سندروم تکانشی دست Hand-arm vibration syndrome HAVS بیماری است که بر اثر استفاده از ابزارهایی که زیاد میلرزند ایجاد میشود. در این بیماری بر اثر استفاده از این ابزارها مشکلاتی در اندام فوقانی ایجاد میگردد.
منظور از ابزارهای لرزاننده وسایلی مانند دریل های برقی یا بادی، اره های برقی یا بنزینی، چکش های بادی یا برقی، دستگاه های ویبره سیمان و دیگر ابزارها است که فرد آن را در دست گرفته و لرزش شدید آن در حین کار به دست استفاده کننده منتقل میشود.
علت دقیق این بیماری مشخص نیست با این حال ممکن است آسیب های وارده به عروق و اعصاب دست در بروز علائم بیماری تاثیرگذار باشند. حدود ده درصد کسانی که بطور مستمر با این ابزارها کار میکنند دچار سندروم تکانشی دست میشوند.
علائم سندروم تکانشی یا دست چیست
بیماری معمولا ابتدا با علائم عصبی شروع شده و تغییراتی در حس اندام ایجاد میکند. پس از آن به علت آسیب عروقی علائم فنومن رینود شروع میشود. این تغییرات در نهایت موجب بروز خستگی و دردهای عضلانی میگردند.
اولین علائم بیماری معمولا بصورت بیحسی و یا احساس گزگز و سوزن سوزن شدن در یک یا چند انگشت دست است. گاهی این علائم خفیف بوده و فقط گاهگاهی در نوک انگشتان احساس میشوند.
در موارد شدید ممکن است کل انگشت دست دچار بیحسی شود. بعد از مدتی ممکن است بیحسی انگشت دائمی شده و عضلات دست هم ضعیف شوند.
بعد از مدتی علائم فنومن رینود بصورت سرد شدن و تغییر رنگ انگشتان ظاهر میشود. انگشتان ابتدا سفید میشود و بعد رنگ آن به کبودی زده و پس از مدتی قرمز میشوند. این روند ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. همراه با این تغییرات درد شدیدی در انگشتان ایجاد میشود.
علائم فنومن رینود معمولا در هوای سرد، مرطوب و یا وقتی باد شدید میوزد شروع شده یا تشدید میگردد. با شدت گرفتن بیماری این علائم در تابستان ها هم (البته وقتی دست خیس میشود) بوجود میاید.
ممکن است علائم بیماری سالها بعد از پایان دادن به استفاده از وسایل لرزنده همچنان به پیشرفت خود ادامه دهد.
پیشگیری از سندورم تکانشی دست
- وسیله محکم در دست گرفته نشود و دست در حین گرفتن آن کمی شل باشد . وضعیت دست در حین گرفتن وسیله مرتبا عوض شود
- کار دستگاه میزان و مرتب باشد
- از وسیله به مدت طولانی و ممتد استفاده نشود
- دست ها در حین استفاده از وسیله گرم نگهداری شوند
- سیگار کشیدن احتمال بروز این بیماری را بیشتر میکند
درمان سندروم تکانشی دست چیست
- استفاده از وسیله لرزاننده متوقف شود
- اگر بیمار سیگار میکشد استفاده از آن را متوقف کند
- بعضی داروها که ممکن است علائم بیماری را شدیدتر کنند قطع شوند. داروهایی مانند بعضی داروهای ضد فشار خون و ضد میگرن و ضد احتقان و گاهی داروهای ضد بارداری
- قطع مصرف قهوه، چای و نوشابه های گازدار
- استفاده از دستکش و گرم نگه داشتن دست در هنگام کار
- گرم نگه داشتن همه بدن و نه فقط دست ها
- لمس نکردن اجسام سرد
- ورزش منظم
- به محض شروع علائم دست ها را باید در آب گرم گذاشت
- مصرف داروی نیفدیپین در صورت تجویز پزشک