تصویربرداری پزشكی به معنای تهیه تصویر از بدن انسان به منظور تشخیص بیماری ها یا كمك به پیشرفت دانش پزشكی است. تصویربرداری یكی از ابزارهای مهم در تشخیص آسیب ها و بیماری های سیستم حركتی بدن انسان است.
پزشك پس از صحبت با بیمار راجع به مشكلات ایجاد شده برای او و پس از معاینه میتواند برای كمك به تشخیص بیماری از روش های پاراكلینیك استفاده كند.
منظور از روش های كلینیكی یا بالینی صحبت با بیمار و معاینه وی است و روش های پاراكلینیكی اقدامات اضافه ای است كه به تشخیص كمك میكند مانند آزمایش یا تصویربرداری
برای تصویربرداری از بدن انسان از ابزارهای گوناگونی استفاده میشود. رایج ترین روش های تصویربرداری عبارتند از
رایوگرافی ساده
در رادیوگرافی ساده که نوعی تصویربرداری است بدن تحت تاثیر تابش اشعه ایكس یا رونتگن قرار گرفته و سپس میزان اشعه ایكه از بدن عبور میكند بر روی یك صفحه حساس ثبت میشود.
در رادیوگرافی ساده یك تصویر از اعضای داخلی بدن دیده میشود. بیشترین استفاده رادیوگرافی ساده در دیدن استخوان های بدن و تشخیص آسیب ها و بیماری های مربوط به ان است. این روش ارزان و در دسترس بوده و میتواند اطلاعات زیادی را در اختیار قرار دهد.
سی تی اسکن
سی تی اسكن نوعی تصویربرداری پزشکی است که به آن توموگرافی كامپیوتری هم میگویند.
در این روش اشعه ایكس بصورت خطی و از زوایای گوناگون به قسمت های مختف بدن تابانده شده و سپس اطلاعات دریافت شده توسط سنسورهای اشعه ایكس به یك كامپیوتر ارسال میشود و تصاویری بر روی مانیتور كامپیوتر تشكیل میشود.
این تصاویر بصورت برش هایی از قسمت مورد مطالعه دیده میشوند و یا میتوان با کمک آن تصویر سه بعدی بافت ها و بخصوص استخوان ها را دید.
سی تی اسكن میتواند اطلاعات دقیقی از استخوان ها و بافت نرم بدن در اختیار قرار دهد
ام آر آی
در ام آر آی بیمار در یك میدان مغناطیسی قوی قرار داده شده و سپس با ارسال امواج رادیویی و دریافت مجدد امواج بازتابیده از بدن میتوان تصاویر دقیقی ار قسمت های داخلی بدن تهیه كرد.
از ام آر آی بیشتر در بررسی یافت های نرم بدن استفاده میشود. ام آر آی روش تصویربرداری گران قیمتی است و در همه مراكر تشخیصی و درمانی وجود ندارد. تشخیص بیماری از روی تصویر ام آر آی نیاز به تخصص خاص دارد.
اینکه ام آر آی گرانقیمت تر است دلیل بر مهمتر بودن یا دقیقتر بودن آن نیست. چه بسا بیماری هایی که آنها را میتوان با یک رادیوگرافی ساده بهتر از ام آر آی تشخیص داد.
سونوگرافی
سونوگرافی از امواج صوتی استفاده میكند. تابش امواج صوتی و بررسی امواج بازتابیده از بدن میتواند اطلاعاتی را از آناتومی داخلی بدن بدست دهد.
این روش تصویربرداری یكی از كم خطرترین ابزارهای تصویربرداری است. ارزان است و دستگاهی كه با آن سونوگرافی انجام میدهند كوچك بوده و حتی انواع قابل حمل آن نیز وجود دارد. با این حال دقت آن بشدت وابسته به كسی است كه از آن استفاده میكند.
تبحر و تجربه متخصص سونولوژیست (پزشكی كه مسئول انجام سونوگرافی و تفسیر اطلاعات بدست آمده از آن است) در بدست آوردن نتایج دقیق از این روش تصویربرداری اهمیت فراوانی دارد.
پس نتایج سونوگرافی بیش از روش های دیگر تصویربرداری تابع تبحر سونولوژیست یا کسی است که سونوگرافی را انجام میدهد.
اسکن هسته ای
به اسكن هسته ای، اسكن رادیوایزوتوپ هم میگویند. در این نوع از تصویربرداری ماده رادیواكتیو خاصی به بدن بیمار تزریق شده و سپس اشعه گامای تابیده از او ثبت میشود.
قسمت هایی از بدن که مشکل دارد ماده رادیوایزوتوپ را بیشتر به خودش جذب میکند و در نتیجه اشعه گامای بیشتری از آن ساطع میشود. با اندازه گیری این اشعه میتوان قسمت های بیمار را دید.
از این روش معمولا در تشخیص تومورهای استخوانی، عفونت ها و شكستگی های پنهان استفاده میشود