کین باخ یا نکروز استخوان لونیت در مچ دست چیست

کین باخ یکی از بیماری‌های نادر و دردناک مفصل مچ دست است که به علت نرسیدن خون به یکی از استخوان های مچ دست به نام استخوان لونیت یا هلالی ایجاد می‌شود.

این بیماری عمدتاً در افراد جوان و فعال رخ می‌دهد و می‌تواند عملکرد دست را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. کین باخ ممکن است به دلیل آسیب‌های تکراری، فشار زیاد روی مچ دست، یا مشکلات جریان خون به استخوان مچ ایجاد شود. شناسایی و درمان زودهنگام این بیماری اهمیت ویژه‌ای دارد تا از پیشرفت تخریب استخوان و از دست دادن عملکرد دست جلوگیری شود.

علت بروز کین باخ

کین باخ بیماری‌ای پیچیده است که علت دقیق آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند.

یکی از اصلی‌ترین عوامل، کاهش جریان خون به استخوان لونیت در مچ دست است که منجر به نکروز استخوان می‌شود. این کاهش جریان خون می‌تواند به دلیل فشار مستقیم روی عروق خونی مچ دست، آسیب‌های تکراری، یا ساختار نامناسب استخوان مچ باشد.

آسیب‌های تکراری و فشار بیش از حد روی مچ دست، به ویژه در ورزش‌های تماسی مانند فوتبال یا ورزش‌های سنگین، می‌توانند ریسک ابتلا به کین باخ را افزایش دهند.

استفاده طولانی مدت از ابزارهایی که فشار زیادی روی مچ دست وارد می‌کنند، مانند ابزارهای موسیقی یا تجهیزات ورزشی، نیز می‌تواند یکی از عوامل بروز این بیماری باشد.

عوامل ژنتیکی نیز ممکن است در پیش‌بینی فرد برای ابتلا به کین باخ نقش داشته باشند. برخی افراد ممکن است به دلیل ساختار استخوانی خاص، استعداد بیشتری به کاهش جریان خون و تخریب استخوان داشته باشند. علاوه بر این، بیماری‌های التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید نیز می‌توانند خطر ابتلا به کین باخ را افزایش دهند.

عوامل دیگر شامل سن و جنسیت نیز می‌شوند؛ کین باخ بیشتر در مردان جوان بین ۲۰ تا ۴۰ سال دیده می‌شود. استفاده از برخی داروها که می‌توانند جریان خون را تحت تأثیر قرار دهند نیز ممکن است به بروز این بیماری کمک کنند. ترکیب این عوامل می‌تواند باعث کاهش خون‌رسانی به استخوان مچ و نهایتاً تخریب آن شود.

در نهایت، سبک زندگی نیز می‌تواند نقش مهمی در بروز کین باخ ایفا کند. افراد دارای سبک زندگی فعال که مچ دست‌های خود را به طور مداوم در معرض فشار و آسیب قرار می‌دهند، بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند. جلوگیری از آسیب‌های مچ دست و حفظ سلامت عروق خونی می‌تواند به کاهش ریسک ابتلا به کین باخ کمک کند.

علائم کین باخ

علائم کین باخ ممکن است به مرور زمان بیشتر شود و در مراحل اولیه ممکن است به سختی تشخیص داده شوند. یکی از اولین علائم، درد مچ دست است که معمولاً در ناحیه‌ی استخوان لونیت مچ حس می‌شود. این درد ممکن است به مرور زمان شدیدتر شود و در فعالیت‌های روزمره مانند گرفتن اشیاء، نوشتن، یا ورزش تشدید گردد.

تورم و حساسیت در ناحیه مچ دست نیز از دیگر علائم شایع کین باخ هستند. افراد مبتلا ممکن است احساس سنگینی یا خستگی در مچ دست داشته باشند و حتی ممکن است در برخی موارد، تورم قابل توجهی در ناحیه مچ مشاهده شود. این تورم معمولاً با درد همراه است و می‌تواند باعث محدودیت در حرکت مفصل شود.

