تقریبا هر بچه ای حداقل یک بار در زندگی دچار لنگش میشود و این لنگیدن در اکثر اوقات به علت ضربات خفیفی است که در حین بازی و یا ورزش به لگن وارد میشود.
این لنگش ها معمولا در عرض چند روز خودبخود خوب میشوند. اگر لنگش بیش از یک هفته بماند و یا شدت آن رو به کاهش نباشد باید علت آنرا بررسی کرد.
علت لنگش را میتوان بر حسب محلی از اندام تحتانی که محل ضایعه است تقسیم بندی کرد. چون در سنین مختلف ممکن است علت لنگیدن بچه متفاوت باشد معمولا علل لنگش را بر حسب سن بچه هم تقسیم بندی میکنند.
کل اندام تحتانی
این علل در هر قسمتی از اندام تحتانی متوانند وجود داشته باشند و موجت لنگش شوند و عبارتند از
- ضربه و ایجاد کشیدگی عضلات، التهاب تاندون ها
- شکستگی استخوان
- عفونت استخوان
- اختلاف طول اندام ها
- اختلالات عصبی یا عضلانی مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی و یا میلومننگوسل
لگن
- لغزش اپی فیز سر استخوان ران
- بیماری لگ پرتس
- دررفتگی مادرزادی مفصل ران
- سینوویت گذرای مفصل ران
- کوکسا وارا
- عفونت مفصل ران
ستون مهره
- التهاب دیسک بین مهره ای (دیسکیت)
زانو
مچ پا و کف پا
- چسبیدن استخوان های مچ پا به هم (تارسال کوالیژن Tarsal coalision )
- بونیون یا برجستگی کنار شست پا
- رشد ناخن به کناره انگشت
- میخچه
- کلاب فوت یا پا چنبری
- بیماری سیور در پاشنه
- وجود جسم خارجی در پا
منشا درد داخل شکمی
- آپاندیسیت
- آبسه پسواس
- نوروبلاستوم
گاهی اوقات بیماری های ژنرالیزه و سیستمیک میتوانند موجب درد در قسمتی از اندام تحتانی شده و به علت درد بیمار دچار لنگش شود. مهمترین این بیماری ها عبارتند از
بیماری های خونی و تومور ها
- کم خونی داسی شکل
- استئوبلاستوم
- استئوئید استئوما
- سارکوم یوینگ
- لوسمی
- استئوسارکوم
- تومورهای ستون مهره
روماتیسم
- روماتیسم مفصلی
- بیماری لوپوس
- تب روماتیسمی
- پلی میوزیت.
نكته مهم اینست كه در هر سنی علل لنگش متفاوت است و هر بیماری در سنین خاصی بروز و ظهور میكند و موجب لنگش میشود. طبقه بندی علت لنگیدن بچه ها بر حسب سن آنها عبارتست از:
بچه نوپا (3-1 سالگی)
تشخیص علت لنگش در این سن مشكل است چون همیشه نمیتوان ارتباط خوبی با بچه برقرار كرد. مهمترین عل لنگش در این سن عبارتند از
عفونت مفصل ران که میتواند مفصل ران کاملا تخریب کرده و از بین ببرد.
سینوویت گذرای مفصل ران که معمولا به علت ابتلا به عفونت هابی ویروسی ایجاد میشود.
عفونت دیسك بین مهره ای یا دیسكیت : در این بیماری بچه میلنگد یا اصلا راه نمیرود. اگر از بچه بخواهیم تا چیزی را از روی زمین بردارد یا این كار را انجام نمیدهد و یا زانوها و لگن را خم كرده و بدون خم كردن ستون مهره مینشیند و جسم را برمیدارد و ستون مهره را خم نمیكند.
این بیماری معمولا به علت عفونت دیسك بین مهره ای با باكتری به نام استافیلوكوك طلایی ایجاد میشود. با استفاده از اسكن رادیوایزوتوپ میتوان به منشا عفونت كه همان ستون مهره است پی برد و میتوان میكروب را با استفاده از كشت خون بیمار مشخص كرد.
شكستگی نوپایان Toddler’s fracture : این شكستگی ها معمولا در ساق و در استخوان تیبیا هستند و بصورت یك شكستگی مارپیچی و بدون جابجایی دیده میشوند.
دیدن شكستگی در رادیوگرافی اولیه ممكن است مشكل باشد ولی در رادیوگرافی كه بعد از دو هفته تهیه میشود میتوان كال استخوانی را كه در محل شكستگی ایجاد شده است دید.
فلج مغزی Cerebral oalsy : ممكن است تنها علامت فلج مغزی در بچه ها لنگیدن باشد. در این بچه ها حركات زانو و مچ پا محدود ولی بدون درد است و رفلكس های اندام تحتانی زیاد شده و در مچ پا كلونوس وجود دارد.
دررفتگی مادرزادی مفصل ران که هر چه در سنین پایینتری درمان شود نتیجه درمان آن بهتر خواهد بود.
روماتیسم بچه ها : لنگش این بچه ها دردناك است. بیماری در دخترها بیشتر دیده میشود. مفاصل مچ پا یا زانو در این بیماران متورم و درناك و گرم میشود.
لوسمی : لوسمی حاد شایعترین سرطان در بچه های زیر 16 سال است و بیشترین شیوع آن در سنین بین 5-2 سال است.
در 20 درصد این بیماران اولین علامت بیماری مشكلات عضلانی- اسكلتی است. در این بیمران درد در استخوان های اندام تحتانی و در اطراف مفاصل وجود دارد. علائم دیگر بیماری مانند رنگ پریدگی، خونمردگی های پوستی، تب و خونریزی معمولا وجود دارد.
استئوئید استئوما : وقوع این تومور خوش خیم در این سن كم است و تشخیص آن هم مشكل است. اسكن رادیوایزوتوپ میتواند به تشخیص كمك كند.
كودك (10-4 سالگی)
شایعترین علل لنگش در این سنین عبارتند از
- سینوویت گذرای مفصل ران
- بیماری پرتس
- كوكسا وارا
- بیماری سیور
نوجوان (15-11 سالگی)
شایعترین علل لنگیدن در این سنین عبارتند از
- لغزش اپی فیز سر استخوان ران
- كشیدگی عضلات و تاندون ها بر اثر ورزش
- استئوكندریت دیسكان زانو
- چسبیدن استخوان های مچ پا