کیفوپلاستی چه نوع جراحی ستون مهره است

کیفوپلاستی یکی از روش‌های جراحی مؤثر برای درمان شکستگی‌های ستون فقرات ناشی از پوکی استخوان و برخی آسیب‌های دیگر است.

کیفوپلاستی ستون فقرات به‌ویژه برای بیمارانی که دچار دردهای شدید ناشی از شکستگی‌های کمپرشن مهره‌ها شده‌اند و با روش‌های غیرجراحی بهبود نیافته‌اند، کاربرد دارد. این جراحی با هدف کاهش درد، تثبیت مهره‌ها و بازگرداندن شکل طبیعی ستون فقرات انجام می‌شود.

افراد مبتلا به پوکی استخوان یا استئوپوروز همیشه در خطر شکستگی های مرضی یا پاتولوژیک در ستون مهره هستند. مهره های ستون فقرات که بر اثر پوکی استخوان ترد و شکننده شده اند زیر فشار وزن قسمت های بالایی خرد شده و در خودشان فرو میروند.

این خرد شدگی مهره ها موجب میشود ستون فقرات بتدریج به سمت جلو قوس بردارد و شکل معروف قد خمیده ای که بعضی از افراد مسن دارند به علت همین روند ایجاد میشود.

 قد خمیده ما سهلت نماید اما      بر چشم دشمنان تیر از این کمان توان زد   “حافظ”

این قد خمیده اکثرا ما را به یاد کوهی از حکمت در بزرگسالان ما بخصوص مادربزرگ های ما میندازد و مانند هر چیز دیگر آنها دوست داشتنی است ولی میتواند مشکلات عدیده ای را هم مانند کمردرد، اختلال در خوابیدن، اشکال در کارآیی ریه و دستگاه گوارش برای آنها ایجاد کند.

کیفوپلاستی یا کایفوپلاستی Kyphoplasty میتواند شکل مهره کلاپس شده و تغییر شکل یافته را تا حدی به حالت قبل برگرداند.

آناتومی کاربردی

مهمترین قسمت مهره که به آن جسم مهره Vertebral body میگویند به شکل استوانه ای کم ارتفاع است. در پوکی استخوان جسم مهره بیش از ساختمان های پشتی آن ترد و شکننده میشود.

بنابراین مفاصل فاست معمولا بدون مشکل باقی میمانند ولی به علت اینکه جسم مهره پوک تر میشود شکستگی های مکرر و متعدد در آن موجب میشود زیر بار فشار قسمت های بالایی، در خود فرو رفته و کلاپس کند.

چون قسمت های پشتی مهره و مفاصل فاست سالم میمانند این کلاپس حول محور مفاصل فاست صورت گرفته و در نتیجه قدام یا جلوی جسم مهره بیشتر در خود فرو رفته و ارتفاع کم میکند. همین امر موجب میشود ستون فقرات بتدریج بصورت خمیده به جلو و گوژ درآید.

کیفوپلاستی چیست

کیفوپلاستی یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای ترمیم و تثبیت شکستگی‌های ستون فقرات ناشی از پوکی استخوان به کار می‌رود.

در این جراحی، ابتدا با استفاده از یک بالون کوچک که درون مهره آسیب‌دیده قرار داده می‌شود، ارتفاع مهره تا حد امکان بازگردانده می‌شود و سپس فضای ایجاد شده با سیمان مخصوص استخوان پر می‌شود. این عمل به طور مؤثری درد را کاهش داده و به بهبود عملکرد بیمار کمک می‌کند.

دلایل انجام عمل کیفوپلاستی

عمل کیفوپلاستی معمولاً برای بیمارانی که دچار شکستگی‌های کمپرشن در مهره‌های ستون فقرات شده‌اند و با دردهای شدیدی مواجه هستند، توصیه می‌شود. دلایل اصلی برای انجام کیفوپلاستی عبارتند از:

پوکی استخوان: پوکی استخوان شایع‌ترین علت شکستگی‌های کمپرشن مهره‌هاست. در افراد مسن، این بیماری باعث ضعیف شدن استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی می‌شود.

آسیب‌های ستون فقرات: در برخی موارد، آسیب‌ها و تصادفات نیز ممکن است منجر به شکستگی‌های کمپرشن شوند که با کیفوپلاستی قابل ترمیم است.

تومورهای استخوانی: در مواردی که تومورهای استخوانی باعث تضعیف مهره‌ها می‌شوند، کیفوپلاستی می‌تواند به تثبیت ستون فقرات کمک کند.

نحوه انجام عمل کیفوپلاستی

کیفوپلاستی ستون فقرات معمولاً در شرایط بیهوشی موضعی یا عمومی و تحت هدایت تصویربرداری انجام می‌شود. این روش به دلیل کم‌تهاجمی بودن، درد و زمان بهبودی کمتری نسبت به جراحی‌های باز ستون فقرات دارد. مراحل انجام کیفوپلاستی به شرح زیر است:

برای انجام عمل کیفوپلاستی بیمار بیهوش شده و به شکم بر روی تخت جراحی خوابانده میشود. سپس جراح با کمک فلوروسکوپ (نوعی دستگاه تصویربرداری کامپیوتری در اطاق عمل که تصاویر تهیه شده را بر روی مانیتور نشان میدهد) و از طریق شکاف پوستی کوچکی در پشت کمر سرمته بلندی را به درون جسم مهره میفرستد.

پس از خارج کردن سرمته لوله خاصی که روی آن بالون کوچکی قرار دارد را از طریق سوراخ ایجاد شده به درون جسم مهره فرستاده و بالون را با هوا باد میکند. با اتساع بالون جسم مهره دوباره شکل اولیه خود را بدست میاورد.

