یکی از شایعترین آسیب های زانو، پارگی رباط صلیبی است که معمولا در حین ورزش های پرتحرکی مثل فوتبال یا والیبال ایجاد میشود. پاره شدن رباط صلیبی زانو از مهمترین علل لقی و ناپاداری زانو و خالی شدن زانو در حین راه رفتن و دویدن و ورزش کرده است.
ممکن است همراه با پارگی رباط، منیسک زانو هم پاره شده باشد. پارگی این رباط در بعضی موارد نیاز به جراحی دارد.
برای درک بهتر پارگی رباط صلیبی باید قدری آناتومی کاربری زانو را دانست.
آناتومی کاربردی
زانو بزرگترین مفصل بدن است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. قسمت پایینی استخوان ران، قسمت بالایی استخوان ساق و استخوان کشکک.
قسمت انتهای پایینی ران روی ساق حرکات لولایی دارد و کشکک در فرورفتگی شیار مانند پهنی که در جلوی انتهای پایینی ران قرار دارد میتواند به طرف بالا و پایین حرکت کند.
مفصل زانو رباط های قوی دارد که استخوانها را به یکدیگر متصل میکند. این رباط ها مانع میشوند که استخوان های تشکیل دهنده مفصل در هر جهتی حرکت کنند. به زبان دیگر وظیفه آنها اجازه و تسهیل حرکت استخوان ها فقط در جهت های خاص است.
مهم ترین جهتی که رباط های زانو اجازه حرکت میدهند خم و راست شدن زانو است گرچه زانو در جهات دیگر هم حرکات خفیفی دارد. زانو چهار رباط مهم دارد که عبارتند از
- رباط صلیبی قدامی یا anterior cruciate ligament یا رباط acl زانو
- رباط صلیبی خلفی یا PCL
- رباط کلترال داخلی یا MCL
- رباط کلترال خارجی یا LCL
رباط های صلیبی در داخل زانو بصورت ضربدری در مقابل یکدیگر قرار گرفته اند بصورتیکه رباط صلیبی قدامی در جلوی رباط صلیبی خلفی است به همین خاطر به آنها رباط های متقاطع هم میگویند. وظیفه اصلی این رباط ها ممانعت از لغزیدن ساق به جلو و عقب نسبت به ران است.
رباط صلیبی قدامی در وسط مفصل زانو و بصورت مایل قرار گرفته است و مانع از لغزیدن ساق به سمت جلو میشود. این رباط همچنین در حفظ پایداری چرخشی زانو موثر است.
پارگی رباط زانو بسته به اینکه در کدام رباط باشد علائم و مشکلات خاص خودش را ایجاد میکند.
رباط صلیبی زانو چگونه آسیب میبیند
تقریبا نصف موارد پارگی رباط صلیبی زانو همراه با آسیب به دیگر قسمت های زانو مثل آسیب به غضروف مفصل، منیسک و دیگر رباط های زانو است.
آسیب این لیگامان در ۵۰ درصد موارد همراه با آسیب به منیسک، در ۳۰ درصد موارد همراه با آسیب به غضروف مفصلی و در ۳۰ درصد موارد همراه با آسیب به رباط های جانبی زانو است.
آسیب به رباط صلیبی ممکن است بصورت فقط یک کشیدگی رباط زانو باشد و یا ممکن است رباط دچار پارگی ناقص یا پارگی کامل شود. اکثر آسیب های این رباط بصورت پارگی کامل است.
پارگی رباط صلیبی با مکانیسم های متفاوتی ایجاد میشود که شایعترین آنها عبارتند از
- تغییر ناگهانی وضعیت تنه روی زانو
- ایستادن ناگهانی در حین دویدن
- جهیدن و رسیدن مجدد به زمین در وضعیت نامناسب
- ضربه مستقیم مثل تکل در فوتبال
همگی حالت های بالا میتوانند علل ایجاد اسیب در این رباط باشند. وارد شدن ضربه شدید از جلو به پایین ران میتواند موجب پارگی رباط صلیبی قدامی شود.
محل پارگی رباط ممکن است در محل اتصال آن به استخوان های ران یا درشت نی باشد و یا در وسط تاندون ایجاد شود.
