وقتی که مفاصل انگشتان دست به علت آرتریت دچار تخریب شده و درد آنها با اقدامات دیگر بهبود نیابد میتوان با خشک کردن مفصل درد آن را از بین برد.
آناتومی کاربردی
انگشتان دست از سه بند تشکیل شده بجز انگشت شست که دو بند دارد. استخوان هر بند از انگشت را فالانکس Phalanx میگویند.
استخوان آن بندی را که به کف دست نزدیک تر است را فالانکس پرگزیمال Proximal phalanx و استخوان آن بند را که ناخن دارد را فالاکس دیستال Distal phalanx و استخوان بند وسط یا میانی را فالانکس میدل Middle phalanx مینامند.
مفاصل بین فالانکس را ها مفاصل اینترفالانژیال Interphalangeal joints میگویند. بنابراین انگشتان بجر انگشت شست دو مفصل اینترفالانژیال دارد.
آنکه به کف دست نزدیکتر است را مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال Proximal interphalangeal joint PIP مینامند و به آنکه به نوک انگشت نزدیک تر است مفصل اینترفالانژیال دیستال Distal interphalangeal joint DIP میگویند.
این مفاصل فقط حرکات لولایی یعنی خم و باز شدن داشته و به کنار حرکت نمیکنند. استخوان های کف دست را متاکارپ Metacarp مینامند. مفصل بین فالانکس پرگزیمال و متاکارپ یعنی مفصل بین انگشت و کف دست را مفصل متاکارپوفالانژیال Metacarpophalangeal joint مینامند.
این مفصل هم خم و راست شده و هم به جوانب حرکت میکند. دور تا دور مفاصل را پرده بافتی به نام کپسول مفصلی joint capsule گرفته که مایع مفصلی را در خود نگه میدارد.
استخوان های انگشتان در دو طرف مفصل به توسط رباط ها یا لیگامان هایی به هم متصل میشوند. این رباط ها بر روی کپسول مفصلی چسبیده اند. رباط هایی را که در طرفین مفصل قرار دارند رباط های جانبی یا کلترال Collateral ligament میگویند.
رباط محکمی که در سطح کفی مفاصل انگشت قرار دارد را صفحه کفی یا ولار پلیت Vollar plate مینامند. سطح رویی استخوان ها در محل مفصل به توسط غضروف پوشیده شده است. غضروف لیز و صاف بوده و موجب تسهیل حرکت استخوان ها بر روی هم میشود.
خشک کردن مفصل انگشت در چه کسانی انجام میشود
در بعضی از انواع آرتریت ها مانند روماتیسم مفصلی و یا در استئوآرتریت ممکن است بعضی از مفاصل انگشت به حدی دچار تخریب و ساییدگی شوند که درد آنها برای بیمار غیر قابل تحمل بوده و این درد به درمان های معمولی جواب ندهد.
همچنین ممکن است این بیماری ها موجب تغییر شکل و دفرمیتی مفاصل انگشت و یا ناپایداری آنها شوند. این مشکلات را میتوان با خشک کردن مفصل مربوطه درمان کرد.
در عمل جراحی خشک کردن مفصل که به آن آرترودز Arthrodesis یا فیوژن Fusion هم میگویند دو استخوان در محل مفصل به یکدیگر جوش داده شده و در واقع تبدیل به یک استخوان میشوند. این عمل گرچه میتواند درد و تغییر شکل و ناپایداری مفصل را درمان کند ولی حرکات آن را کاملا از بین میبرد.
عمل جراحی خشک کردن مفصل انگشت چگونه انجام میشود
برای انجام این عمل جراحی پزشک ارتوپد با شکافی که در سطح پشتی مفصل انگشت میدهد پوست و بافت های زیر پوست را به کنار میزند.
با مشخص شدن مفصل، باقیمانده غضروف برداشته شده و سپس دو استخوان در وضعیت مناسبی در کنار هم قرار گرفته و به توسط یک پین یا پیچ که از هر دو استخوان عبور میکند فیکس و ثابت میشوند.
پس از گذشت چند ماه دو استخوان به هم جوش خورده و یکی میشوند.
عوارض عمل جراحی خشک کردن مفصل انگشت دست چیست
خشک کردن مفصل انگشت دست مانند دیگر اعمال جراحی میتواند با عوارضی همراه باشد. مهمترین این عوارض عبارتند از
- عوارض بیهوشی و بیحسی
- عفونت محل جراحی
- آسیب اعصاب انگشت
- جوش نخوردن محل آرترودز