شکستگی های مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر حدود دو درصد کل شکستگی های بالغین را تشکیل میدهند. ناحیه سوپراکندیلر در واقع دقیقا در بالای مفصل آرنج واقع شده است.
این شکستگی ها در بالغین نادر بوده ولی یکی از شکستگی های شایع در بچه ها است. اهمیت این شکستگی در احتمال آسیب رسیدن به شریان براکیال یا بازویی است که ممکن است بسیار خطرناک باشد.
آناتومی ناحیه سوپراکندیلر آرنج
مفصل آرنج از سه استخوان تشکیل میشود. در بالا قسمت پایینی استخوان بازو Humerus bone قرار دارد و در پایین قسمت بالایی دو استخوان ساعد یعنی زند زیرین و زند زبرین در تشکیل مفصل آرنج شرکت میکنند.
زند زیرین یا Ulna همان استخوانی است که در طرف انگشت کوچک دست قرار گرفته است و زند زبرین یا Radius استخوانی است که در طرف شست دست است. در دو طرف مفصل آرنج یعنی در طرف خارج و داخل آن لیگامان هایی وجود دارد که مفصل آرنج را پایدار نگه میدارند.
لیگامان هایی که در قسمت خارجی قرار دارند استخوان بازو را به استخوان زند زبرین یا رادیوس متصل میکند و لیگامان هایی که در قسمت داخلی مفصل آرنج قرار دارند استخوان بازو را به استخوان زند زیرین یا النا متصل میکنند.
مفصل آرنج مثل لولا حرکت خم و باز شدن دارد یعنی فقط در یک جهت حرکت میکند. در شکستگی های ناحیه آرنج هر کدام از این سه استخوان میتواند دچار شکستگی شود.
علت ها و مکانیسم شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر
ایجاد شکستگی قسمت پایینی استخوان بازو در مفصل آرنج : دو مکانیسم عمده در شکستگی دخالت دارند
ضربه مستقیم
مثل زمین خوردن در حالیکه آرنج خم شده است و در حین زمین خوردن آرنج مستقیما به زمین برخورد کند.
ضربه غیر مستقیم
مثل زمین خوردن در حالیکه آرنج در حالت کاملاً باز شده قرار دارد و فرد با کف دست به زمین میخورد. در این حال نیرو بطور غیر مستقیم از طریق کف دست و ساعد به ناحیه آرنج وارد شده و موجب شکستگی میشود.
علائم شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر
معاینه
مانند هر شکستگی دیگر پزشک برای تشخیص شکستگی ابتدا اندام را نگاه میکند تا علائمی مثل تغییر شکل ظاهری، تورم، خونمردگی، خراشیدگی یا زخم را ببیند.
پزشک از بیمار میخواهد تا مفاصل آن اندام را حرکت بدهد. آیا بیمار توانایی حرکت مفصل را دارد یا اینکه آیا این حرکات دردناک هستند. لمس محل شکستگی قسمت مهمی از معاینه پزشک است.
در حین لمس ممکن است لبه های شکستگی لمس شده و یا صدای بهم خوردن استخوان های شکسته شده لمس شود. مهمترین قسمت معاینه پزشک معاینه عروق و اعصاب ناحیه است.
شکستگی در این ناحیه ممکن است بطور خطرناکی به رگهای خونی تغذیه کننده ساعد و دست و یا اعصابی که از ناحیه آرنج عبور میکنند آسیب بزند. پزشک با دقت صحت کارکرد این عروق و اعصاب را بررسی میکند.
تشخیص شکستگی
تشخیص قطعی شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر با استفاده از رادیوگرافی ساده است. گاهی اوقات پزشک ارتوپد برای بررسی بیشتر محل شکستگی و برنامه ریزی برای درمان از سی تی اسکن استفاده میکند.
درمان شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر
به عنوان اولین اقدام، پزشک معالج کل اندام فوقانی بیمار را در یک آتل بلند میگذارد تا مانع از حرکت بیشتر قطعات شکسته شده شود. سرمای موضعی و بالا نگه داشتن اندام فوقانی از افزایش تورم بعد از شکستگی جلوگیری میکند. درمان این شکستگی ها به دو روش غیر جراحی و جراحی صورت میگیرد.