گاهی اوقات وقتی رباط صلیبی زانو تحت کشش زیادی قرار میگیرد ممکن است بجای پاره شدن تکه ای از استخوان را در محل چسبیدن به ران یا درشت نی از این استخوان ها جدا کرده و پارگی خود را بدین صورت نشان دهد.
علائم پارگی رباط صلیبی زانو
در موقع پارگی رباط صلیبی یک صدای ناگهانی مثل پاره شدن چیزی در زانو احساس میشود و شخص ممکن است احساس کند زانویش از زیر تنه اش در میرود و ناپایدار شده است.
بعد از آن درد شدید همراه با ایجاد تورم در ۲۴ ساعت اول بعد از پارگی و کاهش دامنه حرکت زانو ایجاد میشود. در بسیاری اوقات بدنبال پاره شدن رباط، خون زیادی در داخل مفصل زانو جمع میشود که به آن همارتروز Hemarthrosis میگویند.
درد بوجود آمده در زانو موجب میشود بیمار نتواند زانو را به راحتی خم و راست کند. پس یک محدودیت حرکتی هم در زانو بوجود میاید.
در صورتیکه بیمار درمان مناسبی را انجام ندهد معمولا درد و تورم و محدودیت حرکتی بعد از چند هفته یا چند ماه بتدریج و خودبخود خوب میشود ولی به علت پاره ماندن رباط صلیبی، زانو ناپایدار خواهد شد و بیمار هر چند وقت یکبار دچار پیچ خوردگی زانو شده و بدنبال آن زانو متورم و دردناک میشود.
بیماران به این وضعیت خالی شدن زانو میگویند. لقی زانو و خالی شدن زانو در حین حرکت و دویدن و ورزش کردن موجب درد میشود و اگر این خالی شدن شدید باشد بدنبال آن زانو ورم میکند. البته این ورم چند روز بعد کم کم فروکش میکند ولی این وضعیت مکررا تکرار میشود چون زانو ناپایدار و لق است.
اگر بیمار به این علائم بی توجه باشد و همچنان به ورزش ادامه دهد به علت ناپایداری زانو، دیگر بافت های زانو بخصوص منیسک ها در معرض جدی آسیب قرار میگیرند.
پس مهمترین علائم پارگی رباط صلیبی درد و ورم زانو در چند هفته اول و ناپایداری زانو در دراز مدت است.
تشخیص پارگی رباط صلیبی زانو
مهمترین راه های تشخیص پاره شدن رباط صلیبی توسط پزشک، اطلاعاتی است که وی از علائم بیمار و نحوه ایجاد آسیب میگیرد و معاینه ایست که وی از زانوی بیمار بعمل میاورد. با این حال روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده و ام آر آی MRI هم میتواند به تشخیص این آسیب کمک کند.
معمولا وقتی پارگی تازه ایجاد شده است تست پارگی رباط صلیبی که به پزشک هنگام معاینه با کمک آن مشکل را تشخیص میدهد ممکن است منفی شود. این تست معمولا بعد از چند هفته و با فروکش کردن ورم مثبت میشود.
عکس پارگی رباط صلیبی همان ام آر آی است که در غالب موارد میتواند پارگی را نشان دهد.
درمان پارگی رباط صلیبی
در پارگی رباط صلیبی زانو، روش تصمیم گیری برای انتخاب نوع درمان معمولا بصورت زیر است.
♦ در مواردیکه پارگی فقط در رباط صلیبی پا بوده و آسیب دیگری در زانو ایجاد نشده باشد اینکه آسیب رباط صلیبی نیاز به چه نوع درمانی دارد بسته به شدت آسیب، علائم پارگی رباط زانو، سن بیمار و شغل وی و دیگر عوامل دارد.
یک فرد جوان که دچار پارگی کامل رباط صلیبی زانو شده است و تمایل دارد به ورزش پرتحرک خود ادامه دهد نیاز به عمل جراحی دارد. از طرف دیگر درمان فرد مسنی که زندگی آرامی دارد معمولا بدون انجام عمل جراحی است.
