شکستگی استخوان های متاکارپ در کف دست

شکستگی های استخوان های متاکارپ در کف دست شایع بوده و در همه سنین دیده میشوند. شایعترین علت این شکستگی ها زمین خوردن یا ضربه مستقیم به پشت دست یا مشت زدن است. این شکستگی ها معمولا عرضی و بدون جابجایی هستند ولی ممکن است مایل یا مارپیچی بوده و یا با جابجایی همراه باشند.

علائم شکستگی های متارکارپ در کف دست

بدنبال شکستگی متاکارپ پشت دست متورم و دردناک شده و فشار به محل شکسته شده شدت درد را افزایش میدهد. پوست روی استخوان شکسته ممکن است کبود شود. مشت کردن دست معمولا شدت درد را افزایش میدهد. تشخیص این شکستگی با استفاده از رادیوگرافی ساده است.

درمان شکستگی های متاکارپ در کف دست

در شکستگی های بدون جابجایی یا با جابجایی اندک، تنها درمان مورد نیاز استفاده از یک آتل برای بیحرکت کردن محل شکستگی و کاهش درد است. این آتل معمولا بمدت سه هفته باقی مانده و سپس خارج میشود.

بعد از آن بیمار با انجام نرمش هایی سعی میکند دامنه حرکتی انگشتان و مچ دست را به حالت قبل از شکستگی برگرداند. در مواردیکه جابجایی قطعات شکسته شده زیاد باشد درمان بصورت جااندازی بسته شکستگی است. اگر قطعات شکسته شده بعد از جااندازی، پایدار بودند ادامه درمان بصورت بیحرکتی با آتل گچی انجام میشود.

در مواردی که شکستگی بعد از جااندازی ناپایدار باشد پزشک معالج با استفاده از پین های فلزی که آنها را از طریق پوست به داخل استخوان و محل شکستگی هدایت میکند، قطعات شکسته شده را به یکدیگر متصل میکند.

در مواردی که جااندازی بسته موفقیت آمیز نباشد پزشک معالج اقدام به جااندازی باز شکستگی و فیکس کردن قطعات شکسته شده بوسیله پین یا پیچ و پلاک میکند.

پس از جراحی دست بمدت چند هفته در آتل گچی مانده و سپس نرمش های انگشتان برای بدست آوردن مجدد دامنه حرکتی آنها شروع میشود.

شکستگی گردن متاکارپ در کف دست

استخوان های متاکارپ به شکل مدادهای کوتاهی هستند. قسمتی از این استخوان ها که با انگشت مفصل میشود برجسته و گرد شده است.

به این قسمت سر استخوان متاکارپ میگویند. وسط استخوان متاکارپ را تنه آن مینامند و بین سر و تنه را گردن استخوان متاکارپ نامگذاری کرده اند. شکستگی گردن استخوان های متارکارپ مهم هستند.

مکانیسم ایجاد شکستگی گردن متاکارپ در ناحیه کف دست

شکستگی گردن استخوان متاکارپ را شکستگی بوکسورها Boxer’s fracture هم میگویند. علت این نامگذاری مکانیسم ایجاد این شکستگی است. شایعترین علت ایجاد شکستگی گردن متاکارپ مشت زدن به جسم سخت است. البته این شکستگی در بوکسورهای واقعی کمتر دیده شده و بیشتر در درگیری های خیابانی مشاهده میگردد.

اگرچه این شکستگی میتواند در گردن هر کدام از استخوان های متاکارپ کف دست ایجاد شود شایعترین محل بروز آن متاکارپ پنجم دست است یعنی همان متاکارپی که در امتداد انگشت کوچک دست قرار دارد.

علائم شکستگی گردن متاکارپ در کف دست

مهمترین علامت شکستگی گردن متاکارپ درد در محل شکستگی است که با حرکت دادن دست و یا انگشتان تشدید می شود. دست ممکن است ورم کرده یا کبود شود. این تورم بخصوص در پشت دست در محل شکستگی دیده میشود.

در هنگام مشت کردن انگشتان چهار برجستگی گرد در محل اتصال استخوان های متاکارپ و انگشتان دست دیده میشود که به آنها Knuckle میگویند. در شکستگی های گردن متاکارپ که با جابجایی همراه هستند این برجستگی مجو شده و به واضحی قبل دیده نمیشود.

تشخیص قطعی این شکستگی با استفاده از رادیوگرافی ساده کف دست داده میشود.

درمان شکستگی گردن متاکارپ در کف دست

در صورت شک به این شکستگی قبل از رساندن بیمار به پزشک میتوان اقدامات زیر را انجام داد

درمان این شکستگی در غالب موارد با استفاده از آتل صورت میگیرد. در صورت جابجا بودن قطعات شکسته شده ابتدا پزشک اقدام به جااندازی شکستگی کرده و سپس از نوع خاصی از آتل گچی به نام ناودان اولنار برای بیحرکت کردن قطعات شکستگی استفاده میکند.

بندرت ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی این شکستگی وجود داشته باشد. در صورت نیاز به جراحی پس از جااندازی بسته یا باز قطعات شکسته شده به توسط پین یا پلاک به یکدیگر متصل میگردند.

اقدامات لازم پس از درمان

در صورتی که از آتل برای درمان این شکستگی استفاده شده باشد بیمار باید دست خود را تا چند روز به گردن آویزان کرده و آن را پایین نگیرد. این اقدام برای پیشگیری از افزایش تورم لازم است. در صورت ایجاد تورم و یا افزایش درد در محل شکستگی بیمار باید مجددا به پزشک خود مراجعه کند.

طول مدت درمان شکستگی گردن متاکارپ در کف دست

بیمار یک هفته بعد از درمان باید مجدداً به پزشک معالج مراجعه کند. در این مراجعه پزشک ارتوپد بررسی میکند که آیا شکستگی در این مدت جابجایی مجددی پیدا کرده است یا خیر.

در صورتیکه شکستگی جابجایی پیدا نکرده باشد درمان با آتل ادامه میابد. دست پس از حدود چهار هفته از آتل خارج میشود.

پس از آن بیمار باید تا چند هفته حرکات خاصی را تحت نظر پزشک متخصص یا فیزیوتراپ انجام دهد تا حرکات مفاصل متاکارپوفالانژیال به حد قبل از شکستگی بازگشته و بیمار بتواند به راحتی دست را مشت کرده و باز کند.

چند نکته مهم

 در بسیاری از شکستگی های گردن استخوان متاکارپ پزشک معالج ترجیح میدهد که کمی جابجایی را قبول کند و اقدام به درمان جراحی نکند.

علت آن است که این شکستگی عمدتا در استخوان کف دستی پنجم اتفاق میافتد و تا حدود ۳۰ درجه زاویه دار شدن قطعات شکسته شده نسبت به هم باعث اختلال در کارآیی و قدرت دست نمیشود در حالیکه عمل جراحی و پین گذاری میتواند باعث عوارضی نظیر محدودیت حرکت انگشتان گردد.

در مواردی که پزشک جابجایی و زاویه دار شدن شکستگی را قبول میکند با علم به این مسئله است که بعد از جوش خوردن تغییر شکل خفیفی در دست ایجاد میشود.

در حالت طبیعی هنگام مشت کردن، چهار برجستگی به نام Knuckle در محل اتصال استخوان های متاکارپ به انگشتان دست دیده میشوند. در صورتی که شکستگی با جابجایی جوش بخورد برجستگی مربوط به متاکارپ پنجم دست از بین میرود ولی این مسئله مشکلی در کارآیی و قدر دست ایجاد نخواهد کرد.