کاهش دامنه حرکتی مچ دست یکی دیگر از علائم کین باخ است. افراد ممکن است در خم کردن و راست کردن مچ دست با مشکل مواجه شوند و احساس سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری کنند. این محدودیت حرکتی می‌تواند عملکرد روزانه را تحت تأثیر قرار دهد و انجام فعالیت‌های ساده مانند نوشتن یا استفاده از تلفن همراه را دشوار سازد.

در مراحل پیشرفته‌تر، تخریب استخوان لونییت مچ منجر به تغییر شکل مفصل می‌شود. این تغییر شکل ممکن است با ایجاد ناصافی و ناهمواری در سطح استخوان‌ها همراه باشد که باعث بروز آرتروز مچ دست می‌شود.

علاوه بر این، افراد مبتلا ممکن است احساس ضعف در دست خود داشته باشند. قدرت گرفتن و حمل اشیاء سنگین کاهش می‌یابد و در برخی موارد ممکن است نیاز به کمک در انجام فعالیت‌های روزمره داشته باشند. این ضعف می‌تواند به دلیل کاهش عملکرد استخوان مچ و محدودیت حرکتی ایجاد شود.

تشخیص کین باخ

تشخیص کین باخ نیازمند ترکیبی از ارزیابی‌های بالینی و تصویربرداری‌های تشخیصی است. پزشکان معمولاً با بررسی تاریخچه‌ی پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی آغاز می‌کنند. در این مرحله، علائم درد، تورم، و کاهش دامنه حرکتی مچ دست مورد بررسی قرار می‌گیرند.

تصویربرداری‌های رادیولوژیک نقش کلیدی در تشخیص کین باخ دارند. یکی از اصلی‌ترین روش‌های تصویربرداری، رادیوگرافی ساده مچ دست است که می‌تواند تغییرات ساختاری استخوان‌ها را نشان دهد. در مراحل اولیه، ممکن است فقط کاهش تراکم استخوان دیده شود، اما در مراحل پیشرفته‌تر، تغییر شکل و تخریب استخوان‌های مچ دست آشکار می‌شود.

سیر پیشرفت بیماری را از نظر رادیولوژیک به چهار مرحله تقسیم میکنند.

• در مرحله اول در رادیوگرافی ساده نکته غیر طبیعی خاصی دیده نمیشود. بسیاری از این بیماران را به اشتباه پیچ خوردگی یا رگ به رگ شدن تشخیص میدهند. در این مرحله اگر از بیمار ام آر آی به عمل آید به تشخیص کمک میکند.
• در مرحله دوم در رادیوگرافی ساده رنک استخوان لونیت سفیدتر دیده میشود. درد و محدودیت حرکت بیمار در این مرحله شدیدتر میشود.
• در مرحله سوم استخوان مرده بتدریج تغییر شکل میدهد. روی خودش خرد شده و کوچکتر میشود. علائم بیمار در این مرحله شدیدتر است.
• در مرحله چهارم تغییرات سائیدگی مفصلی در استخوان های اطراف لونیت هم ایجاد میشود.

سی‌تی اسکن (CT) و ام ار آی  نیز ابزارهای پیشرفته‌تری هستند که می‌توانند جزئیات بیشتری از ساختار استخوان و بافت نرم مچ دست ارائه دهند. ام آر آی به ویژه برای ارزیابی بافت غضروفی مفید است و می‌تواند به تشخیص کاهش جریان خون به استخوان کمک کند.

در برخی موارد، پزشکان ممکن است از آزمایش‌های خون نیز استفاده کنند تا سایر علل درد مچ دست را رد کنند. آزمایش‌های خونی می‌توانند نشان‌دهنده‌ی وجود التهاب یا عفونت باشند که علائم مشابهی با کین باخ ایجاد می‌کنند.

ارزیابی عملکرد مچ دست نیز می‌تواند بخشی از فرآیند تشخیصی باشد. تست‌های عملکردی مانند قدرت گرفتن و دامنه حرکتی مچ دست می‌توانند به پزشکان در تعیین شدت بیماری کمک کنند و اطلاعات بیشتری درباره‌ی تاثیر کین باخ بر عملکرد روزانه بیمار ارائه دهند.