♦ در مواردی که پارگی رباط صلیبی زانو همراه با آسیب به دیگر بافت های زانو باشد، درمان جراحی نتایج به مراتب بهتری از درمان غیر جراحی دارد. بطور مثال اگر همراه با پارگی رباط، منیسک هم پاره شده باشد ترمیم رباط موجب میشود ترمیم منیسک موفقیت آمیزتر باشد.
♦ در مواردی که پاره شدن رباط صلیبی یا پارگی acl بصورت کنده شدن قسمتی از استخوان محل اتصال رباط باشد درمان معمولا بصورت عمل جراحی و فیکس کردن قطعه شکسته شده با پیچ است. البته در کودکان ممکن است بتوان جااندازی بسته قطعه شکسته شده را انجام داده و بیمار را با گچ گیری درمان کرد.
اگر ناپایداری شدید بدنبال پارگی این رباط بوجود آید میتواند در دراز مدت موجب آسیب های ثانویه به قسمت های دیگر زانو شود. یعنی اگر پارگی رباط صلیبی زانو را ناپایدار کند و این وضعیت درمان نشود در دراز مدت به منیسک زانو هم آسیب میرسد و زانو دچار آرتروز هم میشود.
درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی
پارگی رباط صلیبی بدون انجام عمل جراحی بهبود نمیابد. با این حال در افراد مسن یا کسانی که فعالیت بدنی کمی در زندگی دارند اگر پایداری کلی زانویشان خوب باشد پزشک ممکن است تصمیم به درمان غیر جراحی بگیرد.
بدین منظور بیمار باید مدتی از زانو بندهای مخصوصی استفاده کند و با استفاده از عصا مانع از وارد شدن زیاد وزن به زانو شود.
بعد از کاهش تورم زانو، فیزیوتراپی میتواند با برگرداندن حرکات زانو به وضع طبیعی و تقویت عضلات ران کمک موثری به برگشت بیمار به فعالیت های روزمره زندگی بکند.
از روش های درمان پارگی رباط صلیبی بدون جراحی میتوان در گروه های زیر استفاده کرد.
- کسانی که پارگی ناکامل رباط صلیبی زانو داشته و ناپایداری در زانو ندارند،
- افرادی که پارگی کامل داشته ولی علائمی از ناپایداری در زانو نداشته و ورزش پرتحرکی را دنبال نمیکنند،
- کسانی که فعالیت بدنی کمی دارند
- در بچه ها
درمان جراحی پارگی رباط صلیبی
هدف از درمان جراحی پارگی رباط صلیبی بازگرداندن پایداری به زانو است بطوری که بیمار بتواند به فعالیت های ورزشی خود برگردد. پارگی های رباط صلیبی زانو با بخیه زدن ساده بهبود نمیابند. پس به درمان جراحی این پارگی ها ترمیم نمیگویند و بجای آن از لفظ بازسازی استفاده میشود.
علت آنست که پزشک ارتوپد بافت دیگری را که معمولا یک رباط است از قسمت دیگری از بدن به ناحیه ای که رباط صلیبی قدامی بوده است منتقل میکند تا این بافت جایگزین بافت قبلی شده و داربستی برای ترمیم رباط شود. این بافت ها راگرافت مینامند.
وقتی رباط صلیبی یا رباط acl فردی در حین ورزش به ناگهان پاره میشود ترمیم اولیه آن عملا امکانپذیر نبوده و موثر نخواهد بود. در این مواقع معمولا خون داخل زانوی فرد کشیده شده و زانو برای چند هفته در یک گچ یا بریس بیحرکت میشود تا درد و تورم اولیه فروکش کند و سپس بازسازی رباط آسیب دیده بصورت تاخیری انجام میشود.
معمول ترین گرافت مورد استفاده در این جراحی استفاده از قسمتی از تاندون کشکک است. این تاندون، استخوان کشکک را به قسمت بالایی ساق متصل میکند.
گرافت دیگر، تاندون همسترینگ در قسمت پشتی ران یا تاندون کوادری سپس در بالای کشکک است.
گاهی اوقات از گرافتی که از فرد فوت شده گرفته میشود برای پیوند استفاده میشود. به این نوع گرافت آلوگرافت میگویند. آلوگرافت ها را میتوان از تاندون کشکک، آشیل، گراسیلیس، سمی تندینو و … فرد متوفی اخذ کرد.
