فیزیوتراپی Physiotherapy نوعی بازپروری Rehabilitation است. با کمک فیزیوتراپی میتوان درد اندام و مفصل را کاهش داد، حرکات مفاصل را نرمتر و روان تر کرد و کلا به بیمار این امکان را داد تا بهتر حرکت کند.
انواع بازپروری
بازپروری ممکن است
- فیزیکی باشد که به آن فیزیوتراپی میگویند
- روحی باشد مانند کاری که در مراکز بازپروری مجرمان اجتماعی انجام میشود
- دارویی باشد مانند بازپروری اعتیاد
فیزیوتراپی چیست
فیزیوتراپی یا بازپروری فیزیکی Physical Therapy شاخه ای از علم پزشکی است که هدف از آن استفاده از روش های فیزیکی غیر تهاجمی (بدون آسیب به بافت مانند آنچه در عمل جراحی با شکافتن بافت انجام میشود) برای بهتر کردن کارکرد سیستم حرکتی فرد و رساندن آن به وضعیت قبل از بیماری است. البته محدوده فعالیت فیزیوتراپی بیش از فقط سیستم حرکتی است.
♦ فیزیوتراپی درمان هایی فیزیکی را بر روی عضلات، استخوان ها و مفاصل انجام میدهد. مانند کمک به درمان کمردرد، دردهای مفاصل، آسیب های ورزشی و بهبود سریعتر و بهتر سیستم حرکتی بعد از اعمال جراحی که روی آن انجام میشود
♦ فیزیوتراپی درمان های فیزیکی را برای بهبود کارکرد سیستم تنفسی انجام میدهد مانند کمک به درمان آسم، برونشیت و آمفیزم
♦ فیزیوتراپی درمان فیزیکی را برای بهبود مشکلات سیستم عصبی انجام میدهد مانند کمک به درمان ضربات وارده به سر، سکته مغزی، آسیب های نخاع، پارکینسون، ام اس و یا بازپروری بیمار بعد از جراحی مغز
در مورد سیستم حرکتی انسان فیزیوتراپ کمک میکند به
♦ برگرداندن دامنه حرکتی و قدرت عضلات اندام و تعادل و هماهنگی بین عضلات و اندام ها به وضعیت قبل از بیماری یا بعد از درمان آسیب های سیستم حرکتی با انجام و آموزش حرکات نرمشی. به عبارت دیگر کمک به برگرداندن کارکرد سیستم حرکتی بعد از اینکه مشکلی در آن ایجاد شود
♦ آموزش بیمار در استفاده بهتر از وسایل محیط و طرز استفاده از عصا، واکر، ویلچر و اندام مصنوعی و طرز درست راه رفتن بعد از شروع بیماری
♦ کاهش درد و تورم بیمار با استفاده از گرما، سرما، ماساژ، کشش، اولتراسوند، تحریک الکتریکی و دیگر ابزارها
برگرداندن دامنه حرکتی مفاصل
وقتی بیمار برای مدتی بیحرکت شده و استراحت میکند و یا اندام بیمار مدتی در گچ بیحرکت میشود دچار خشکی مفاصل میگردد.
کاهش دامنه حرکتی مفصلی در بیماری های مفصلی مانند انواع آرتریت ها و ساییدگی های مفصلی هم وجود دارد. فیزیوتراپ کمک میکند تا این خشکی و محدودیت حرکتی بهتر شود.
بعد از اعمال جراحی بر روی اندام و مفاصل بیمار باید هر چه زودتر حرکت مفاصل اندام را شروع کند وگرنه دچار خشکی خواهد شد. فیزیوتراپ به بیمار کمک میکند تا دچار خشکی مفصلی نشود.
فیزیوتراپ این کار را با انجام دادن حرکات نرمشی خاص در اندام بیمار انجام میدهد. وی همچنین به بیمار آموزش میدهد که چگونه خودش این حرکات را در منزل انجام دهد.
