سلکوکسیب Celecoxib یا سلکسیب یا سلبرکس یک داروی ضد التهاب و ضد درد است که جزو دسته داروهای التهابی غیر استروئیدی nonsteroidal anti-inflammatory drug NSAID است.
سلکوکسیب برای درمان چه بیماری‌هایی مصرف می‌شود
سلکوکسیب یا سلکسیب برای درمان درد، تورم و خشکی ناشی از آرتروز یا ساییدگی مفصلی (استئوآرتریت)، روماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت انکیلوزان بکار برده می‌شود.
از سلکوکسیب می‌توان در دردهای ناشی از کشیدگی و کوبیدگی عضلات، رگ به رگ شدن و پیچیدن مفاصل، درد ناشی از التهاب و یا کشیدگی تاندون و لیگامان ها و درد و تورم بورسیت ها استفاده کرد.
سلکسیب دارویی ضد التهابی است که میتواند درد ناشی از بسیاری مشکلات سیستم حرکتی را موقتا بهبود دهد با این حال نمیتواند علت اصلی درد را درمان کند. با مراجعه به دکتر مهرداد منصوری متخصص ارتوپدی، علت اصلی درد اندام، کمر یا لگن خود را مشخص کرده و نزد ایشان درد خود را بصورت اساسی درمان کنید.
سلکوکسیب درد و تورم ناشی از آرتریت یا التهاب مفصل به علل دیگر مانند نقرس را هم کاهش می‌دهد. از این دارو می‌توان برای کاهش دردهای استخوان و درد بعد از جراحی هم استفاده کرد.
سلکوکسیب یا سلبرکس در درمان قاعدگی‌های دردناک و در درمان پولیپ های متعدد روده بزرگ و رکتوم هم بکار برده می‌شود.
سلکوکسیب یا سلکسیب چگونه اثر می‌کند
سلکوکسیب نوعی آنزیم به نام سیکلواکسیژناز Cyclo-oxygenase را در بدن مهار می‌کند. آنزیم سیکلواکسیژناز مسئول تهیه ماده شیمیایی به نام پروستاگلاندین است که موجب بروز التهاب و درد در بدن می‌شود.
پس سلکوکسیب با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز موجب می‌شود تا مقدار پروستاگلاندین بدن کم شده و درد و التهاب هم کاهش یابد.
در بدن دو نوع سیکلواکسیژناز وجود دارد و سلکوکسیب فقط نوع دوم آنرا مهار می‌کند و بر روی تولید پروستاگلاندین هایی که موجب محافظت دیواره معده می‌شوند تأثیری ندارد.
برای مطالعه بیشتر در مورد مکانیسم اثر سلکوکسیب یا سلکسیب به مقاله “داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی” مراجعه کنید.
سلکوکسیب یا سلبرکس را چگونه مصرف کنیم
♦ سلکوکسیب بصورت کپسول‌های ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی‌گرمی در دسترس است و مصرف آن بصورت روزی یک تا دو وعده و هر وعده ۲۰۰-۱۰۰ میلی گرم است.
♦ سلکوکسیب را دقیقا همانطور که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید. دارو را کمتر یا بیشتر از حد لازم یا به مدت طولانی‌تر مصرف نکنید.
♦ سلکوکسیب را همراه با شیر یا بعد از غذا مصرف کنید تا احتمال عوارض گوارشی آن کم شود
♦ سلکوکسیب را در محل خشک و خنک و دور از دسترس کودکان قرار دهید
♦ اگر به مدت طولانی از سلکوکسیب یا سلکسیب استفاده می‌کنید باید هر چند وقت یک‌بار آزمایش خون بدهید. پس تحت نظر پزشک باشید
♦ اگر ساعتی را که لازم است کپسول سلکوکسیب را مصرف کنید فراموش کردید به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید ولی اگر زمان به یاد آوری موقع مصرف دوز بعدی دارو بود فقط یک کپسول مصرف کنید و دوز مصرفی را دو برابر نکنید
♦ همراه با سلکوکسیب الکل مصرف نکنید
♦ همراه با سلکوکسیب دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را مصرف نکنید.
♦ قبل از مصرف داروهای ضد درد، داروهای ضد آلرژی و داروهای ضد سرماخوردگی حتماً با داروساز مشورت کنید. بعضی از این داروها حاوی انواعی از ترکیبات ضد التهابی غیر استروئیدی هستند که مصرف همزمان آنها با سلکوکسیب میتواند خطرناک باشد
♦ اگر سلکوکسیب مصرف می‌کنید از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب اجتناب کنید. سلکوکسیب پوست را به تابش نور آفتاب حساس می‌کند. پس از کلاه و لباس پوشیده و کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید
موارد احتیاط و عوارض سلکوکسیب یا سلکسیب چیست
سلکوکسیب برای درمان بیماری از طرف پزشک برای بیمار تجویز می‌شود ولی مانند هر داروی دیگر مصرف آن ممکن است با بروز عوارض احتمالی همراه باشد.