استفاده از هر کدام از این گرافت ها فواید و مضرات مخصوص به خود را دارد. شما میتوانید قبل از جراحی راجع به نوع گرافت مورد استفاده با جراح ارتوپد خود صحبت کنید.
درمان جراحی در حدود ۹۰ درصد موارد موفقیت آمیز است. بهبودی حدود شش ماه طول میکشد پس گذشت تقریبی این زمان برای بازگشت ورزشکار به ورزش مورد نیاز است.
جراحی رباط صلیبی زانو امروزه بیشتر با استفاده از آرتروسکوپ انجام میشود. جراحی ارتروسکوپی اجازه میدهد تا بیمار درد کمتری بعد از جراحی داشته باشد، زودتر از بیمارستان مرخص شود و طول زمان بازپروری کمتر شود.
معمولا عمل جراحی پارگی رباط صلیبی یا پارگی acl بلافاصله بعد از آسیب انجام نمیشود مگر اینکه این پارگی همراه با پارگی دیگر رباط های زانو باشد.
تاخیر در بازسازی زمان کافی را در اختیار میگذارد تا تورم زانو کم شده و حرکات زانو با انجام فیریوتراپی به حد اولیه خود برگردد. انجام جراحی زودرس ممکن است موجب تشکیل چسبندگی داخل مفصلی و محدودیت حرکتی شود.
انواع روش های جراحی پارگی رباط صلیبی قدامی
معمولترین گرافت های مورد استفاده در این جراحی عبارتند از :
پیوند از تاندون کشکک
میدانیم که تاندون کشکک بین استخوان کشکک در بالا و قسمت بالایی استخوان درشت نی در پایین قرار گرفته است.
در این روش یک سوم میانی تاندون کشکک را همراه با قسمتی از استخوان کشکک و قسمتی از استخوان درشت نی از خود بیمار جدا میکنند. از این روش بیشتر در ورزشکاران حرفه ای و در کسانی که در طول روز زانویشان زیاد با زمین تماس ندارد استفاده میشود.
احتمال موفقیت این روش در درمان پارگی رباط صلیبی زیاد است ولی از عوارض مهم آن درد ناحیه کشکک بعد از عمل جراحی است.
بیمار ممکن است در حین زانو زدن درد داشته باشد. احتمال اینکه زانو بعد از این عمل دچار قدری خشکی شود وجود دارد. در این روش جراحی احتمال شکستگی استخوان کشکک وجود دارد.
پیوند از تاندون همسترینگ
عضلات همسترینگ دسته ای از عضلات در قسمت داخلی و پشتی ران هستند. قسمتی از بخش تاندونی این دسته عضلانی، به نام تاندون سمی تندینو Semitendinosus برای پیوند بکار برده میشود.
در این روش احتمال عارضه درد کشکک و احتمال خشکی زانو بعد از جراحی کمتر از روش قبلی است. شکاف جراحی کوچکتر است و دوره بازپروری بعد از جراحی کوتاه تر است.
البته در این نوع جراحی ممکن است قدرت تاندون پیوند شده بعد از جراحی، کمتر از روش قبل باشد. در کسانی که شلی رباطی در کل بدن دارند احتمال مشکل ذکر شده بیشتر است.
چون این تاندون در قسمت داخلی زانو قرار داشته و به پایداری این قسمت کمک میکند بعضی جراحان عقیده دارند اگر بیمار همراه با آسیب رباط صلیبی قدامی، آسیب رباط کلترال داخلی Medial collateral هم داشته باشد از این نوع پیوند استفاده نشود چون ممکن است ناپایداری قسمت داخلی زانو را بیشتر کند.
پیوند از تاندون چهارسر
عضله چهارسر یا کوادری سپس در جلوی ران قرار داشته و به توسط تاندون خود به بالای کشکک متصل میشود. از این روش جراحی پارگی رباط صلیبی بیشتر در کسانی استفاده میشود که قبلاً یک بار جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی برای آنها انجام شده ولی به دلایلی موفق آمیز نبوده است.
