بیماری های ارتوپدی در نوازندگان موسیقی کدامند

یک ویولونیست مدتها ویولن خود را بین شانه و چانه خود قرار میدهد. یک پیانیست سعی میکند انگشتان خود را هر چه بیشتر بکشد تا به کلید مورد نظر برسد.

این افراد و بسیاری از نوازنده های دیگر ساعتها دست و گردن و کمر خود را در وضعیت های ناجوری قرار میدهند که میتواند بعد از مدتی موجب بروز دردهای اندام نزد آنان شود.

آسیب های جسمانی در نوازندگان موسیقی

نوازندگی جدای از اینکه یک هنر است یک ورزش هم هست. یک نوازنده از اندام هایش در حرکاتی خاص استفاده میکند که دیگران انجام نمیدهند.

پس مانند ورزشکاران باید آمادگی بدنی مناسبی داشته باشند تا هم بتوانند موسیقی را بهتر بنوازند و هم بعد از مدتی استفاده از آلات موسیقی دچار آسیب های حرکتی نشوند.

یک نوازنده بر حسب نوع وسیله موسیقیایی که استفاده میکند ممکن است دچار بیماری های مختلفی مانند حساسیت های پوستی، کاهش شنوایی، پنوموتوراکس، افزایش فشار داخل چشم، رفلاکس معده به مری، هیجان، دیستونی موضعی و بسیاری مشکلات حرکتی دیگر شود.

ایجاد این بیماری ها و مشکلات دیگری که ارتباط با استفاده از وسیله نوازندگی دارد میتواند نوازنده را مدتی از کارش دور کند. این دوری میتواند مشکلات روحی و یا اقتصادی زیادی در بر داشته باشد و در مواردی ممکن است موجب جدایی همیشگی فرد از موسیقی شود.

تاثیر نوازندگی بر سیستم حرکتی

شیوع آسیب بدن در موسیقی

آسیب های حرکتی ناشی از استفاده از وسیله موسیقی در حدود نیمی از نوازندگان وجود دارد. این آسیب ها بطور متوسط در ۶۶ درصد نوازندگان سازهای زهی و ۴۸ درصد نوازندگان سازهای بادی دیده میشوند.

نوازندگان سازهای بادی درصد بالایی از آسیب ها را دارند بخصوص در نوازندگان ترومبون و بخصوص در نوازندگان خانم که ترمبون میزنند درصد بالایی از آسیب های اندام فوقانی چپ و گردن دیده میشود.

آسیب های دستگاه حرکتی ناشی از استفاده از ساز در خانمها بیش از آقایان است که میتواند به علت کوچکتر بودن استخوان های آنها و ضعیف تر بودن عضلات باشد. بطور مثال احتمال آسیب در زنان نوازنده ویولون سل بیش از مردان است.

بسیاری از آلات موسیقی باید طوری در دست گرفته شوند که در نتیجه عضلات خاصی در یک طرف بدن بیشتر تحت فشار قرار میگیرند.

بطور مثال در استفاده از سازهای زهی به منظور دورنگه داشتن آنها از بدن و نواختن آنها عضلات دلتوئید، دوسر و سه سر بازویی و عضلات سینه ای تحت فشار قرار میگیرند. این موجب یک عدم تقارن در استفاده از عضلات دو طرف بدن میشود.

گاهی اوقات وقتی به علت استفاده از یک آلت موسیقی درد در قسمتی از اندام ایجاد میشود نوازنده سعی میکند تکنیک خود را طوری تغییر دهد که فشار کمتری به عضو درناک وارد شود. این کار موجب فشار بیشتر به قسمت دیگر میشود و میتواند موجب گسترش آسیب شود.

نوازندگی بر چه قسمت هایی از اندام فشار وارد میکند

وقتی یک موزیسین برای یک کنسرت آماده میشود ساعتها و ساعتها تمرین میکند. عضلات وی مرتبا منقبض میشوند. مفاصل او مکررا باز و بسته میشوند.

این حرکات وقتی درست انجلم نشوند و وقتی بدن نوازنده آمادگی کافی نداشته باشد میتوانند موجب درد، خشکی، کرامپ عضلانی، اسپاسم، گزگز، تورم، صدا دادن مفاصل و بسیاری مشکلات دیگر شوند.