درمان بیماری کین باخ مچ دست

درمان کین باخ بستگی به مرحله و شدت بیماری دارد و می‌تواند شامل روش‌های غیرجراحی و جراحی باشد. هدف اصلی درمان، کاهش درد، بهبود عملکرد مچ دست، و جلوگیری از پیشرفت تخریب استخوان است.

در مراحل اولیه کین باخ، روش‌های غیرجراحی معمولاً موثر هستند. استفاده از بریس مچ دست می‌تواند فشار را از مفصل برداشته و به بهبود جریان خون کمک کند. استراحت و کاهش فعالیت‌های فیزیکی که فشار زیادی روی مچ دست وارد می‌کنند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. داروهای ضد التهابی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.

فیزیوتراپی نیز یکی از روش‌های موثر در درمان کین باخ است. تمرینات تقویتی و کششی می‌توانند دامنه حرکتی مچ دست را بهبود بخشیده و قدرت عضلات اطراف مفصل را افزایش دهند. همچنین، تکنیک‌های ماساژ و تحریک الکتریکی می‌توانند به بهبود جریان خون و کاهش درد کمک کنند.

در صورتی که روش‌های غیرجراحی موثر نباشند یا بیماری در مراحل پیشرفته‌تر باشد، روش‌های جراحی مورد نیاز خواهند بود. رایج ترین این جراحی ها عبارتند از

کوتاه کردن استخوان رادیوس

در این روش، جراح بخشی از طول استخوان رادیوس (زند زبرین) را کاهش می‌دهد. این اقدام فشار وارد بر استخوان لونیت را کاهش داده و شرایط را برای بهبود خون‌رسانی به لونیت فراهم می‌کند.

کوتاه کردن استخوان رادیوس معمولاً در بیمارانی که طول استخوان رادیوس بلندتر از اولنا است (ناهماهنگی رادیو-اولنار مثبت) انجام می‌شود. این جراحی می‌تواند به کاهش درد و پیشگیری از تخریب بیشتر مچ دست کمک کند.

بلند کردن استخوان اولنا

بلند کردن استخوان اولنا (زند زیرین) زمانی انجام می‌شود که طول این استخوان نسبت به رادیوس کوتاه‌تر باشد. این وضعیت که به ناهماهنگی رادیو-اولنار منفی معروف است، می‌تواند فشار بیشتری به لونیت وارد کند.

در این روش، جراح قطعه‌ای از استخوان مصنوعی یا طبیعی را به استخوان اولنا اضافه کرده و طول آن را افزایش می‌دهد. این کار فشار روی لونیت را کاهش داده و ممکن است خون‌رسانی را بهبود دهد.

فیوژن استخوان‌ها

فیوژن یا اتصال استخوانی یکی از گزینه‌های درمانی در مراحل پیشرفته بیماری است. در این روش، جراح برخی از استخوان‌های مچ دست را به هم جوش می‌دهد تا ثبات ایجاد شود و درد کاهش یابد. فیوژن می‌تواند به صورت جزئی (اتصال چند استخوان) یا کامل (اتصال کل مچ) انجام شود.

اگرچه این روش ممکن است حرکات مچ دست را محدود کند، اما برای بیمارانی که درد شدید و محدودیت عملکرد دارند، مؤثر است. مزیت اصلی این روش کاهش درد پایدار است، اما بیمار باید محدودیت‌های حرکت را بپذیرد.

تعویض مفصل مچ دست

در موارد شدید، مفصل مچ دست ممکن است نیاز به جایگزینی کامل داشته باشد. آرتروپلاستی مچ دست یک روش جراحی است که در آن مفصل تخریب شده با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شود. این روش می‌تواند عملکرد مچ دست را بهبود بخشد و درد را کاهش دهد، اما نیازمند دوره بهبودی طولانی‌تری است و ممکن است همراه با خطرات و عوارض خاص خود باشد.

در نهایت، پیگیری منظم با پزشک و انجام معاینات دوره‌ای پس از درمان اهمیت زیادی دارد تا از موفقیت درمان و پیشگیری از عود بیماری اطمینان حاصل شود. همچنین، رعایت نکات پیشگیرانه مانند استفاده از محافظ‌های مچ دست در فعالیت‌های پرخطر و انجام تمرینات منظم برای حفظ انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات می‌تواند به جلوگیری از بازگشت کین باخ کمک کند.