فرو رفتن ناخن در گوشت پا، که به عنوان “ناخن فرو رفته” نیز شناخته میشود، یکی از مشکلات شایع پا است که می‌تواند باعث درد، التهاب و حتی عفونت شود.
این مشکل موقعی ایجاد میشود که لبه یا گوشه ناخن به داخل پوست اطراف رشد کرده و به بافت نرم فشار وارد کند. غالبا این وضعیت در انگشت شست پا دیده میشود ولی ممکن است سایر انگشتان نیز تحت تاثیر قرار گیرند.
علل مختلفی مانند کوتاه کردن نادرست ناخن، استفاده از کفش‌های تنگ، آسیب‌های فیزیکی و حتی عوامل ژنتیکی می‌توانند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند. در موارد خفیف، ناخن فرو رفته ممکن است تنها ناراحتی کمی ایجاد کند، اما اگر درمان نشود می‌تواند به عفونت‌های جدی و درد مداوم منجر شود.
علل فرو رفتن ناخن در گوشت پا
فرو رفتن ناخن در گوشت پا می‌تواند در هر کسی بوجود بیاید ولی در بعضی افراد به علت عادت ها یا شرایط خاصی که دارند بیشتر است.
علل شایع فرو رفتن ناخن در گوشت پا عبارتند از
کوتاه کردن نادرست ناخن‌ها
یکی از مهم‌ترین علل این مشکل روش اشتباه در کوتاه کردن ناخن است. اگر ناخن‌ها خیلی کوتاه شوند یا به صورت گرد کوتاه شوند احتمال فرو رفتن لبه‌های آن در گوشت اطراف بیشتر میشود. بهتر است ناخن‌ها به صورت مستقیم و با لبه‌های مستقیم کوتاه شوند تا رشد طبیعی داشته باشند و به داخل پوست رشد نکنند و فشار نیاورند.
استفاده از کفش‌های نامناسب
پوشیدن کفش‌هایی که فضای کافی برای انگشتان ندارند، مانند کفش‌های تنگ یا نوک‌باریک، به انگشتان فشار می‌آورد. این فشار باعث تغییر در جهت رشد ناخن‌ها میشود و احتمال فرو رفتن آن‌ها در گوشت را بیشتر میکند. استفاده از کفش‌های مناسب و راحت که فضای کافی در اختیار انگشتان قرار میدهد می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.
آسیب‌های فیزیکی به پا
ضربات یا فشارهای ناگهانی به ناخن یا انگشت پا می‌توانند باعث بروز تغییر شکل ناخن و رشد غیرطبیعی آن شوند. مثلا افتادن اشیای سنگین روی پا، برخورد انگشت به زمین، یا انجام ورزش‌هایی مثل فوتبال ممکن است منجر به این مشکل شود.
رشد ناخن‌های غیرطبیعی
در برخی از افراد ناخن‌ها به طور طبیعی به سمت پایین یا طرفین رشد می‌کنند. این نوع رشد غیرطبیعی می‌تواند به فرو رفتن ناخن در گوشت پا منجر شود. این مشکل ممکن است ژنتیکی باشد یا به عللی مثل آسیب‌های قبلی به ناخن یا انگشت ایجاد شود.
مشکلات ساختاری در پا یا ناخن
برخی مشکلات ساختاری در پا یا ناخن‌ها می‌توانند فرد را مستعد این مشکل کنند. بطور مثال انگشتان چکشی یا قوس زیاد پا ممکن است فشار بیشتری به ناخن‌ها وارد کنند و رشد غیرطبیعی آن‌ها به داخل گوشت انگشت را تسریع کنند.
عفونت‌ها و بیماری‌های پوستی
عفونت‌های قارچی یا بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس می‌توانند ساختار ناخن و پوست اطراف آن را تغییر دهند. این تغییرات باعث می‌شوند که ناخن‌ها به طور غیرطبیعی رشد کنند و به پوست اطراف فشار وارد کنند. همچنین این عفونت‌ها می‌توانند باعث ضخیم شدن یا تغییر شکل ناخن‌ها شوند و زمینه‌ساز فرو رفتن ناخن در گوشت شوند.
