شکستگی انگشت دست. علائم و درمان

آناتومی انگشتان دست

 دست انسان ۲۷ استخوان دارد. ۸ استخوان در مچ که به آنها استخوان های کارپ Carpal bones میگویند. ۵ استخوان در کف دست بنام استخوان های متاکارپ Metacarpal bones و ۱۴ استخوان که انگشتان را درست کرده و به آنها فالانکس Phalanges میگویند.

همه انگشتان دست سه بند متحرک دارند. بندی که کوچکتر بوده و ناخن دارد را بند انتهایی یا دیستال Distal Phalanx میگویند. بندی که پشت سر آن بوده و با آن مفصل میشود را بند میانی Middle phalanx میگویند و بندی را که به کف دست متصل میشود را بند پرگزیمال Proximal phalanx میگویند.

هر انگشت که از سه بند تشکیل شده از طریق بند پرگزیمال به کف دست مفصل میشود. در کف دست به ازای هر انگشت یک استخوان به نام متاکارپ Metacarpal bone وجود دارد. پس کف دست از چهار متاکارپ تشکیل شده است.

وضعیت انگشت شست قدری متفاوت است. شست برخلاف دیگر انگشتان دست دو بند دارد. بند دیستال که ناخن دارد و بند پرگزیمال. بند پرگزیمال به متاکارپ شست متصل میشود.

متاکارپ شست نسبت به چهار متاکارپ دیگر فرق عمده ای دارد یعنی متحرک است. به خاطر تحرک متاکارپ شست است که در هنگام گرفتن اشیاء، شست دست در مقابل چهار انگشت دیگر قرار گرفته و ما میتوانیم اشیاء را بگیریم.

علت شکستگی انگشت دست

 علت شکستگی انگشتان دست ضربه است و این ضربه میتواند در حین کار یا فعالیت های تفریحی یا ورزشی بصورت ضربه مستقیم جسم سخت و یا فشار غیر مستقیم مانند پیچاندن انگشت ایجاد شود.

انواع شکستگی های انگشت

شکستگی میتواند در هر کدام از سه بند انگشت ایجاد شود. شکستگی انگشتان ممکن است خارج مفصلی یا داخل مفصلی باشد. هر انگشت سه مفصل دارد و خط شکستگی در هر کدام از این مفاصل وارد شود مهم و خطرناک است.

این شکستگی ها باید بسیار به دقت جااندازی شوند تا بدون جابجایی جوش بخورند وگرنه در صورت بد جوش خوردن میتوانند در دراز مدت موجب ساییدگی مفصل شوند. شکستگی های خارج مفصلی معمولا بصورت عرضی یا مایل یا مارپیچی هستند.

گاهی اوقات بند انتهایی انگشت ممکن است بدنبال اصابت جسم سخت مانند ضربه چکش یا گیر کردن انگشت لای در، خرد شود.

علائم شکستگی انگشتان دست

 مهمترین علامت شکستگی انگشت دست درد است. این درد ممکن است با حرکت انگشت بدتر شود. فشار دادن محل شکستگی درد را بیشتر میکند. همراه با درد، تورم انگشت، خونمردگی، عدم توانایی در حرکت دادن انگشت، کوتاه شدن و یا تغییر شکل انگشت میتواند از علائم دیگر شکستگی انگشت باشد.

در صورتیکه بدنبال ضربه انگشت دست شما درد گرفته است به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. بسیاری از افراد با این فکر که درد انگشت دست آنها بدنبال ضربه فقط یک کوبیدگی ساده است به پزشک مراجعه نمیکنند و وقتی بعد از چند هفته دردشان خوب نمیشود به نزد پزشک میروند.

متاسفانه همین تاخیر میتواند روی نتیجه درمان تاثیر منفی داشته باشد. تشخیص قطعی شکستگی انگشت به توسط رادیوگرافی ساده است.

درمان شکستگی انگشت چیست

 انتخاب نوع درمان به توسط پزشک ارتوپد با در نظر گرفتن محل شکستگی، شکل شکستگی، شدت شکستگی، جابجا بودن یا نبودن آن و متغیرهای دیگر است.

بسیاری از شکستگی های انگشت دست بدون جابجایی هستند. تنها درمان این شکستگی ها بستن انگشت شکسته شده به انگشت مجاور با یک چسب است. این بستن باید طوری باشد که مفاصل انگشتان بتوانند به راحتی خم و صاف شوند. همچنین چسب بکار رفته باید حساسیت پوستی ایجاد نکند و نیاید خیلی محکم بسته شود.

اگر شکستگی همراه با جابجایی باشد پزشک معالج آنرا جااندازی کرده و در صورت پایدار بودن شکستگی، ممکن است دست را مدتی در آتل گچی قرار دهد.

جوش خوردن شکستگی های انگشت معمولاً به سه هفته وقت نیاز دارد و معمولاً دست به همین مدت در آتل باقی میماند. ممکن است در مدت این سه هفته پزشک ارتوپد از دست شما عکسبرداری کند تا مطمئن شود شکستگی انگشت دست شما جابجا نشده است.

گاهی اوقات بعد از جااندازی بسته شکستگی پایدار نیست (یعنی به محض اینکه پزشک انگشت بیمار را رها میکند قطعات شکسته شده مجددا جابجا میشوند). در این موارد پزشک معالج پس از جااندازی بسته، پین هایی را از راه پوست به درون استخوان های شکسته شده وارد کرده و آنها را به یکدیگر متصل میکند.

گاهی اوقات مثلاً در مورد بعضی شکستگی های با جابجایی زیاد یا شکستگی های باز یا همراه با مشکلات عصبی یا عروقی ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی باشد. در این صورت جراح ارتوپد جراحی را در اطاق عمل و معمولاً با بیحسی محلی انجام میدهد.

بعد از جااندازی شکستگی، محل شکستگی به توسط وسایل فلزی مثل سیم یا پین یا پیچ یا پلاک فیکس و ثابت میشود. بعد از جراحی هم معمولاً دست تا مدتی در آتل گچی میماند.

همانطور که گفته شد گاهی اوقات بند انتهایی انگشت ممکن است بدنبال اصابت جسم سخت مانند ضربه چکش یا گیر کردن انگشت لای در، خرد شود.

در این موارد معمولا پوست انگشت زخمی میشود و یا ممکن است زیر ناخن خونریزی کرده و کبود شود و یا حتی ممکن است ناخن از بستر خود کنده شود. این شکستگی ها نیازی به بستن ندارند و خودبخود جوش میخورند. درمان در این موارد باید بیشتر معطوف به وضعیت آسیب پوست و بستر ناخن باشد.

درمان شکستگی انگشت چه بدون جراحی و چه با عمل جراحی انجام شود بعد از چند هفته که دست از آتل گچی خارج میشود انگشتان دست بخصوص انگشت شکسته شده خوب خم و راست نمیشود.

بیمار حتماً باید تا مدت چند هفته حرکات بخصوصی را که پزشک معالج یا فیزیوتراپ به او آموزش میدهد به درستی انجام دهد تا حرکات انگشت، دوباره به وضع طبیعی برگردد.