حرکات نرمشی و کششی نه تنها دامنه حرکتی مفصل را بهتر کرده و یا از ایجاد خشکی مفصلی پیشگیری میکند در درمان بسیاری بیماری های دیگر مانند مشکلات تاندون ها یا رباط ها هم موثر هستند. نرمش های کششی به بیمار مبتلا به کمردرد کمک میکند تا زودتر به درد خود غلبه کند.
برگرداندن قدرت به عضلات اندام
بسیاری از دردها مانند کمردرد و یا درد ناشی از کندرومالاسی کشکک با تقویت عضلات اندام بهبود یافته یا حداقل بهتر میشوند. همچنین تقویت عضلات اندام در بازپروری بیمار بعد از انجام عمل جراحی و یا مدتی بیحرکتی اندام در گچ بسیار اهمیت دارد.
فیزیوتراپ برای تقویت عضلات از نرمش های خاصی استفاده میکند. وی به بیمار کمک میکند تا این نرمش ها را انجام داده و به وی یاد میدهد تا چگونه آنها را در منزل انجام دهد.
نرمش های تعادلی
بعد از سکته مغزی یا بعضی آسیب های مغزی و نخاع بیمار باید یاد بگیرد که چگونه در هنگام ایستادن و راه رفتن تعادل خود را حفظ کند.
همچنین بعد از بسیاری از اعمال جراحی ارتوپدی مانند بازسازی رباط صلیبی، بدست آوردن هماهنگی و تعادل بین عضلات اندام اهمیت بسیار دارد. فیزیوتراپ به بیمار کمک میکند تا با انجام حرکاتی این تعادل و هماهنگی را بدست آورد.
راه رفتن
بعد از بسیاری از اعمال جراحی در اندام تحتانی مانند انواع تعویض مفصل در ناحیه لگن یا تعویض مفصل زانو و یا بازسازی رباط صلیبی قدامی و یا بعد از بسیاری بیماری ها مانند سکته مغزی بیمار باید یاد بگیرد چگونه با واکر و یا عصا راه برود و سپس یاد بگیرد چگونه بتدریج این وسایل را از خود جدا کرده و راه رفتن مستقل را تجربه کند.
فیزیوتراپ به بیمار آموزش های لازم را میدهد و به وی کمک میکند تا این مراحل را با موفقیت انجام دهد.
آموزش انتقال
فیزیوتراپ به بیمار آموزش میدهد که چگونه خود را از تخت به صندلی چرخدار منتقل کند یا چگونه از حالت نشسته به حالت ایستاده درآید یا چگونه وقتی عصا به دست دارد سوار ماشین شود.
این مهارت های انتقال بعد از بسیاری از بیماری ها و یا در هنگام استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن (مانند عصا یا واکر) نیاز به آموزش و تمرین دارند.
ماساژ
ماساژ کمک میکند تا درد بیمار کاهش یابد و جریان خون اندام را بهبود میدهد. ماساژ همچنین به بیمار آرامش میدهد. فیزیوتراپ برحسب نوع بیماری ماساژ های مناسب آن را برای بیمار انجام میدهد.
آب درمانی
آب درمانی یا هیدروتراپی Hydrotherapy به معنای انجام دادن نرمش ها در استخر آب گرم است. آب درمانی که با کمک فیزیوتراپ انجام میشود.
درد بیمار را کاهش داده و حرکات مفاصل بیمار را بهتر میکند. آب درمانی عضلات اندام بیمار را تقویت کرده و به وی احساس آرامش میدهد.
شوک ویو تراپی
فیزیوتراپ از این روش برای درمان بسیاری از تاندنیت ها مانند تنیس البو یا خار پاشنه استفاده میکند.
تحریک الکتریکی عصب و عضله
فیزیوتراپ با استفاده از دستگاه های تحریک الکتریکی و عبور جریان های ضعیف از بدن بیمار درد بیمار را کاهش داده و یا بعد از جراحی های پیوند اعصاب آسیب دیده، با تحریک الکتریکی عضلات سعی میکند آنها را کارا و قوی نگهدارد.
