت و تعداد کم شروع کرده و به آرامی شدت و تعداد آنها را بیشتر کنیم و گرنه ممکن است نرمش ها به شما آسیب رسانده و درد کمر شما را بیشتر کند.
اگر عضلات شما خیلی ضعیف باشد ممکن است با انجام نرمش ها، درد کمر شما بیشتر شود. نرمش ها را میتوانید با تعداد ۳-۲ بار تکرار شروع کنید و بتدریج هر روز یا هر دو روز یکی به آن اضافه کنید تا بعد از مدتی به ۳۰-۲۰ مرتبه برسد.
اگر عضلات شما بیش از حد ضعیف باشند و انجام نرمش ها موجب افزایش درد کمر شما شوند، درد بعد از یک هفته شدید میشود پس بهتر است اگر تازه این نرمش ها را شروع کرده اید در ابتدا آنها را با کمترین شدت و مقدار به مدت یک هفته انجام دهید.
اگر بعد از یک هفته درد کمر بیشتر شد باید نرمش ها را بمدت ۲-۱ هفته موقتاً متوقف کرده و بعد از آن مجدداً نرمش ها را با شدت و مقدار کمتر شروع کرد.
اگر بعد از گذشت یک هفته از شروع نرمش ها درد کمر بیشتر نشد به تدریج آنها را بیشتر میکنیم. مدت انجام نرمش هایی که در زیر آموزش داده میشود در ابتدا کم است ولی بعد از حدود یک ماه باید به روزی ۱۵ دقیقه برسد.
نکته مهم دیگر اینست که تقویت عضلات به چند ماه زمان نیاز دارد پس عجله نکنید. صبر داشته باشید و ناامید نشوید. نرمش ها را با برنامه منظم و با پشتکاری انجام دهید. مطمئن باشید کمر درد شما بعد از ۲-۱ ماه به نحو قابل محسوسی کاهش پیدا میکند.
اگر بعد از کاهش یا قطع کمردرد و بعد از چند ماه نرمش ها را فراموش کرده و انجام ندهیم درد مجدداً برمیگردد. پس باید عادت کنیم تا نرمش ها را تا آخر عمر انجام دهیم.
نرمش های کمر در سه دسته ساده، متوسط و مشکل توضیح داده میشود. ابتدا با نرمش های ساده شروع کنید و بعد از چند هفته که توانستید آنها را به راحتی انجام دهید میتوانید بترتیب به مراحل بعدی بروید.
ورزش های ساده کمر کدامند
در زیر نرمش های ساده و اساسی کمر توضیح داده میشود
چرخش لگن Pelvic tilt
به پشت بخوابید و دست هایتان را روی شکم خود قرار دهید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. عضلات شکم خود را منقبض کنید بطوریکه کمر شما به کف زمین فشرده شود. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس عضلات را شل کنید.
بعد از چند ماه نرمش که عضلات شما قویتر شد با منقبض کردن عضلات شکم و لگن، باسن خود را از زمین بلند کنید بطوریکه زانو و لگن و شانه های شما در یک خط صاف قرار بگیرند. به اندازه سه بار نفس کشیدن عمیق در همین وضعیت مانده و سپس به آرامی به حالت اول برگردید.
چرخش تنه Lower trunk rotation
به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. در حالیکه شانه های خود را بطور ثابت و بدون حرکت روی زمین نگه داشته اید به آرامی زانو های خود را تا آنجا که میتوانید به سمت چپ خم کنید. سپس به آرامی زانو های خود را تا آنجا که میتوانید به راست خم کنید.
چهار دست و پا Cat and camel
هر دو زانو و کف هر دو دست خود را روی زمین بگذارید. اجازه بدهید شکم شما به پایین بیفتد و کمر به طرف پایین قوس بردارد. ۵ ثانیه در این حالت مانده و سپس دوباره کمر خود را صاف کنید و ۵ ثانیه در همین حال بمانید. ۳ بار و هر بار ۱۰ مرتبه این کار را انجام دهید.
ورزش های متوسط کمر
بعد از اینکه توانستیم به مدت چند هفته نرمش های ساده کمر را انجام دهیم میتوانیم بتدریج نرمش های متوسط را شروع کنیم.
مهمترین نرمش های این دسته عبارتند از
زانو به سینه Knee to chest
به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. با هر دو دست یک ران خود را در کمی بالاتر از زانو بگیرید و زانوی خود را به سمت سینه خود بکشید (و یا یک زانو را خم کرده و به طرف سینه خود نزدیک کرده و ساق خود را با هر دو دست بگیرید.).
این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی به وضعیت اول برگردید. این کار را برای پای مقابل هم تکرار کنید.
نشستن نیمه Partial sit up
به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. چانه خود را به سینه بچسبانید و بالا تنه خود را به جلو خم کنید بطوریکه شانه های شما از زمین بلند شوند. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی به وضعیت اول برگردید. 
زانو به سینه دوبل Double knee to chest
به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده و کف پا ها را روی زمین قرار دهید. با هر دو دست دو ران خود را در کمی بالاتر از زانو ها بگیرید و زانو های خود را به سمت سینه خود بکشید. این وضعیت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی به وضعیت اول برگردید
کشش همسترینگ Standing hamstring stretch
بایستید و پاشنه یک پای خود را روی یک چهارپایه به ارتفاع نیم متر قرار دهید. زانو را راست و مستقیم نگه دارید و به آرامی به جلو خم شوید تا مفصل لگن شما خم شود. آنقدر به جلو خم شوید تا در کمر و پشت ران یک کشش خفیف را احساس کنید.