در این روش یک سوم میانی تاندون را همراه با قسمتی از استخوان کشکک که به آن چسبیده است را خارج کرده و به عنوان گرافت استفاده میکنند. این روش هم ممکن است مشکلاتی مثل روش پیوند از تاندون کشکک داشته باشد.
آلوگرافت Allograft
آلوگرافت ها پیوند هایی هستند که از افراد فوت شده اخذ میشوند. این بافت های پیوندی را از همان محل های پیوند های قبلی که ذکر شد، ولی از فرد متوفی میگیرند.
مزایای استفاده از این روش یکی اینست که از خود فرد پیوندی گرفته نمیشود و در نتیجه مشکلی در ناحیه دهنده پیوند ندارد. طول عمل کوتاه تر است و شکاف جراحی هم کوچکتر است.
از عوارض این عمل، احتمال انتقال بیماری ها از طریق بافت پیوند زده است. بعضی جراحان هم معتقدند این گرافت ها ممکن است قدرت کمتری از گرافت هایی که ار خود شخص گرفته میشوند داشته باشند.
به نظر میرسد احتمال موفقیت در این روش در مقایسه با روش های قبلی کمتر است. در مطالعات جدید احتمال موفقیت در پیوند هایی که از خود فرد گرفته میشوند ۹۵ درصد و در پیوند های آلوگرافت حدود ۷۰ درصد است.
روش جراحی رباط صلیبی زانو در اطاق عمل
زانویی که باید روی آن عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی انجام شود باید دامنه حرکتی خوبی داشته و بدون تورم باشد. پس اگر بیمار بدنبال ضربه اخیر دچار پارگی شده است ابتدا باید چند هفته صبر کند تا التهاب و تورم زانویش کم شود.
در این مدت باید نرمش های خاصی تحت یک برنامه مشخص توسط بیمار انجام شود تا دامنه حرکتی مفصل طبیعی شود. تنها پس از طی این مراحل است که بیمار میتواند تحت عمل جراحی قرار گیرد. در این چند هفته بیمار از زانوبندهای بخصوصی استفاده میکند تا از فشار و آسیب بیشتر به زانو جلوگیری شود.
گرچه این عمل جراحی را میتوان با شکاف دادن پوست روی زانو و باز کردن مفصل زانو هم انجام داد ولی امروزه جراحی، بیشتر به روش آرتروسکوپی انجام میشود. در این روش ابتدا گرافت از محل دهنده گرفته میشود و سپس با انجام آرتروسکوپی داخل زانو دیده میشود.
زیر دید مستقیم آرتروسکوپ به توسط دریل های بخصوصی، در محلی که تاندون قبلی به سطح بالایی درشت نی چسبیده بود سوراخی شبیه یک تونل ایجاد میشود که از کمی پایینتر، از استخوان خارج میشود. همین کار را برای محل اتصال قبلی تاندون به ران هم انجام داده و تونلی در ران درست میکنند.
سپس گرافت را در داخل زانو طوری قرار میدهند که دو سر آن در دو تونل مذکور قرار گیرد. با این کار گرافت در محل تاندون قبلی قرار میگیرد. در این حال باید دو سر تاندون را در تونل های ایجاد شده محکم و ثابت کرد. این کار به توسط پیچ یا واشر یا وسایل دیگر انجام میشود.
عوارض احتمالی جراحی رباط صلیبی زانو چیست
مهمترین عوارض احتمالی این نوع جراحی عبارتند از
- عفونت که احتمال آن حدود دو در هزار است
- انتقال بیماری ویروسی به بیمار که در روش آلوگرافت احتمال انتقال هپاتیت سی و یا ایدز حدود یک در میلیون است
- کاهش حس قسمت بالایی ساق
- لخته شدن خون در ساق
- باقی ماندن ناپایداری که بسته به نوع عمل احتمال آن بین ۳ تا ۳۰ درصد متغیر است
- خشکی زانو در ۵ تا ۲۵ درصد موارد ممکن است بعد از جراحی بوجود آید
- احتمال پارگی تاندون کشکک یا شکستگی کشکک
- آسیب صفحه رشد بالایی زانو اگر جراحی در سنین نوجوانی و قبل از بسته شدن صفحه رشد انجام شود
- درد کشکک که احتمال آن بسته به روش استفاده شده بین ۵ تا ۵۰ درصد است. در روش استفاده از تاندون کشکک احتمال درد در حین زانو زدن ۴۰ درصد است
بازپروری بعد از عمل پارگی رباط صلیبی چگونه است
از مهمترین قسمت های درمان انجام نرمش های بعد از جراحی است. اگر این نرمش ها به درستی انجام نشوند نتیجه مناسبی را نباید از جراحی انتظار داشت.
