استخوان کتف در پشت قفسه سینه قرار دارد. گاهی اوقات در حین حرکت کتف، صدایی بصورت خرت خرت یا تق تق یا احساس ساییده شدت دو چیز بر روی هم در پشت قفسه سینه احساس میشود.
به این وضعیت سندروم کتف صدا دهنده Snapping scapula syndrome میگویند و این شایعترین علت صدا دادن مفصل شانه است. در این بیماری بافت نرم بین استخوان کتف و قفسه صدری کلفت، ملتهب و آزرده میشود.
آناتومی کاربردی
استخوان کتف یا اسکاپولا Scapula یک استخوان مثلثی شکل بوده که در پشت قفسه سینه در هر طرف قرار گرفته است. این استخوان از یک طرف با استخوان بازو مفصل میشود و از طرف دیگر به استخوان ترقوه در جلوی قفسه سینه متصل میگردد.
استخوان کتف در پشت قفسه سینه حرکت میکند و این حرکت به جابجایی بازو کمک میکند. وقتی دست خود را به بالای سر میبریم دو سوم از حرکت و چرخش در مفصل گلنوهومرال (مفصل بین کتف و بازو) صورت گرفته و یک سوم از حرکت ناشی از چرخش استخوان کتف در پشت قفسه سینه است.
در واقع کتف و قفسه سینه نوعی مفصل را درست میکنند که به آن مفصل اسکاپولاتوراسیک Scapulothoracic joint هم میگویند.
سطح قدامی یا جلوی استخوان کتف را دو عضله به نام های ساب اسکاپولاریس Subscapularis و سراتوس قدامی Serratus anterior muscle میپوشاند. عضله ساب اسکاپولاریس از یک طرف به سطح قدامی یا جلویی استخوان اسکاپولا متصل شده و از طرف دیگر به سر استخوان بازو اتصال میابد.
عضله سراتوس قدامی از یک طرف به لبه داخلی استخوان کتف متصل شده و از طرف دیگر به دنده های قفسه سینه متصل میشود.
بین این دو عضله یک بورس بزرگ و پهن قرار گرفته است. این بورس بصورت یک کیسه بافتی است که مایعی لزج در درون آن است و اجازه میدهد تا دو عضله یاد شده به راحتی بر روی یکدیگر حرکت کنند. یک بورس دیگر هم بین عضله سراتوس آنتریور و دنده ها قرار گرفته است.
گاهی اوقات این بورس ها ملتهب میشوند. به التهاب بورس بورسیت Bursitis میگویند و التهاب بورس یاد شده را بورسیت اسکاپولوتوراسیک Scapulothoracic bursitis مینامند. این التهاب است که موجب احساس درد و صدا دادن شانه در پشت کتف میشود.
علت صدا دادن مفصل شانه و کتف چیست
حرکات مکرر کتف بر روی قفسه سینه در بعضی شغل ها مانند چسباندن کاغذ دیواری و یا بعضی ورزش ها مانند پرتاپ توپ در بیسبال میتواند موجب التهاب بافت نرم بین استخوان کتف و جدار پشتی قفسه سینه شود و این التهاب موجب بروز علائم بیماری و در نتیجه صدا دادن شانه و کتف میشود.
گاهی اوقات عضلات بین استخوان کتف و قفسه سینه بر اثر ضعف و یا عدم فعالیت های بدنی لاغر و ضعیف میشوند. این موجب میشود تا استخوان کتف به دنده ها نزدیک‌تر شده و در حین حرکت کتف به بالا و پایین بر روی برجستگی دنده ها سایش پیدا کند. این سایش هم میتواند موجب صدا دادن شانه و کتف شود.
در مواردی دیگر، علت بیماری تغییر شکل استخوان ها است. بطور مثال شکستگی و بد جوش خوردن شکستگی استخوان کتف یا دنده ها میتواند موجب سایش ناجور آنها بر روی هم و در نتیجه تولید صدا شود.
علائم بیماری کتف صدا دهنده چیست
مهمترین علامت این بیماری صدا دادن شانه است. احساس و یا شنیدن صدای خرت خرت یا تق تق یا سایش دو چیز بر روی هم در پشت کتف و در حین حرکت شانه است.
گاهی اوقات بورس اسکاپولوتوراسیک هم ملتهب میشود و این التهاب موجب بروز درد در پشت کتف در هنگام حرکت شانه میگردد.
تشخیص این بیماری بر اساس گفته های بیمار و معاینه پزشک است. تغییر شکل استخوان های کتف یا قفسه سینه را میتوان در رادیوگرافی ساده و یا سی تی اسکن مشاهده کرد و برای دیدن بورسیت اسکاپولوتوراسیک میتوان از ام آر آی کمک گرفت.
رادیولوژی میتواند حاشیه استخوان کتف را نشان دهد و سی تی اسکن میتواند برجستگی های استخوانی کتف را مشخص کند
درمان صدا دادن شانه چیست
اساس درمان صدا دادن شانه در غالب اوقات اقدامات غیر جراحی است. کاهش سطح فعالیت های بدنی، انجام نرمش های کششی تحت نظر فیزیوتراپ، استفاده از سرما و یا داروهای ضد التهاب در صورت درد اقداماتی هستند که از آنها در درمان استفاده میشود.
در صورتی که پاسخ درمانی مناسبی ایجاد نشود عمل جراحی ممکن است به بیمار کمک کند. دو نوع جراحی برای این بیماری انجام میشود
- برداشتن برجستگی های استخوان کتف، که معمولا خار استخوان کتف Spine of scapula طی عمل جراحی خارج میشود
- برداشتن بورس ملتهب به توسط آرتروسکوپ که به آن عمل جراحی بورسکتومی Bursectomy میگویند.