عوامل ژنتیکی
در بعضی از افراد بطور ژنتیک ناخن‌ها و بافت‌های اطراف آن‌ها طوری هستند که احتمال فرو رفتن ناخن درگوشت بیشتر میشود. اگر در خانواده شما این مشکل شایع است، ممکن است شما نیز بیشتر مستعد آن باشید.
افزایش وزن و فشار اضافی
اضافه وزن یا ایستادن طولانی‌مدت نیز می‌تواند فشار بیشتری به انگشتان پا وارد کند. این فشار مداوم باعث تغییر مسیر رشد ناخن و فرو رفتن آن در گوشت پا میشود.
علائم فرو رفتن ناخن در گوشت پا
فرو رفتن ناخن در گوشت پا می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند. این علائم معمولاً به دلیل فشار ناخن به بافت نرم اطراف آن و واکنش‌های التهابی بدن بوجود می‌آیند.
علائم اولیه فرو رفتن ناخن در گوشت پا عبارتند از
درد: یکی از اولین علائم احساس درد در کنار ناخن است. این درد معمولاً در موقع فشار بر روی انگشت یا پوشیدن کفش‌های تنگ بیشتر میشود. گاهی این درد ممکن است به صورت مداوم و حتی موقعی که پا در حال استراحت است.
قرمزی در اطراف ناخن: قرمزی پوست اطراف ناخن نشانه‌ای از التهاب است که معمولاً به علت فشار ناشی از ناخن فرو رفته ایجاد میشود. این قرمزی ممکن است به مرور زمان بیشتر شود و به اطراف گسترش پیدا کند.
تورم: تورم در ناحیه اطراف ناخن یکی دیگر از علائم شایع فرو رفتن ناخن است. این ورم به علت تجمع مایعات و واکنش التهابی بدن در برابر فشار ناخن به بافت نرم ایجاد میشود.
حساسیت به لمس: پوست اطراف ناخن معمولاً به لمس و فشار حساس‌تر میشود. این حساسیت به حدی است که حتی تماس ملایم با آن می‌تواند دردناک باشد. در این مرحله ممکن است فرد از پوشیدن کفش یا جوراب خودداری کند تا از تماس مستقیم جلوگیری شود.
علائم پیشرفته فرو رفتن ناخن در گوشت پا
عفونت: اگر فرو رفتن ناخن درمان نشود ممکن است عفونت ایجاد شود. علائم عفونت شامل خروج چرک یا ترشحات زردرنگ، بوی ناخوشایند، و افزایش درد و تورم است. عفونت معمولاً به دلیل نفوذ باکتری‌ها به داخل بافت آسیب‌دیده ایجاد میشود.
تغییر رنگ پوست: پوست اطراف ناخن ممکن است به رنگ‌های قرمز تیره یا بنفش تغییر کند. این تغییر رنگ به علت التهاب شدید یا عفونت ایجاد میشود و نشان‌دهنده پیشرفت بیماری است.
تشکیل بافت اضافی: در موارد شدید بافت اضافی به نام گرانولاسیون ممکن است در اطراف ناخن رشد کند. این بافت، نرم و قرمز بوده و نشانه‌ای از واکنش بدن به فشار مزمن یا عفونت است.
گسترش درد به انگشتان دیگر: در صورت عدم درمان، درد ناشی از ناخن فرو رفته ممکن است به انگشتان دیگر نیز گسترش پیدا کند. این وضعیت به علت انتشار التهاب در پا و تحریک اعصاب اطراف ایجاد میشود.
