فلج یکطرفه بدن یا همی پلژی چیست

♦ علل قبل از تولد : اینها عللی هستند که در زمان جنینی موجب میشوند مغز به درستی تشکیل نشود. بسیاری از بیماری های ژنتیکی و یا بعضی عفونت های ویروسی مادر در زمان بارداری از این دسته اند

♦ علل حین تولد : اینها عللی هستند که در زمان زایمان موجب نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد شده و آسیب غیر قابل جبرانی به آن وارد میکنند

♦ علل بعد از تولد : عللی مانند عفونت های مغز، نرسیدن اکسیژن برای مدتی به مغز، خونریزی مغزی (به علت ضربه مانند تصادف، افتادن بچه به زمین یا دیگر ضربات به سر بچه) میتوانند بعد از تولد بچه و زمانی هنوز مغز بچه بسیار آسیب پذیر است به آن صدمات غیر قابل بازگشت وارد کنند.

♦ ضایعات عروقی مغز یا Cerebrovascular accident CVA : که به علت خونریزی مغزی یا آمبولی مغزی (انسداد شریان های مغز توسط لخته) ایجاد میشود. این شایعترین علت همی پلژی است. به آن سکته مغزی هم میگویند.

♦ عفونت های مغز : مانند مننژیت و انسفالیت

♦ ضربات مغز : بدنبال تصادف یا سقوط از بلندی و یا وود اجسام نافذ به مغز

♦ تومور مغز و جراحی های مغز : بدنبال جراحی تومورهای مغزی ممکن است آسیب هایی به بافت مغزی ایجاد شود. خود تومورهای مغزی قبل از جراحی هم میتوانند موجب بروز این علائم شوند.

♦ آسیب نخاع

♦ ضعف عضلات یا فلج شدن کامل عضلات در یک سمت بدن

♦ کاهش توانایی کنترل حرکات اندام بطوریکه بیمار کنترل دقیقی بر روی حرکات اندام خود ندارد

♦ اسپاسم عضلات بطوریکه در این بیماران عضلات یک سمت بدن دچار انقباض غیر ارادی شده و سفت میشوند. به علت عدم تعادل بین عضلات گرفتار شده اندام ها در وضعیت های غیر طبیعی قرار میگیرند.

♦ این بیماران موقع ایستادن تعادل مناسبی ندارند و راه رفتن بیماران دچار اشکال میشود

♦ ممکن است در حرف زدن دچار مشکل شوند. بلعیدن برای آنها مشکل میشود

♦ دچار مشکلات روحی مانند افسردگی، اضطراب، خشم و تحریک پذیری میشوند.

♦ قرار دادن اندام های تغییر شکل داده بیمار در آتل یا اسپلینت های مناسب. آتل موجب میشود مفصل در حالت ناصحیح و کج نماند پس اگر دچار محدودیت حرکتی و خشکی شد حداقل در حالت کج خشک نمیشود

♦ انجام حرکات تمام مفاصل اندام های فلج شده به توسط فیزیوتراپ و نزدیکان بیمار بطور مرتب و منظم و چند بار در روز.

حرکت دادن مفاصل اندام فلج بیمار به توسط فرد دیگر موجب میشود حرکات آنها محدود نشود. نرمی و قابلیت انعطاف مفاصل حفظ شده و بیمار دچار خشکی مفصلی نشود

♦ کمک به راه اندازی بیمار با کمک واکر و عصا بعد از بهبود نسبی وضعیت مغزی. وقتی بیمار مدتی راه نمیرود توانایی های راه رفتن خود را از دست میدهد. قدری عدم تعادل دارد و آسیب مغزی هم گرچه بهتر شده ولی باقی ماندن آثار آن مانع راحت راه رفتن بیمار میشود.

در این موارد فیزیوتراپ راه رفتن به کمک واکر را به بیمار آموزش میدهد و به وی کمک میکند تا بتدریج مهارت های راه رفتن خود را بدست آورد

♦ در صورت تغییر شکل یافتن مفاصل انجام اعمال جراحی مناسب برای بهبود وضعیت مفاصل. در بیماران فلج اگر اقدامات ذکر شده در قبل به درستی انجام نشوند پس از چند ماه مفاصل در وضعیت های نامناسبی خشک شده و موجب میشوند اندام تغییر شکل پیدا کند.

در این موارد ابتدا پزشک معالج سعی میکند با کمک فیزیوتراپ این محدودیت و تغییر شکل ها را تا حدودی برطرف کند. در صورت عدم بهبودی ممکن است نیاز به تصحیح تغییر شکل ها با عمل جراحی وجود داشته باشد.

در این اعمال جراحی پزشک با قطع کردن بعضی از تاندون های عضلات و یا آزاد کردن قسمت هایی از کپسول مفصلی، اندام را در وضعیت مناسب تری قرار میدهد.

♦ این بیماران معمولا به علت کم تحرکی ناشی از بیماری دچار یبوست میشوند که باید با تغذیه مناسب و دادن غذاهای پر از فیبر و مصرف مایعات به اندازه کافی از آن پیشگیری کرد. این یبوست در صورت شدید بودن ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشد

♦ بیماران به علت کم تحرکی معمولا دچار مشکلات ریوی میشوند. کمک یک فیزیوتراپ خوب در این موارد حیاتی است. با انجام فیزیوتراپی تنفسی و تشویق بیمار به مصرف مایعات بیشتر و تشویق به تنفس عمیق و سرفه کردن و تشویق به بیشتر نشستن و کمتر دراز کشیدن در پیشگیری از این عوارض ریوی مفید هستند

♦ این بیماران ممکن است به علت کم تحرکی دچار عفونت ادراری شوند. توجه اطرافیان بیمار به نحوه ادرار کردن بیمار مهم است. در صورت اختلال در ادرار کردن باید از پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار کمک گرفت