بسیاری از این مشکلات با توجه به نکاتی مانند کم کردن ساعات نواختن موسیقی، وضعیت درست اندام در حین نوازندگی و انجام نرمش های کششی و تقویتی بهبود میابند.

منشا درد در نوازندگان

نوازندگان ممکن است مانند هر انسان دیگری دچار مشکلات سیستم حرکتی شوند ولی بعضی مشکلات و بیماری ها در ایشان بیشتر دیده میشوند.

مهمترین علامت این بیماری ها درد است که میتواند در انجام نوازندگی مشکلات زیادی را بوجود آورد. این درد میتواند به علت مشکلات و بیماری های خاص نوازندگان در عضلات، تاندون ها، اعصاب و مفاصل آنها ایجاد گردد. همچنین بیماری به نام دیستونی فانکشنال میتواند مشکلاتی را برای ایشان ایجاد کند.

درد های با منشا عضلات در نوازندگان

این دردها بر اثر انجام حرکات مکرر و تکرای ایجاد میشوند که بیش از توانایی فیزیولوژیک بدن است به همین خاطر به آنها Overuse syndrome هم میگویند.

علامت اصلی این بیماری درد است. محل درد برحسب نوع آلت موسیقی متفاوت میباشد ولی بیشتر در سر و گردن، کمر و ناحیه کتف و شانه است.

این درد پخش بوده و نقطه ای نیست. در این بیماری ها به علت اینکه نوازنده اندام ها و مفاصل خود را در وضعیت های نادرستی قرار میدهد عضلات تحت نیروهای کششی غیر معمول قرار میگیرند و این موجب بروز درد میشود.

از طرف دیگر خسته شدن عضلات بر اثر نوازندگی طولانی مدت موجب فشار بیشتر به عضلات شده و درد را بیشتر میکند.

بهترین راه پیشگیری از این دردها داشتن یک پوزیشن و وضعیت درست و مناسب در هنگام گرفتن آلت موسیقی و نوازندگی است. تکنیک مناسب نوازندگی و حرکات مناسب انگشتان و دیگر مفاصل دست اهمیت زیادی در پیشگیری از این درد ها دارد.

ضعف عضلات نقش مهمی در ایجاد این دردها دارد پس همه نوازندگان باید نرمش های کششی تمام مفاصل بدن بخصوص مفاصلی که در حین نوازندگی بیشتر بکار میایند را بطور مرتب انجام دهند.

همچنین باید نرمش های منظمی در جهت تقویت عضلات اندام فوقانی، شانه، گردن و کمر انجام دهند تا عضلات آنها در هنگام نوازندگی خسته نشوند.

خستگی عضلات ممکن است در ظاهر احساس نشود ولی عامل عمده درد کمر، گردن و شانه در نزد نوازندگان است.

درد های با منشا تاندون ها در نوازندگان موسیقی

علت این دردها ایجاد تاندینوپاتی و تنوسینوویت است. تاندینوپاتی به معنای خراب شدن تاندون است و این خرابی بیشتر در محل اتصال تاندون ها به استخوان های اطراف مفاصل ایجاد میشود. تنوسینوویت به معنای التهاب غلاف اطراف تاندون ها است و معمولا به علت حرکات مکرر یک اندام ایجاد میشود.

محل تاندینوپاتی و تنوسینوویت بسته به نوع آلت موسیقی متفاوت است. درد این بیمار یها بیشتر در دست، مچ دست و ساعد بوده و در نقاط خاصی از اندام احساس میشود.

مهمترین راه پیشگیری از این دردها داشتن یک پوزیشن و وضعیت درست و مناسب در هنگام گرفتن آلت موسیقی و نوازندگی است. تکنیک مناسب نوازندگی و حرکات مناسب انگشتان و دیگر مفاصل دست اهمیت زیادی در پیشگیری از درد ناشی از مشکلات تاندون ها دارد.