علائم هشداردهنده
برخی علائم هشداردهنده وجود دارند که نشان‌دهنده شدت بالای مشکل هستند و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند. این علائم عبارتند از
- افزایش ناگهانی درد و تورم
- تب یا لرز (نشانه عفونت سیستمیک)
- بی‌حسی یا تغییر در حس انگشتان
- گسترش قرمزی یا تورم به نواحی دیگر پا
درمان فرو رفتن ناخن در گوشت پا
خوشبختانه فرو رفتن ناخن در گوشت پا اغلب با درمان‌های ساده به توسط خود بیمار قابل مدیریت است ولی در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به مداخله پزشکی باشد.
درمان‌های خانگی
اصول درمان های خانگی برای کنترل این بیماری عبارتست از
خیساندن پا در آب گرم
یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای کاهش التهاب و درد، خیساندن پا در آب گرم است. برای این کار
- پا را روزانه ۲ تا ۳ بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آب گرم قرار دهید
- می‌توانید از محلول‌های ضدعفونی‌کننده یا کمی نمک در آب برای کاهش التهاب و پیشگیری از عفونت استفاده کنید.
استفاده از کمپرس گرم
کمپرس گرم می‌تواند به کاهش التهاب و نرم شدن بافت اطراف ناخن کمک کند. این روش بخصوص در مواردی که درد شدید است یا پوست اطراف ناخن سفت شده موثر است.
بالا بردن ناخن
در مراحل اولیه می‌توانید با استفاده از یک تکه پنبه یا گاز استریل لبه ناخن را به آرامی بالا برده و از پوست جدا کنید. این کار باعث کاهش فشار بر بافت نرم میشود و به رشد طبیعی ناخن کمک میکند. حتماً قبل از انجام این کار دست‌ها و وسیله ها را ضدعفونی کنید.
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی
در صورتی که علائم التهاب را دیدید می‌توانید از کرم‌های آنتی‌بیوتیک استفاده کنید. آنتی بیوتیک به پیشگیری از عفونت کمک می‌کنند و روند بهبودی را تسریع می‌بخشند.
پوشیدن کفش و جوراب مناسب
در طول درمان از کفش‌های باز یا صندل استفاده کنید تا فشار روی انگشت آسیب‌دیده کاهش یابد. همچنین جوراب‌های نخی و گشاد بپوشید تا از تحریک بیشتر انگشت جلوگیری شود.
درمان‌های پزشکی
پزشک از روش های زیر برای درمان فرو رفتن ناخن در گوشت پا استفاده میکند.
برداشتن قسمتی از ناخن
اگر درمان‌های خانگی موثر نبودند پزشک ممکن است قسمتی از ناخن فرو رفته را بردارد. این روش معمولا تحت بی‌حسی موضعی انجام میشود و شامل برداشتن قسمت کوچک یا کل ناخن است.
جراحی
در موارد شدید که عفونت یا التهاب مزمن وجود دارد ممکن است نیاز به جراحی باشد. روش‌های جراحی شامل موارد زیر است:
- ماتریکسکتومی: در این روش، بخشی از بستر ناخن که باعث رشد ناخن فرو رفته میشود، برداشته میشود.
- برداشتن کامل ناخن: در بعضی موارد پزشک کل ناخن را برای جلوگیری از عود مشکل برمی‌دارد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی از روش‌های جدیدتر و کمتر تهاجمی است که می‌تواند به درمان عفونت‌ها و تغییر مسیر رشد ناخن کمک کند. این روش معمولاً درد کمتری دارد و زمان بهبودی در آن کوتاه‌تر است.
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی
در صورتی که عفونت گسترده یا شدید باشد پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی تجویز کند. این داروها به کاهش التهاب و مبارزه با باکتری‌های عامل عفونت کمک می‌کنند.
درمان‌های تخصصی و پیشرفته
اصول درمان های تخصصی در درمان فرو رفتن ناخن در گوشت پا عبارتند از
اصلاح رشد ناخن
میتوان از روش‌هایی مانند اسپلینت برای تغییر جهت رشد ناخن استفاده کرد. این روش‌ها به صورت غیرجراحی انجام می‌شوند و به رشد صحیح ناخن کمک می‌کنند.
