والیبال هم مانند دیگر ورزش ها میتواند با آسیب هایی همراه باشد. این یک ورزش پرتحرک و پرسرعت است که در آن احتمال زمین خوردن و برخورد بازیکنان با هم زیاد است. همچنین انجام حرکات بصورت غلط میتواند موجب فشار بر روی بافت های حرکتی و آسیب آنها شود.
شایعترین مفاصلی که در والیبال آسیب میبینند شانه، زانو و آرنج هستند. بطور کلی نیمی آسیب های وارده به اندام ها در والیبال را آسیب های عضلانی تشکیل میدهند که معمولا بصورت کشیدگی های عضلانی است. پس از آن کشیدگی های رباط ها هستند که حدود یک چهارم آسیب های ورزشی والیبال را تشکیل میدهند.
به علت حرکات مکرری که دست ورزشکار در حین انجام والیبال انجام میدهد شایعترین محل آسیب در والیبال اندام فوقانی است. البته آسیب های شدید ناشی از برخورد در والیبال برعکس بسکتبال زیاد دیده نمیشود.
مهمترین آسیب های ورزشی در والیبال عبارتند از :
سندروم ایمپینجمنت شانه : به علت اینکه در والیبال دست ها در بالای سر بطور مکرر حرکت میکنند سندروم ایمپینجمنت شانه در این دسته از ورزشکاران دیده میشود.
گیر کردن تاندون مشترک عضلات روتاتورکاف در ناحیه شانه میتواند موجب سندروم ایمپینجمنت شانه و یا پارگی روتاتورکاف شود.
نوروپاتی سوپرااسکاپولار : نوروپاتی سوپرااسکاپولار به معنای مشکل عصب سوپرااسکاپولار است. عصب سوپرااسکاپولار از سطح بالایی استخوان اسکاپولا یا کتف عبور کرده و به عضلات سوپرااسکاپولار و اینفرااسکاپولار در سطح پشتی استخوان کتف عصب دهی میکند.
در حین سرو زدن به علت حرکت سریع دست و سپس توقف ناگهانی آن در موقع برخورد به توپ به آن آسیب وارد میشود. توقف ناگهانی دست موجب یک انقباض ناگهانی در عضله اینفرااسپیناتوس میشود.
این عضله به توسط عصب نامبرده عصب دهی میشود و با انقباض عضله، عصب بشدت کشیده شده و در نتیجه آسیب میبیند.
این عصب در ورزش هایی که در آنها دست در بالای سر حرکت میکند مانند والیبال و تنیس تحت کشش قرار گرفته و موجب بروز علائمی مانند درد و سوزش در پشت یا کنار شانه میشود که ممکن است به بازو هم انتشار پیدا کند. همچنین ممکن است بعضی حرکات شانه دچار ضعف شوند.
آسیب های انگشتان : آسیب های دست و انگشتان در والیبال زیاد دیده میشود. شایعترین این آسیب ها پیچ خوردن مفاصل، شکستگی و دررفتگی مفاصل انگشتان هستند.
تاندینوپاتی کشکک : به تاندینوپاتی یا تاندنیت کشکک زانوی جهندگان Jumper’s knee هم میگویند. این آسیب معمولا در ورزش هایی دیده میشود که در آنها ورزشکار زیاد جهش میکند.
انقباض ناگهانی عضله چهارسر ران چه در موقع پریدن به بالا و چه در موقع فرود آمدن به زمین موجب اعمال کشش شدید به تاندون زیر کشکک و در نتیجه بروز این بیماری میشود.
التهای تاندون کشکک موجب بروز درد در زیر کشکک میشود. انجام نرمش های کششی عضله چهارسر ران و تقویت این عضله میتواند از احتمال آسیب بکاهد
کمردرد : زدن سرویس بصورت غلط و حرکات پیچشی کمر برای رسیدن و ضربه زدن به توپ میتواند موجب بروز کمردرد در ورزشکار شود.
بورسیت اوله کرانون : برخورد مکرر آرنج به زمین در حین سرخوردن روز زمین و ضربه به توپ میتواند موجب بورسیت اوله کرانون شود.
آسیب رباط صلیبی : پارگی های رباط متقاطع یا صلیبی هم گرچه در ورزشکاران والیبال زیاد دیده نمیشود ولی در صورت بروز میتواند مشکلات جدی را برای ادامه ورزش آنها ایجاد کند. آسیب رباط صلیبی قدامی معمولا به علت فرود آمدن ورزشکار بر روی زمین بصورت غلط ایجاد میشود.
پارگی این رباط معمولا نیاز به جراحی بازسازی دارد و بطور متوسط ۹-۶ هفته زمان نیاز است تا ورزشکار بتواند مجددا به ورزش بازگردد.
پیچ خوردگی مچ پا : پیچ خوردگی و رگ به رگ شدن مچ پا از شایعترین آسیب های اندام تحتانی در والیبال است. این پیچ خوردگی ها معمولا با یک دوره کوتاه بیحرکتی و سپس یک دوره چند هفته ای بازپروی درمان میشود.
معمولا حدود ۸ هفته طول میکشد تا ورزشکار پس از پیچ خوردگی مچ پا بتواند به ورزش حرفه ای برگردد. پس از بازگشت به ورزش ورزشکار باید تا چند ماه مراقب باشد تا پیچ خوردگی مجددا تکرار نشود.
این مراقبت با پوشیدن کفش هایی است که مچ پا را محکم تر نگه دارند و با تقویت عضلات ساق پا است. باقی ماندن درد در مچ پا ممکن است به علت شکستگی های خفیف یا آسیب های غضروفی باشد که در حین آسیب اولیه ایجاد شده ولی تشخیص داده نشده است
برای پبشگیری از حوادث احتمالی ورزشی در حین انجام والیبال به نکات زیر توجه کنید :
- حداقل هفت متر بالای زمین والیبال باید خالی باشد و زمین بازی سقف کوتاه نداشته باشد.
- روی پایه های تور باید اسفنج گذاشته شود تا در صورت برخورد بازیکن صدمه ای به وی وارد نشود.
- قبل از شروع بازی زمین را خوب نگاه کنید که جسم تیز یا شیشه روی زمین نباشد.
- قبل از شروع بازی آب کافی بنوشید
- از حفاظ زانوی مناسب استفاده کنید. اگر احتمال ساییده شدن ران شما روی زمین و سوختگی آنها هست از شلوارک های مناسب استفاده کنید.
- کفش سبکی که قابلیت جذب شوک های وارده را داشته باشد بپوشید
- روی تور آویزان نشوید
- برای کاهش احتمال برخورد با دیگر بازیکنان توپ را صدا بزنید.