سلکوکسیب ممکن است احتمال بروز سکته قلبی و یا سکته مغزی را بیشتر کند بخصوص اگر بمدت طولانی مصرف شود. از این دارو قبل و یا بعد از اعمال جراحی بای پس کرونر استفاده نکنید.
اگر بعد از مصرف سلکوکسیب دچار علائمی مانند درد قفسه سینه، ضعف، تنگی نفس، اختلال در تکلم و یا اختلال در دید و یا حفظ تعادل شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سلکوکسیب یا سلکسیب میتواند موجب زخم معده و دوازدهه و به دنبال آن خونریزی گوارشی شود. این عوارض ممکن است بطور ناگهانی و بدون هیچ علائمی از قبل ایجاد شوند.
عوارض گوارشی سلکوکسیب در افراد مسن شایع‌تر است. اگر مدفوع به رنگ سیاه درآمد یا خون در مدفوع یا در استفراغ دیده شد باید فوراً با پزشک مشورت کرد.
اگر سلکوکسیب مصرف می‌کنید از الکل استفاده نکنید چون احتمال بروز عوارض گوارشی آن را بیشتر می‌کند. تهوع، درد معده، سوزش سر دل، کاهش اشتها، نفخ شکم، اسهال و یا یبوست از دیگر عوارض احتمالی گوارشی مصرف سلکوکسیب است.
گاهی اوقات گیجی، اضطراب و سردرد بعد از مصرف سلکوکسیب ایجاد می‌شود.
سلکوکسیب یا سلبرکس ممکن است موجب اختلال در عملکرد کلیه و به دنبال آن کاهش حجم ادرار، تیره شدن ادرار، بالا رفتن فشار خون و افزایش ناگهانی وزن شود
سلکوکسیب میتواند در مواردی موجب سرخی پوست، کبودی، تب، گلو درد، تورم صورت و زبان، سوزش چشم، درد پوست و یا تاول پوستی شود
از هر ۱۰۰ نفری که سلکوکسیب یا سلکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در ۱۰-۱ نفر آنها دیده می‌شود
• سوء هاضمه، اسهال با یا بدون درد شکم • تورم ساق و یا مچ پا به علت افزایش تجمع آب در بدن • التهاب سینوس • گلو درد • التهاب مخاط بینی و به دنبال آن آبریزش از بینی • علائم شبیه آنفلوانزا مثل درد بدن • عفونت ادراری • اختلال خواب • گیجی • سرفه • خارش یا قرمزی پوست
از هر ۱۰۰۰ نفری که سلکوکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در ۱۰-۱ نفر آنها دیده می‌شود
• کم خونی • خستگی، اضطراب و افسردگی • تاری دید • احساس گزگز در اندام • سوت زدن گوش • طپش قلب • نارسایی قلبی • یبوست • فشار خون بالا • التهاب معده • درد ساق
از هر ۱۰۰۰۰ نفری که سلکوکسیب یا سلبرکس مصرف می‌کنند عوارض زیر در ۱۰-۱ نفر آنها دیده می‌شود
• زخم معده • گیجی • اختلال حس چشایی • اختلال تعادل • افزایش حساسیت به نور خورشید
از هر ۱۰۰۰۰۰ نفری که سلکوکسیب مصرف می‌کنند عوارض زیر در ۱۰-۱ نفر آنها دیده می‌شود
• خونریزی معده • نارسایی کبدی • نارسایی کلیوی
قبل از مصرف سلکوکسیب یا سلبرکس اگر مشکلات زیر را دارید به پزشک خود اطلاع دهید
- سابقه سکته قلبی یا سکته مغزی
- فشار خون بالا یا نارسایی قلبی
- سابقه زخم معده یا خونریزی گوارشی
- بیماری کبدی یا کلیوی
- تشنج
- آسم
- پولیپ بینی
- بیماری انعقادی
- سابقه حساسیت به دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- ابتلا به بیماری لوپوس
- ابتلا به بیماری‌های التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسرو
استفاده از سلکوکسیب در دوران بارداری بخصوص سه ماهه آخر بارداری خطرناک بوده و ممکن است موجب بروز ناهنجاری‌های قلبی در جنین شود. سلکوکسیب در شیر مادر شیرده هم ترشح می‌شود پس اگر به بچه شیر می‌دهید قبل از مصرف سلکوکسیب با پزشک مشورت کنید.
سلکوکسیب و دیگر داروها
سلکوکسیب یا سلکسیب ممکن است با دیگر داروها تداخل اثر داشته باشد به این معنی که مصرف همزمان آن با داروهای دیگر میتواند موجب بروز عوارض خطرناکی شود. اگر از داروهای زیر استفاده می‌کنید قبل از شروع مصرف سلکوکسیب حتماً با پزشک خود مشورت کنید
- بعضی داروهای ضد افسردگی
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
- بعضی داروهای ادرار آور
- لیتیم
- بعضی داروهای ضد فشار خون