سندروم کمپارتمان مزمن چیست

علت حدود یک سوم دردهای مزمن جلوی ساق سندروم کمپارتمان مزمن است. این بیماری معمولا با تاخیر تشخیص داده میشود و در بسیاری از موارد بیمار ماهها و حتی سالها مراجعه پزشکی داشته ولی علت مشکل او تشخیص داده نشده است.

همه عضلات بعد از فعالیت دچار افزایش حجم میشوند. این افزایش حجم میتواند در کوتاه مدت یا بلند مدت ایجاد شود. وقتی فردی مدت زیادی ورزش میکند عضلات وی بتدریج و در عرض چند ماه قوی و بزرگ میشوند. وی بدنی عضلانی پیدا میکند. این بزرگ شدن عضلات حتی در ساعاتی که فرد ورزش نمیکند هم باقی مانده و وجود دارند.

نوعی دیگری از افزایش حجم عضلات وجود دارد که موقتی و گذرا است. همه عضلات بعد از چند دقیقه فعالیت افزایش حجمی موقتی پیدا میکنند. این افزایش حجم معمولا بر اثر پرخونی است که در توده عضله ایجاد میشود. عضله به این خون احتیاج داد تا بتواند کاری را که از او خواسته اند انجام دهد.

این افزایش حجم معمولا در حدود بیست درصد بوده و در پایان فعالیت بدنی بتدریج از بین میرود. بیشتر شدن حجم عضلات ساق میتواند موجب بروز درد در آنها بخصوص در قدام و جلوی ساق شود.

عضلات ساق در چهار دسته قرار گرفته اند که در اطراف هر دسته پرده محکم بافتی به نام فاشیا قرار گرفته است. مجموعه هر دسته عضلانی و پرده اطراف آن را یک کمپارتمان میگویند.

ساق چهار کمپارتمان دارد. پرده اطراف کمپارتمان قابلیت انعطاف زیادی ندارد. بنابراین با افزایش حجم عضلات فشار درون کمپارتمان افزایش میابد. این افزایش فشار میتواند موجب درد شود. اینکه چرا افزایش فشار درون کمپارتمان موجب بروز درد میشود به درستی شناخته شده نیست.

بعضی عقیده دارند افزایش فشار درون کمپارتمان موجب کاهش میزان کاهش اکسیژن بافتی و در نتیجه بروز درد میگردد. ممکن است خود افزایش فشار درون کمپارتمان موجب تحریک پایانه های درد در عضلات شود.

سندروم کمپارتمان مزمن بیشتر در جوانان دیده میشود و ۹۵ درصد موارد این بیماری در کمپارتمان های قدامی و یا خارجی ساق ایجاد میگردند.

در هر کسی که با شروع فعالیت بدنی شدید بخصوص دویدن دچار درد جلوی ساق میشود و این درد بعد از فعالیت از بین میرود باید به سندروم کمپارتمان مزمن شک کرد. مصرف کراتین و داروهای هورمونی آنابولیک احتمال بروز این بیماری را افزایش میدهند.

علائم سندروم کمپارتمان مزمن چیست

مهمترین علامت سندروم کمپارتمان مزمن درد ساق است. این درد با شدت یافتن فعالیت بدنی ایجاد شده و بیمار را مجبور به قطع فعالیت میکند. با قطع فعالیت بدنی درد از بین میرود. در ۸۰-۷۰ درصد موارد درد در هر دو ساق احساس میشود.

دیگر علائم بیماری شامل احساس گزگز و مورمور و یا بیحسی در پوست جلوی ساق و یا احساس ضعف در عضلات ساق است. شکل معمول بیماری بصورت احساس سوزش در جلوی ساق و احساس بیحسی در پشت پا است. این علائم معمولا بعد از ۱۵ دقیقه از شروع دویدن ایجاد شده و پس از نیم ساعت از گذشت استراحت بهبود میابند.

در معاینه این بیماران عضلات جلوی ساق سفت و دردناک هستند و پایین آوردن مچ پا و انگشتان میتواند شدت درد را افزایش دهد. در نیمی از بیماران مشاهده میشود که قسمتی از عضلات جلوی ساق از طریق یک هرنی در فاشیای آن به سمت بیرون برجسته شده اند. ممکن است در معاینه بیمار مشاهده شود که قدرت عضلات جلو و بیرون ساق کاهش پیدا کرده اند.

تایید تشخیص این بیماری با اندازه گیری فشار داخل کمپارتمان ساق است

بیماری های دیگری هم میتوانند موجب درد در جلو ساق شوند که عبارتند از:

درمان سندروم کمپارتمان مزمن چیست

درمان این بیماری معمولا استفاده از عمل جراحی فاشیوتومی است. در عمل فاشیوتومی پرده فاشیایی جلوی کمپارتمان بریده و باز میشود تا فشار آن در حین ورزش و فعالیت بدنی افزایش پیدا نکند.