پس از آن جراح باد بالون را خالی کرده و آن را از مهره خارج میکند و از طریق همان سوراخ ایجاد شده، ماده خاصی به نام سیمان استخوانی را که به شکل خمیر است به درون حفره ای که با اتساع بالون در جسم مهره ایجاد شده میفرستد. این سیمان استخوانی در عرض چند دقیقه سفت و سخت شده و موجب میشود شکل مهره در حالت تصحیح شده باقی بماند.

بیمار بعد از بهوش آمدن میتواند از بیمارستان مرخص شود. بعد از جراحی نیازی به پوشیدن بریس یا کمربند طبی خاصی نیست. بیمار بعد از جراحی میتواند فعالیت های معمولی روزمره را انجام دهد ولی به وی توصیه میشود تا مدتی حرکات شدیدی انجام ندهد.

مزایای کیفوپلاستی ستون فقرات

عمل کیفوپلاستی به دلیل کم‌تهاجمی بودن و نتایج سریع در کاهش درد، مورد توجه بیماران و پزشکان قرار گرفته است. برخی از مزایای اصلی این جراحی عبارتند از:

کاهش سریع درد: یکی از مهم‌ترین مزایای کیفوپلاستی، کاهش سریع درد پس از عمل است. بسیاری از بیماران بلافاصله پس از عمل کاهش درد قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند.

بهبود سریع‌تر: کیفوپلاستی یک روش کم‌تهاجمی است که نیاز به بستری طولانی ندارد و بیماران معمولاً پس از چند ساعت قادر به بازگشت به فعالیت‌های روزمره هستند.

جلوگیری از تغییر شکل ستون فقرات: با بازگرداندن ارتفاع مهره‌ها، از تغییر شکل و خمیدگی ستون فقرات که معمولاً در افراد مسن دیده می‌شود، جلوگیری می‌شود.

کاهش خطرات و عوارض جراحی‌های باز: کیفوپلاستی نسبت به جراحی‌های باز خطرات کمتری دارد و نیازی به برش‌های بزرگ ندارد.

معایب و عوارض احتمالی عمل کیفوپلاستی

همانند هر جراحی دیگری، کیفوپلاستی نیز با عوارض و معایب خاص خود همراه است. اگرچه این عمل نسبت به جراحی‌های باز ایمن‌تر است، اما برخی از عوارض احتمالی آن شامل موارد زیر می‌شوند:

خروج سیمان از مهره: در برخی موارد، ممکن است سیمان از مهره خارج شود و به بافت‌های اطراف آسیب بزند. این مشکل نیاز به دقت بالا در انجام عمل دارد. درصورت فشار آوردن سیمان بر روی ریشه های عصبی و نخاع باید آن را با عمل جراحی خارج کرد.

عفونت: عفونت یکی از عوارض احتمالی در هر جراحی است و در کیفوپلاستی نیز ممکن است رخ دهد، اگرچه احتمال آن کم است.

عدم بهبود کامل درد: در برخی از بیماران، کیفوپلاستی ممکن است به کاهش کامل درد منجر نشود و نیاز به درمان‌های تکمیلی باشد.

مشکلات ناشی از بیهوشی

لخته شدن خون در وریدهای عمقی اندام تحتانی

دوره بهبودی پس از عمل کیفوپلاستی

دوره بهبودی پس از کیفوپلاستی معمولاً کوتاه‌تر از جراحی‌های دیگر است. بیمار معمولاً پس از چند ساعت از بیمارستان مرخص می‌شود و می‌تواند فعالیت‌های روزمره را از سر بگیرد.

در طول دوره بهبودی، پزشک ممکن است توصیه‌هایی از جمله محدود کردن فعالیت‌های سنگین و استفاده از داروهای ضد درد در صورت نیاز داشته باشد. همچنین، تمرینات فیزیوتراپی و تقویتی می‌تواند به تسریع روند بهبودی و بازگشت بیمار به فعالیت‌های معمول کمک کند.

چه کسانی کاندیدای مناسب برای کیفوپلاستی هستند

عمل کیفوپلاستی برای همه بیماران مناسب نیست و تصمیم‌گیری در مورد انجام این جراحی باید با مشورت پزشک و ارزیابی دقیق شرایط بیمار انجام شود. به طور کلی، کاندیداهای مناسب برای این عمل شامل افراد زیر می‌شوند:

بیماران مبتلا به شکستگی‌های کمپرشن ناشی از پوکی استخوان: این افراد به دلیل ضعف استخوان‌ها به‌ویژه در سنین بالا، بیشتر در معرض شکستگی‌های کمپرشن قرار دارند.

بیمارانی که با درد شدید مواجه هستند: بیمارانی که درد شدیدی دارند و با روش‌های غیرجراحی بهبودی نمی‌یابند، ممکن است گزینه مناسبی برای کیفوپلاستی باشند.

بیمارانی که تمایل به بهبودی سریع دارند: کیفوپلاستی با توجه به کوتاه بودن دوره بهبودی، برای بیمارانی که می‌خواهند به سرعت به فعالیت‌های روزمره بازگردند، مناسب است.

تفاوت کیفوپلاستی با ورتبروپلاستی

کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی هر دو روش‌های جراحی کم‌تهاجمی برای ترمیم شکستگی‌های ستون فقرات هستند. اگرچه این دو روش شباهت‌هایی دارند، اما تفاوت‌های مهمی نیز میان آنها وجود دارد.

در کیفوپلاستی، یک بالون برای بازگرداندن ارتفاع مهره استفاده می‌شود، در حالی که در ورتبروپلاستی این مرحله انجام نمی‌شود و سیمان مستقیماً تزریق می‌شود. بنابراین، کیفوپلاستی برای بیمارانی که نیاز به بازگرداندن ارتفاع مهره دارند مناسب‌تر است.