درمان غیر جراحی شکستگی
اگر قطعات شکسته شده مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر کاملاً بدون جابجایی باشند ممکن است درمان فقط بصورت استفاده از یک آتل باشد. در این حال پزشک معالج تا چند هفته بطور مرتب از آرنج بیمار هر هفته عکسبرداری میکند تا اگر شکستگی جابجایی پیدا کند متوجه آن شود.
اگر شکستگی آرنچ در این ناحیه تا چند هفته بعد از شروع درمان بدون جابجایی باقی بماند پزشک معالج بیمار را تشویق به شروع حرکت دادن مفصل آرنج میکند ولی تا مدتها به وی اجازه بلند کردن اشیاء را نمیدهد.
در این روش درمانی مفصل آرنج باید مدت طولانی بیحرکت بماند و همین بیحرکتی موجب میشود مفصل دچار خشکی شود. بعد از پایان بیحرکتی ، بیمار باید مدت طولانی نرمش های خاصی را انجام دهد تا دامنه حرکتی مفصل آرنج به حالت قبل از شکستگی برگردد. اگر در چند هفته ابتدای درمان غیر جراحی قطعات شکسته شده جابجا شوند بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
درمان جراحی شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر
در صورتیکه قطعات شکسته شده جابجا شده باشند درمان جراحی است. در اطاق عمل بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و یا کل اندام فوقانی وی بیحس میشود.
پزشک جراح ارتوپد با شکافتن پوست و کنار زدن عضلات، محل شکستگی را در دید مستقیم خود قرار داده و پس از کنار هم قرار دادن قطعات شکستگی، آنها را به یکدیگر به توسط وایر یا پیچ و پلاک متصل میکند. زخم بسته میشود و تا مدتی کل اندام فوقانی بیمار توسط یک اتل محافظت میشود.
گاهی اوقات پزشک در حین جراحی عصبی را که از پشت آرنج عبور میکند و در این شکستگی ممکن است در خطر باشد جابجا کرده و آنرا چند سانتیمتر تغییر مکان میدهد.
گاهی اوقات پزشک ارتوپد برای دسترسی بیشتر به محل شکستگی و برای اینکه بهتر بتواند قطعات شکسته شده را ببیند و کنار هم قرار دهد مجبور میشود قسمتی از استخوان سالم آرنج را بشکند. در انتهای عمل جراحی این قطعه مجدداً در سر جای خودش با پیچ یا پین محکم میشوند.
گاهی اوقات اگر شکستگی خیلی خرد باشد و سن بیمار زیاد باشد پزشک معالج تصمیم میگیرد تمام قطعات شکسته شده را خارج کرده و مفصل آرنج را با یک مفصل مصنوعی جایگزین کند.
بازپروری یا فیزیوتراپی
اگر درمان بیمار بصورت غیر جراحی بوده است بعد از چند هفته از شروع درمان نرمش هایی برای افزایش دامنه حرکات آرنج انجام میشود و سپس نرمش های دیگری برای افزایش قدرت عضلات به آن اضافه میگردد.
اگر درمان شکستگی ها قسمت پایینی آرنج با عمل جراحی باشد مفصل با مدت کوتاهی بیحرکتی دچار خشکی میشود. در این موارد حرکت مفصل آرنج باید خیلی زودتر از مواردی که درمان، غیر جراحی بوده است شروع شود.
در صورت درمان بیمار توسط عمل جراحی، معمولا حرکات آرنج روز بعد از جراحی شروع میشود. بیمار باید روز بعد از جراحی حرکات آرنج را در قالب نرمش هایی که از طرف پزشک داده میشود هر روز انجام دهد.
بسیار مهم است که این نرمش ها به دفعات مکرر در طول روز تقسیم شده و انجام شوند. این حرکات ابتدا باید با استفاده از قدرت عضلانی همان اندام انجام شوند. به این حرکات، حرکات اکتیو یا فعال گفته میشود یعنی بیمار با اراده خود شروع به خم و راست کردن آرنج خود میکند.
