وقتی که برای راه رفتن به کمی کمک نیازمندیم عصا میتواند یک انتخاب خوب باشد. عصا سبک است، به آسانی حمل میشود و استفاده از آن آسان است. عصا میتواند فشار وزن را تا حدودی از روی اندام تحتانی آسیب دیده یا ضعیف شده بردارد.
وقتی نیازمند آن هستیم که یک پا را اصلا بر روی زمین قرار ندهیم عصا انتخاب خوبی نیست. این وسیله فقط وقتی کاربرد دارد که پزشک اجازه داده باشد هر دو پا را بر روی زمین بگذاریم و فقط برای کمک به یک پا و کم کردن فشار بر آن از عصا استفاده کنیم.
وقتی یک پا به هر علتی درد دارد و یا ضعیف شده است و یا تعادل در ایستادن کم شده است با رعایت شرایط ذکر شده میتوان از عصا استفاده کرد.
اندازه بودن عصا
اولین قدم در استفاده از عصا اندازه بودن آن است. برای این کار باید کفشی را که بطور معمول میپوشیم به پا کرده و راست و مستقیم بایستیم و دسته عصا را بگیریم. در این حال باید مچ دست در کنار مفصل ران بوده و مفصل آرنج حدود ۳۰-۱۵ درجه خم باشد.
اصول ایمنی در استفاده از عصا
پایداری عصا نسبت به دیگر وسایل کمکی راه رفتن waking aids کمتر است. به همین علت باید در راه رفتن با آن مراقبت های ویژه ای را به عمل آورد
♦ در حین راه رفتن با عصا باید مراقب زمین های خیس بخصوص آنها که سطح صافی دارند بود. این سطوح معمولا لغزنده هستند. اگر مجبور به استفاده از این سطوح هستید باید قدم های کوتاه تری بردارید و نوک عصا را خیلی دور از خود بر روی زمین قرار ندهید
♦ مراقب شکاف های احتمالی روی زمین باشید. نوک عصا ممکن است در این شکاف ها گیر کند
♦ از مکان های شلوغ برای رفت و آمد استفاده نکنید. استفاده از عصا نیاز به فضای بیشتری دازد
♦ وقتی خسته هستید حتما استراحت کنید
♦ اجزاء مختلف عصا را بطور مرتب کنترل کنید تا دچار آسیب نشده باشند
چطور با عصا راه برویم
وقتی از عصا استفاده میکنم همیشه یک پای مشکل دار و یک پای سالم وجود دارد. برای راه رفتن با عصا باید آن را به دستی بدهیم که در طرف پای سالم است. همیشه نوک عصا را باید کمی در خارج پای سالم بر روی زمین قرار داد.
دو نوع راه رفتن با عصا وجود دارد که در زیر توصیخ داده میشود
♦ ابتدا نوک عصا را از روی زمین بلند کرده و کمی جلوتر میگذاریم. سپس پای بیمار را یک قدم به جلو میگذاریم. سپس پای سالم را در کنار آنها قرار میدهیم.
البته این روش راه رفتن کمی کند است و همچنین به علت اینکه در بعضی حالات هر دو پا و عصا در یک امتدا هستند راه رفتن ممکن است کمی ناپایدار باشد
♦ عصا و پای مشکل دار را با هم یک قدم به سمت جلو میگذاریم. سپس پای سالم را بلند کرده یا آن را در کنار پای دیگر میگذاریم و یا آن را کمی جلوتر بر روی زمین قرار میدهیم. البته اگر پای سالم را قدری جلوتر بر روی زمین قرار دهیم راه رفتن سریعتر خواهد بود
در بعضی مواقع ممکن است بیمار برای راه رفتن از دو عصا استفاده کند. راه رفتن با دو عصا به راه های مختلفی امکان پذیر است.
♦ در روش راه رفتن دو نقطه ای Two Point Gait پای راست با عصای چپ جلو میرود و پای چپ با عصای راست. برای یاد گرفتن این روش و عادت کردن به آن نیاز به تمرین بیشتری هست.
♦ روش دوم که روش چهار نقطه ای Four Point Gait است به راه رفتن معمولی شبیه تر بوده ولی راه رفتن با آن آهسته تر است. در این روش دو پا و دو عصا بصورت جداگانه حرکت میکنند.
بطور مثال ابتدا عصای راست، سپس پای چپ، سپس عصای چپ، سپس پای راست. این روش هم برای انجام نیاز به تمرین دارد.
بعد از اینکه بیمار توانست با کمک عصا به راحتی راه برود باید نشستن و بلند شدن از صندلی و استفاده از پله را یاد بگیرد. در زیر به این دو مطلب پرداخته میشود.
برخاستن با عصا
- نشیمن خود را در لبه جلویی صندلی قرار داده و پای سالم را تا آنجا که ممکن است ر روی زمین به عقب ببرید
- عصا را به دست سالم خود داده و آن را چسبیده به لبه جلویی صندلی بر روی زمین قرار دهید
- پای ضعیف تر را قدری جلو قرار دهید
- تنه خود را به جلو خم کنید. سر خود را پایین آورده به پای خود نگاه کنید. به عصا و پای سالم خود فشار آورده و بلند شوید. سر خود را بالا آورده و کمر را راست کنید
- کاملا صاف شده و پای بیمار را کنار پای سالم قرار دهید
نشستن بر روی صندلی با عصا
- پشت خود را به صندلی داده بطوریکه ساق های شما لبه جلویی صندلی را لمس کند
- پای ضعیف تر را قدری جلوتر قرار دهید
- با دست دیگر دسته صندلی را بگیرید
- در حالیکه وزن خود را روی پای سالم و عصا قرار داده اید به آرامی تنه خود را پایین آورده و روی صندلی بنشینید
بالا رفتن از پله با حفاظ کناری
- با یک دست حفاظ کناری پله را گرفته و عصا را به دست دیگر میدهیم
- در حالیکه بر روی عصا فشار وارد میکنیم پای سالم را بلند کرده و بر روی پله بالایی قرار میدهیم در حالیکه با دستی که بر روی کناره پله است خود را کمی به بالا میکشیم
- زانوی پای سالم را مستقیم کرده و پای ضعیف را همراه با عصا بلند کرده و در کنار پای سالم قرار میدهیم
پایین رفتن از پله با حفاظ کناری
- کمی به سمت جلو خم میشویم
- پای ضعیف و عصا را با هم بر روی پله پایین قرار میدهیم و سپس پای سالم را در کنار آنها میگذاریم
بالا رفتن از پله بدون حفاظ کناری
- در حالیکه عصا را محکم بر زمین فشار میدهیم اول پای سالم را بر روی پله بالایی قرار میدهیم
- سپس پای ضعیف و عصا را با هم در کنار پای سالم قرار میدهیم
پایین رفتن از پله بدون حفاظ کناری
- اول پای ضعیف را به همراه عصا بر روی پله پایینی قرار میدهیم
- سپس در حالیکه عصا را محکم به زمین فشار میدهیم پای سالم را هم در کنار آنها میگذاریم
همیشه در بالا و پایین رفتن از پله با عصا به خاطر داشته باشید که بالا رفتن ابتدا با پای سالم شروع میشود و پایین آمدن با پای بیمار آغاز میگردد. پس به یاد داشته باشید بالا رفتن با پای سالم و پایین رفتن با پای بیمار.