با این نرمش ها دامنه حرکتی زانو به حد نرمال برگشته و قدرت عضلانی ران تقویت میشود. وقتی بیمار درد و تورمی در زانو نداشت و دامنه حرکتی زانو و قدرت عضلانی ران و توانایی هماهنگی بین عضلات اندام تحتانی به حد نرمال رسید میتواند به فعالیت ورزشی برگردد.
درمان پارگی رباط صلیبی خلفی
در پارگی رباط صلیبی خلفی pcl در صورتیکه آسیب فقط محدود به این رباط باشد در غالب موارد معمولا نیازی به عمل جراحی نبوده و درمان غیر جراحی است.
درمان شامل استفاده از سرمای موضعی در روی زانو، استراحت و بالا نگه داشتن زانو. زانو باید مدتی با یک زانوبند مناسب بسته شود تا از حرکات نامناسب زانو جلوگیری شود.
بیمار تا مدتی با عصا راه میرود و بعد با استفاده از فیزیوتراپی باید دامنه حرکات کامل زانو را مجدداً بدست آورده و قدرت عضلات ران بخصوص عضله چهارسر ران را افزایش داد.
در صورتی که بجز پارگی رباط صلیبی پشتی یا خلفی pcl، دیگر رباط های زانو نیز آسیب دیده باشند یا اگر پارگی همراه با شکسته شدن و کنده شدن تکه استخوانی از استخوان تیبیا باشد، ممکن است پزشک ارتوپد تصمیم به استفاده از عمل جراحی بازسازی بگیرد.
سوال های معمول در مورد پارگی رباط صلیبی
در زیر سوالاتی را که بیماران در مورد این بیماری زیاد میپرسند پاسخ میدهم
قرص ترمیم رباط صلیبی چه تاثیری دارد
پارگی رباط صلیبی با دارو ترمیم پیدا نمیکند. دارو هیچ تاثیری در ترمیم این رباط ندارد.
آیا میتوان از طب سنتی برای درمان پارگی رباط صلیبی استفاده کرد
از روش های متفرقه درمانی ممکن است بتوان فقط برای تسکین درد ناشی از آسیب اولیه رباط صلیبی کمک گرفت ولی طب سنتی تاثیری در روند ترمیم پارگی رباط پاره شده ندارد.
آیا پیاده روی برای پارگی رباط صلیبی خوب است
اگر پزشک معالج برای بیمار درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی را در نظر گرفته باشد، پیاده روی میتواند به تقویت عضلات چهارسر ران کمک کند. تقویت عضلات چهارسر ران مهمترین نقش را در بهتر کردن پایداری زانو دارد. پس پیاده روی میتواند به بیمار کمک کند.
در مواردی هم که بیمار جراحی شده است تحت نظر پزشک راه رفتن و پیاده روی میتواند به تقویت عضلات چهارسر او کمک کند.
آیا راه رفتن با رباط صلیبی پاره امکانپذیر است
خیلی از بیماران میپرسند آیا با رباط صلیبی پاره میتوان راه رفت.
پارگی رباط صلیبی درجاتی دارد. این پارگی میتواند بصورت ناقص و خفیف بوده و قسمتی از رباط آسیب دیده باشد و یا ممکن است رباط کاملا پاره شود.
پارگی این رباط میتواند مشکلاتی را برای بیمار ایجاد کند که مهمترین آنها احساس لقی و ناپایداری زانو است. در مواردی که پارگی شدید نباشد و عضلات ران قوی باشند این عضلات میتوانند تا حدود زیادی پایداری مفصل زانو را برقرار کنند. در این صورت بیمار میتواند به راحتی راه برود.