از شانه یا کمر به جلو خم نشوید از لگن خم شوید. باید پشت ران و ساق شما کش بیاید نه کمرتان. ۳۰-۱۵ ثانیه این حالت را نگه دارید. برای هر پا این کار را ۳ بار تکرار کنید.
خم به عقب Extension exercise
به شکم روی زمین برای ۵ دقیقه دراز بکشید. اگر این وضعیت شما را ناراحت میکند میتوانید یک بالشت را زیر شکم خود قرار دهید. وقتی توانستید بدون بالشت ۵ دقیقه بصورت دمر روی زمین دراز بکشید بقیه تمرین را انجام دهید.
به این صورت که آرنج هایتان را روی زمین تکیه داده بطوریکه بازو هایتان در حالت عمود بر زمین قرار بگیرد. ۵ دقیقه در همین حالت بمانید و سپس دوباره یک دقیقه روی شکم دراز بکشید و این بار کف دست هایتان را روی زمین گذاشته و آرنج هایتان را کاملا راست کنید و در حالیکه لگن شما روی زمین است سر و سینه خود را از روی زمین بلند کنید.
سپس به آرامی دوباره به حالت اول برگردید. ۴ بار و هر بار ۱۰ مرتبه این کار را انجام دهید. بین این ۴ بار ۲ دقیقه استراحت کنید. در حین انجام این نرمش نباید در ساق خود احساس درد کنید. البته اگر قدری درد در کمر خود احساس کردید طبیعی است.
کشش عضلات جلوی ران
کف هر دو دست را بر روی زمین قرار ذهید. یک زانو را ۹۰ درجه خم کرده و زانوی دیگر را در حالت کشیده نگه دارید. زانوی خم شده را بیشتر خم کرده و تنه را به جلو ببرید تا در قسمت جلوی ران و جلوی لگن خود احساس کشش ملایمی کنید. در همین حالت کمی مکث کنید و سپس به آهستگی به وضعیت اولیه برگردید. حرکات را برای طرف مقابل هم انجام دهید.
کشش عضلات پشت کمر
بنشینید و هر دو پا را مستقیم به جلو بکشید. آهسته به جلو خم شوید تا نوک دست های شما تا حد امکان به انگشتان پا های شما نزدیک شود. در همین حالت کمی مکث کنید و سپس به آهستگی به وضعیت اولیه برگردید.
ورزش های پیشرفته کمر
بعد از اینکه توانایی انجام نرمش های ساده و متوسط را بدست آوردیم میتوانیم بتدریج نرمش های مشکل تر را شروع کنیم. مهمترین این نرمش ها عبارتند از
بالا بردن دست و پا چهارگانه Quadruped arm and leg raise
هر دو زانو و کف هر دو دست خود را روی زمین بگذارید. عضلات شکم خود را سفت کنید تا کمرتان محکم شود سپس یک پا و دست طرف مقابل را از زمین بلند کنید. آنها را ۵ ثانیه در همین حال نگه دارید و سپس پایین آورده و برای دست و پای طرف دیگر همین کار را انجام دهید. این کار را برای هر طرف ۱۰ مرتبه انجام دهید.
کشش گلوتئال Gluteal stretch
به پشت بخوابید. زانو هایتان را خم کرده و کف هر دو پا روی زمین باشد. مچ پای راست را روی زانوی چپ بگذارید. با هر دو دست ران چپ را گرفته و به طرف خودتان بکشید. با این کار یک کشش در عضلات باسن و ران احساس میکنید. این وضعیت را ۳۰-۱۵ ثانیه حفظ کنید. برای هر پا این کار را ۳ بار انجام دهید.
نرمش کناری Side plank
به شانه روی زمین دراز بکشید. آرنج زیرین را روی زمین تکیه دهید به طوری که بازوی شما در حالت کاملاً عمود بر زمین قرار بگیرد. سپس لگن خود را از زمین بلند کنید تا کل بدن شما در حالت مستقیم قرار بگیرد و فقط روی ساعد و لبه خارجی پا تکیه داشته باشید.
به مدت ۱۵ ثانیه این حالت را حفظ کرده و به آهستگی به سر جای اول برگردید. این کار را برای طرف مقابلتان هم انجام دهید. بعد از چند ماه نرمش کم کم مدت بالا ماندن را به یک دقیقه افزایش دهید.
چرخش در حالت نشسته
روی یک چهارپایه بنشینید. ساق راست خود را روی زانوی چپ بگذارید. ساعد چپ را روی لبه خارجی زانوی راست گذاشته و کمر خود را کاملاً به سمت راست بچرخانید. این کار را به طریق معکوس برای طرف مقابل هم انجام دهید.
درازکش و نشستن
به پشت بخوابید. زانو ها را خم کرده یا در حالت مستقیم نگه دارید ( حالت خم کرده راحت تر است). دست ها را به جلو بکشید یا در پشت سر قرار دهید ( به جلو راحت تر است). سپس از حالت درازکش به حالت نشسته درآمده و به آهستگی مجددا به حالت درازکش برگردید.