تزریق استروئید
در مواردی که التهاب شدید وجود دارد پزشک ممکن است در اطراف ناخن استروئید تزریق کند. این روش باعث کاهش سریع التهاب و درد میشود.
استفاده از کفش‌های طبی
کفش‌های طبی که به طور خاص برای بیماران مبتلا به مشکلات پا طراحی شده‌اند می‌توانند فشار به انگشت را کاهش دهند و به جلوگیری از عود مشکل کمک کنند.
مراقبت‌های پس از درمان
اصول مراقبت های پس از درمان فرو رفتن ناخن در گوشت پا عبارتند از
حفظ بهداشت پا
پس از درمان بسیار مهم است که پاها را تمیز و خشک نگه دارید. روزانه پاها را با آب گرم و صابون بشویید و به خوبی خشک کنید.
تغییر در روش کوتاه کردن ناخن
ناخن‌ها را به صورت مستقیم و با لبه‌های صاف کوتاه کنید. از کوتاه کردن بیش از حد ناخن‌ها خودداری کنید و از ابزارهای تمیز و ضدعفونی‌شده استفاده کنید.
معاینه‌های دوره‌ای
اگر مستعد فرو رفتن ناخن هستید به طور منظم به پزشک یا متخصص پا مراجعه کنید تا هر گونه مشکل در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود.
پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت پا
با رعایت چند نکته ساده و تغییر در عادات روزانه میتوان از بروز فرو رفتن ناخن در گوشت پا پیشگیری کرد. اصول این روش ها عبارتند از
کوتاه کردن صحیح ناخن‌ها
یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری کوتاه کردن صحیح ناخن‌ها است. برای این کار
- ناخن‌ها را به صورت مستقیم و صاف کوتاه کنید
- از کوتاه کردن بیش از حد ناخن‌ها خودداری کنید چون ممکن است باعث شود لبه ناخن در پوست فرو برود
- از وسایل تمیز و استریل‌شده برای کوتاه کردن ناخن استفاده کنید
انتخاب کفش مناسب
پوشیدن کفش‌های مناسب نقش مهمی در جلوگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت دارد
- از کفش‌هایی استفاده کنید که فضای کافی برای انگشتان پا دارند
- از کفش‌های تنگ یا نوک‌باریک که فشار اضافی به انگشتان وارد می‌کنند خودداری کنید.
- کفش‌های مناسب فعالیت خود را انتخاب کنید. در ورزش از کفش‌های ورزشی استاندارد استفاده کنید.
رعایت بهداشت پا
تمیز نگه داشتن پاها و ناخن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است
- پاها را روزانه با آب گرم و صابون بشویید و به خوبی خشک کنید
- از مرطوب‌کننده برای جلوگیری از خشک شدن پوست اطراف ناخن استفاده کنید
- اگر پای شما زیاد عرق میکند از پودر یا جوراب‌های ضدتعریق استفاده کنید
مراقبت در فعالیت‌های روزانه
فعالیت‌های روزانه و ورزش‌ها می‌توانند به ناخن‌ها فشار وارد کنند
- از ضربات و فشارهای ناگهانی به انگشتان پا جلوگیری کنید
- در هنگام ورزش از کفش‌های محافظ و مناسب استفاده کنید
- از راه رفتن بدون کفش در مکان‌های پرخطر مانند محیط‌های صنعتی یا مناطق ناهموار خودداری کنید
معاینه منظم پاها
افرادی که مستعد مشکلات ناخن هستند باید پاهای خود را به طور منظم بررسی کنند و در صورت مشاهده هرگونه درد، قرمزی، یا تغییراتی در ناخن به پزشک مراجعه کنند. اگر دیابت یا مشکلات دیگری در پا دارید معاینه‌های دوره‌ای توسط پزشک ضروری است.