راه رفتن بیمار بیشتر به درد او برمیگردد. در صورتیکه بیمار درد زیادی داشته باشد ممکن است نتواند به راحتی راه برود ولی پارگی رباط صلیبی به تنهایی مانع راه رفتن نمیشود.
اگر پارگی رباط صلیبی درمان نشود چه عارضه ای ایجاد میشود
پارگی رباط صلیبی میتواند بدون هیچ علامت خاصی باشد. با این حال میتواند موجب بروز علائمی مانند احساس ناپایداری در زانو و پیچ خوردگی گاهگاهی در زانو همراه با درد و تورم شود.
عدم درمان مناسب این آسیب موجب ادامه مشکلات ذکر شده برای بیمار میشود. از طرف دیگر هر بار که زانو به علت ناپایداری پیچ میخورد دچار آسیب هایی در غضروف مفصلی شده و این آسیب ها میتوانند در بلند مدت موجب ساییدگی و آرتروز مفصل شوند.
پس در مواردی که پارگی رباط صلیبی موجب بروز علائمی برای بیمار شود و پزشک معالج تشخیص دهد بیمار نیاز به درمان دارد این درمان باید انجام گردد و گرنه نه تنها مشکات بیمار حل نشده بلکه ممکن است در آینده بیشتر هم بشوند.
البته منظور از درمان همیشه درمان جراحی نیست. گاهی اوقات ممکن است علائم بیمار خفیف بوده و بتوان با استفاده از راه های غیر جراحی مانند تقویت عضلات ران شدت علائم و مشکلات بیمار را کم کرد. با این حال در بسیاری از موارد بیمار نیاز به عمل جراحی دارد که باید این کار انجام شود.
چرا بعد از جراحی رباط صلیبیی زانوی من همچنان ناپایدار است
بعد از عمل پارگی رباط صلیبی، انجام نرمش های طبی جزء مهمی از درمان خواهد بود و تاثیر مهمی در نتیجه درمان دارد. این نرمش ها قبل از انجام جراحی شروع شده و بعد از آن ادامه میابد.
بعد از اینکه بیمار بتواند به راحتی نرمش های کششی و تقویتی بدون وزنه را انجام داده و احساس خستگی نکند میتواند نرمش های با وزنه را شروع کند.
انتظار میرود تا بیمار بعد از عمل جراحی احساس پایداری در زانوی خود کند. با این حال اگر احساس پایداری وجود نداشته باشد توصیه میشود تا وی نرمش های تقویتی را بیشتر انجام دهد.
با این حال در صورتی که این احساس ادامه داشت باید با پزشک جراح مشورت کرد.
آیا در عمل جراحی رباط صلیبی میتوان از خود رباط زانو برای ترمیم استفاده کرد
پارگی رباط صلیبی زانو معمولا به گونه ایست که محل پارگی ریش ریش شده و کاملا تغییر شکل میدهد. این ریش ریش شدن رباط طوری به آن صدمه میزند که امکان دوختن دوسر پاره شده عملا وجود نخواهد داشت. به سخن دیگر بافت محکمی وجود ندارد که نخ بخیه در آن گیر کرده و بتواند دو سر پارگی را مجددا به هم متصل کند.
پس در پاره شدن رباط صلیبی در اکثریت قریب به اتفاق موارد، امکان ترمیم مستقیم رباط وجود ندارد به همین خاطر از روش بازسازی استفاده میشود.
در روش بازسازی پزشک جراح اصلا با رباط پاره شده کاری ندارد. بجای آن یک رباط را از جای دیگری از بدن فرد گرفته و به جایی که رباط صلیبی در آن ناحیه قرار داشته است جایگزین میکند.
این عمل جراحی معمولا بلافاصله بعد از پارگی رباط انجام نمیشود. در ابتدا پزشک سعی میکند با انجام چند هفته انجام نرمش های کششی در زانو دامنه حرکتی آن را به حالت قبل از آسیب بازگرداند و پس از کاهش تورم زانو عمل جراحی بازسازی را انجام میدهد.
ممکن است همراه با آسیب رباط صلیبی، منیسک زانو هم صدمه دیده باشد که در هنگام بازسازی رباط، منیسک هم به روش مناسب درمان میشود.