بعد از مدتی حرکات دیگری بصورت پاسیو اضافه میشود یعنی به بیمار آموزش داده میشود که با کمک فرد دیگری یا با کمک دست دیگر مچ دست آسیب دیده را گرفته و اندام آسیب دیده را بکشد تا آرنج باز شود.
بعد از مدتی دیگر نرمش هایی به بیمار آموزش داده میشود که به کمک آنها عضلات ناحیه بازو و ساعد تقویت شوند. انجام این حرکات و نرمش ها جرئی از روند درمان بوده و برای بهبودی حیاتی هستند.
بیمار نباید تا ۱۲-۶ هفته با دست طرف آسیب دیده اش چیزی را بلند کند. اگر برای بیمار تعویض مفصل آرنج انجام شده است باید تا آخر عمر رعایت کند از وزن خاصی بیشتر ( که پزشک معالج مقدار آنرا تعیین میکند) را با اندام آسیب دیده بلند نکند.
نتایج درمان شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر
هدف درمان این شکستگی ها جوش خوردن شکستگی در وضعیت مطلوب به نحوی است که بیمار بتواند حرکات مفصل آرنج را به حد قبل از آسیب برگرداند.
بهبودی کامل این شکستگی ها معمولا یک تا دو سال به درازا میانجامد ولی معمولا بیماران میتوانند بعد از شش ماه به فعالیت های قبل از آسیب برگردند. گر چه انجام ورزش ها و کارهای سنگین به مدت زمان بیشتر احتیاج دارد.
عوارض شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر
درمان جراحی شکستگی مفصل آرنج در ناحیه سوپراکندیلر مانند هر عمل جراحی دیگر ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از :
عفونت محل عمل جراحی
آسیب عصبی
ممکن است یکی از اعصاب آرنج بعد از شکستگی تا مدتی خوب کار نکند و موجب بیحسی و ضعف در ناحیه شود که معمولاً بعد از چند هفته بهبود میابد.
جوش نخوردن شکستگی
ممکن است حتی با وجود عمل جراحی، شکستگی جوش نخورد. علل این جوش نخوردن ممکن است رعایت نکردن دستورات لازم بعد از جراحی ، همراهی بیماری های دیگر مثل دیابت یا مصرف سیگار، باز بودن شکستگی یا عفونت در محل شکستگی باشد. اگر شکستگی جوش نخورد ممکن است به عمل جراحی دیگری برای تحریک جوش خوردن نیاز پیدا شود.
محدودیت حرکت آرنج
بعضی از بیماران بعد از درمان نمیتوانند آرنج خود را بطور کامل صاف کرده یا آنرا بطور کامل خم کنند. مقدار محدودیت حرکت باقیمانده به عوامل بسیاری از جمله شدت شکستگی و سن بیمار و نوع درمان و همکاری بیمار بستگی دارد.
تولید استخوان اضافه
گاهی اوقات بدنبال این دسته از شکستگی ها استخوان های اضافه در تاندون ها یا عضلات اطراف ارنج ایجاد میشوند. این استخوان ها گاهی موجب محدودیت حرکت آرنج میشوند.
در این صورت اگر محدودیت بوجود آمده زیاد باشد استخوان ها بعد از گذشت مدت زمانی توسط عمل جراحی خارج میشوند. متاسفانه احتمال عود این عارضه وجود دارد و برای کاهش احتمال عود معمولا عمل جراحی خروج این استخوان های اضافه با تاخیر انجام میشود.
پزشک معالج معمولا از داروهای خاصی جهت پیشگیری و ممانعت از ایجاد تشکیل این استخوان ها بعد از شکستگی استفاده میکنند.
آرتروز یا استئوارتریت
ساییدگی مفصلی از دیگر عوارض شکستگی های سوپراکندیلر آرنج است. ممکن است این ارتروز موجب درد و محدودیت حرکت آرنج شود. البته وجود استئوآرتریت همیشه به معنای درد و محدودیت حرکت نیست و گاهی اوقات درفعالیت های روزمره بیمار مشکلی را بوجود نمیاورد.