در یک بررسی الکترودیاگنوستیک معمولا دو تست انجام میشود که عبارتند از
- الکترومیوگرافی Electromyography EMG که به آن نوار عضله هم میگویند
- مطالعه هدایت عصبی Nerve conduction studies NCS که به آن نوار عصبی هم میگویند
بنابراین وقتی صحبت از تست نوار عصبی میشود در غالب اوقات منظور انجام دو تست بالا با هم است. این تست ها به توسط متخصص داخلی اعصاب (نورولوژیست) یا متخصص طب فیزیکی انجام شده و نتیجه آن برای پزشک درخواست کننده ارسال میشود.
بررسی های الکترودیاگنوستیک معمولا برای یک اندام انجام میشود. بطور مثال پزشک ارتوپد ممکن است از همکار نورولوژیست خود بخواهد تا این تست را برای اندام فوقانی راست و یا اندام تحتانی چپ انجام دهد. در این صورت فعالیت کلیه اعصاب و عضلات آن اندام مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
البته پزشک معالج در ورقه درخواست معمولا شرح کوتاهی از مشکلات بیمار را ذکر کرده و از همکار نورولوژیست خود میخواهد تا در مورد قسمت خاصی از اندام که مد نظر او است دقت بیشتری داشته باشد.
از تست های الکترودیاگنوستیک در بیماری هایی مثل سندرم کارپال تونل یا سندرم فشار به عصب آلنا در مچ دست یا بررسی سیاتیک یا دردهای گردن که به دست تیر میکشد، در بررسی تاثیر دیابت روی اعصاب و یا در بررسی آسیب عصب بعد از ضرباتی که به اندام وارد میگردد و بسیاری بیماری های دیگر استفاده میشود.
دقت این تست ها برای کشف مشکل همیشه زیاد نیست و گاهی اوقات با وجود بیماری در عصب ممکن است تست نکته غیر طبیعی را نشان ندهد.
نوار عضله یا الكترومیوگرافی چیست
الكترومیوگرافی Electromyography یا نوار عضله نوعی آزمایش است كه به توسط آن فعالیت الكتریكی عضله بررسی میشود. این ازمایش معمولا به توسط متخصصین داخلی اعصاب (نورولوژیست ها) انجام شده و نتیجه آن به پزشك معالج گزارش میشود.
عضله همیشه در حال تولید الكتریسیته است ولی میزان این تولید متغیر است. در حین استراحت و یا موقعی كه عضله منقبض میشود مقادیر متفاوتی الكتریسیته در عضله بوجود میاید.
روش انجام نوار عضله یا الكترومیوگرافی به این صورت است كه ابتدا سوزن های بسیار ظریفی از طریق پوست به داخل عضله مورد نظر فرستاده میشود.
این سورن های فلزی میتوانند الكتریسیته تولید شده در عضله را دریافت كرده و آن را از طریق سیم هایی به یك دستگاه خاص منتقل كنند. دستگاه ذكر شده امواج الكتریكی جمع آوری شده را تقویت و سپس ثبت میكند.
كسی كه این تست را انجام میدهد از شما میخواهد تا گاهی عضله خود را شل كرده و گاهی آنرا منقبض كنید. در هر كدام این حالات امواج بخصوصی تولید میشود.
انجام دهنده تست سعی میكند تا با مشاهده و تفسیر شكل امواج دریافت و ثبت شده متوجه این نكته شود كه آیا عضله یا عضلان مورد نظر به خوبی كار میكنند یا خیر.
اختلال در كاركرد عضله میتواند ناشی از مشكلات و بیماری های خود عضله، بیماری های عصبی كه به عضله میرود، اختلالات الكترولیتی و یا به علل دیگری باشد.
در حین انجام تست نوار عضله به موارد زیر توجه داشته باشید
♦ ممكن است در حین فرو رفتن سوزن ها در پوست كمی درد ایجاد شود. نگران نباشید این درد بعد از مدت كوتاهی از بین میرود
♦ بعد از خروج سوزن ها از پوست ممكن است جای آنها تا چند روز كمی سوزش داشته باشد. این سوزش بزودی از بین میرود
♦ اگر از داروهایی كه خون را رقیق میكنند استفاده میكنید، بیماری ریوی دارید یا به علت بیماری زمینه ای خاصی خطر عفونت در بدن شما زیاد است این مورد را باید قبل از انجام تست به تست كننده بگویید
♦ در روز انجام تست به پوست اندام مورد بررسی هیچ كرم یا لوسیونی نزنید و جواهر نبندید
♦ معمولاً جواب تست بلافاصله بعد از انجام آن به شما داده میشود
نوار عصبی چیست
هدف از انجام تست هدایت عصبی Nerve conduction velocity یا به اختصار نوار عصبی فهمیدن این نكته است كه آیا عصب مورد مطالعه به درستی كار میكند یا خیر.
این تست یا آزمایش معمولا به وسیله متخصصین داخلی اعصاب یا نورولوژیست ها انجام شده و نتیجه ان به پزشك معالج گزارش میشود.
در این روش تست كننده چسب های مخصوص را در نقاط مختلفی روی پوست شما میچسباند. این نقاط در مسیر عصب مورد مطالعه هستند.
در زیر این چسب ها تكه الكترود فلزی قرار داد كه به توسط سیمی به دستگاه مخصوصی متصل میشود. كار این چسب یا الكترودها جمع آوری اطلاعات الكتریكی از سطح پوست است.
دستگاه از طریق یكی از این الكترودها یك جریان الكتریكی ضعیف را به پوست شما وارد میكند. این جریان الكتریسیته از طریق پوست به عصب وارد شده و در طول آن حركت میكند.
در كمی بالاتر در مسیر عصب الكترود بعدی جریان الكتریكی رسیده را دریافت و ثبت میكند. سپس دستگاه بررسی میكند كه چقدر زمان طی شده تا موج الكتریكی از نقطه اول به نقطه دوم برسد. به زبان دیگر سرعت هدایت امواج الكتریكی در داخل عصب مورد مطالعه بررسی میشود.
این سرعت هدایت معمولاً در حدود 200 كیلومتر در ساعت است. وقتی عصب به هر علتی خوب كار نمیكند ممكن است این سرعت هدایت كم شود.
تست كننده با تغییر محل الكترود ها سعی میكند محل آسیب عصب را كشف كند. موقع وارد شدن جریان الكتریكی از الكترود اول به پوست یك احساس خفیف برق گرفتگی حس میشود كه دردناك یا آزار دهنده نیست.
در مواردی كه عصب به هر علتی تحت فشار قرار میگیرد سرعت هدایت جریان الكتریكی در آن كم میشود. بطور مثال در بیماری كانال كارپ عصب مدیان یا میانی در مچ دست تحت فشار قرار میگیرد و به همین علت سرعت جریان الكتریكی در آن كاهش میابد. كشف این كاهش در تست نوار عصبی میتواند تایید كننده تشخیص این بیماری باشد.
توجه به این نکته بسیار مهم است که دقت تست نوار عصبی تا حد زیادی بسته به كسی است كه تست را انجام میدهد.