مشکل مفاصل در نوازندگان

مشکلات عصب در نوازندگی

در نوازندگان، بیماری های اعصاب معمولا به علت تحت فشار قرار گرفتن عصب بوجود میاید. بطور مثال سندروم کانال کارپ در نوازندگان پیانو به علت تنوسینوویت تاندون های خم کننده ایکه از مچ عبور میکنند ایجاد میشود.

در نوازندگان فلوت و ویولون به علت انداختن وزن آلت موسیقی بر روی قاعده انگشت سبابه ممکن است عصب انگشت تحت فشار قرار گیرد.

در نوازندگان گیتار به علت خم نگه داشتن مداوم مچ دست ممکن است عصب مدیان در کانال کارپ تحت فشار قرار گیرد.

در نوازندگان ویولون به علت خم نگه داشتن مداوم مفصل آرنج ممکن است عصب اولنار تحت فشار قرار گرفته و موجب بروز سندورم تونل کوبیتال شود.

مشکل احتمالی دیگر کشیده شدن شبکه بازویی در کسانی است که شانه های شل و ضعیفی دارند. در نوازندگان سازهای زهی ممکن است در اعصاب انگشت نوریت (نوعی تومور خوش خیم عصب) ایجاد شود.

دیستونی فانکشنال چیست و چگونه در نوازندگان موسیقی بوجود میاید

شروع این بیماری با انقباض غیر ارادی بعضی عضلات دست و در بدنبال آن حرکات غیر ارادی انگشتان است. این حرکات غیر ارادی فقط در موقع انجام دادن یک کار مشخص و یک حرکت مشخص ایجاد میشوند.

بطور مثال وقتی فرد شروع به نوازندگی میکند ممکن است یک یا چند انگشت او ( معمولا انگشتان ۴ و ۵) بدون اراده شخص خم شده یا باز شوند.

این حرکات غیر ارادی بخصوص موقع انجام حرکات سریع یا تغییر در ریتم موسیقی ایجاد میشوند. در نوازندگان سازهای بادی ممکن است عضلات اطراف لب و دهان منقبض باقی بمانند.

بیماری دیستونی فانکشنال معمولا در کسانی که کارهای مکرر و سریع و یکسان انجام میدهند مانند متصدیان تلگراف، تایپیست ها و نویسندگان دیده میشود. به این بیماری “دست نویسندگان” Writer’s hand هم میگویند چون در کسانی که زیاد مینویسند دیده میشود.

گاهی به این بیماری کرامپ نویسندگان یا کرامپ نوازندگان هم میگویند ولی این بیماری یک کرامپ واقعی نیست. کرامپ با درد همراه است در حالیکه این بیماری دردناک نیست.

 شروع دیستونی فانکشنال تدریجی است و بیشتر در نوازندگان خیلی فعال و پرکار دیده میشود. گاهی اوقات حرکت غیر ارادی انگشت در این بیماری همراه با لرزش انگشتان هم میشود.

حرکت غیر ارادی ممکن است در حین نواختن یک سکانس خاص از یک پیس ایجاد شود و معمولا وقتی نوازنده چیزی نمیزند از بین میرود.

هر گونه تلاش ارادی موزیسین برای کنترل حرکت غیر ارادی موجب بدتر شدن آن میشود. بسیاری از نوازندگان ارکستر برای فرار از این مشکل در حین رسیدن به قطعه خاص موسیقی متوقف شده و آن را اجرا نمیکنند.

بعضی عوامل ممکن است موجب شروع این بیماری شوند مانند

دیستونی فانکشنال در مردان بیشتر دیده میشود و در سنین حول و حوش ۴۰ سالگی شایع است. بیشتر در پیانیست ها و در نوازندگان سازهای زهی دیده میشود. این بیماری ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد.

درمان دیستونی فانکشنال مشکل است. استفاده از آرامبخش ها، روش های ریلاکسیشن و یا تزریق بوتاکس نتایج مشخصی را در بر نداشته است.

به نظر میرسد آموزش بیمار در جهت قرار دادن اندام ها در وضعیت مناسب و تغییر تکنیک نوازندگی بصورت استفاده بهتر از مفاصل اندام فوقانی و قرار ندادن آنها در وضعیت های نامناسب بتواند به درمان بیماری کمک کند.