بسیاری از افراد در طول عمر خود زمانی نیاز پیدا میكنند تا از وسایل كمكی برای راه رفتن استفاده كنند. واكر، عصای زیر بغل یا عصای دستی از جمله این وسایل هستند.
عصا و واکر چه کمکی به افراد میکند
برای یک فرد نیازمند واکر و عصا میتواند بهترین کمک برای راه رفتن باشد. مهمترین علت نیاز مردم به استفاده از این وسایل عبارتند از
كم كردن درد ناشی از راه رفتن
درد اندام تحتانی به علل مختلفی ایجاد میشود. بیماری های زیادی هستند كه میتوانند در این قسمت از بدن موجب درد شوند.
درد در هر قسمتی از لگن، مفصل ران، استخوان ران، زانو، ساق، مچ پا و یا كف پا میتواند در هنگام راه رفتن بیشتر شده و به همین علت راه رفتن دچار اشكال میشود.
استفاده از واكر یا عصا میتواند موجب شود تا در هنگام راه رفتن فشار كمتری به اندام دردناك وارد شده و در نتیجه درد كمتر شود
كمك به بهتر راه رفتن
بیماری های مختلفی میتوانند موجب لنگش بیمار شوند. در صورتیكه علت لنگیدن درد در قسمتی از اندام تحتانی باشد استفاده از واكر یا عصا میتواند درد را كمتر كرده و راه رفتن را بهتر كند.
در مواردی كه علت لنگش ضعف عضلات لگن را ران باشد استفاده از واكر و عصا میتواند موجب كمك اندام فوقانی به اندام تحتانی شود و با افزایش نقاط تماس بدن فرد با زمین پایداری او را افزایش داده و راه رفتن او را بهتر كند.
آسیب های لگن و اندام تحتانی
در ضربات، دررفتگی ها و شكستگی ها در هر قسمت از لگن و اندام های تحتانی چه قبل و چه بعد از درمان معمولا نیاز است تا مدتی فشار وزن بر اندام صدمه دیده وارد نشود.
این اقدام لازم است تا آسیب وارد شده زمان و شرایط كافی برای بهبود را داشته باشد.
اعمال جراحی در ناحیه لگن و اندام تحتانی
در بسیاری از جراحی ها مانند تعویض کامل مفصل ران و یا جراحی تعویض مفصل زانو یا جراحی هایی كه بر روی استخوان های این نواحی انجام میشوند فرد باید تا مدتی با كمك واكر یا عصا راه برود.
من به كدامیك نیاز دارم. واكر یا عصا
برحسب اینكه علت استفاده از كمك چه مشكلی باشد نوع وسیله ای كه استفاده میشود متفاوت است. بهترین كسی كه نوع وسیله را مشخص میكند پزشك معالج است.
بعد از اعمال جراحی و پس از شكستگی ها و دیگر آسیب های وارده به لگن و اندام تحتانی، بهتر است تا مدتی از واكر استفاده كرد.
واكر بسیار پایدار تر از عصا است و استفاده از آن هم راحت تر است. در روزهای اول بعد از جراحی بیمار ممكن است قدری حالت ضعف و سرگیجه داشته باشد. در این حالت استفاده از واكر عاقلانه تر است.
همچنین در بسیاری از اعمال جراحی پزشك به بیمار اجازه نمیدهد تا مدتی پای جراحی شده را به زمین فشار دهد.
انجام این كار برای كسی كه اولین بار است میخواهد از یك وسیله كمكی برای راه رفتن استفاده كند قدری مشكل است و مسلما شروع آن با واكر راحت تر است. بعد از چند روز تا چند هفته میتوان بجای واكر از عصای زیر بغل استفاده كرد.
در افراد مسن و دیگر كسانی كه به علت ابتلا به بیماری مزمن دچار ضعف عضلانی هستند و تعادل كمتری دارند بهتر است حداقل برای شروع راه رفتن از واكر استفاده كنند. بعد از اینكه مدتی سپری شد و تعادل آنها بهتر شد میتوانند از دو عصای زیر بغل استفاده كنند.
استفاده از عصاهای دستی یا مچی نیازمند قدرت بیشتری در بازو و ساعد است و نیاز بیشتری به كنترل و حفظ تعادل دارد.
اگر به علت درد در لگن یا اندام تحتانی از عصا استفاده میكنید و یا اگر احساس ضعف در پایین تنه داشته و قصد استفاده از عصا را دارید میتوانید با یك عصای دستی یا مچی شروع كنید.
اگر بعد از آسیب ها یا اعمال جراحی در ناحیه لگن و اندام تحتانی میخواهید از یك وسیله كمكی استفاده كنید به شما توصیه میشود ابتدا از واكر استفاده كنید، پس از آن مدتی از دو عصای زیر بغل كمك بگیرید و وقتی احساس كردید پایداری و قدرت كافی دارید میتوانید از عصای دستی یا مچی استفاده كنید.
چگونه با كمك راه بروم
آیا برای راه رفتن با واكر یا عصا میتوان پای مشكل دار را به زمین فشار داد.
قبل از راه رفتن با واكر یا عصا بیمار باید حتما از پزشك معالج خود بپرسد كه آیا میتواند پای مشكل دار را بر روی زمین بگذارد و آیا میتواند آن را بر روی زمین فشار دهد یا خیر. مقصود از پای مشكل دار پای سمتی است كه آسیب دیده، جراحی شده، درد دارد یا دچار ضعف عضلانی است.
تصمیم پزشك برحسب نوع بیماری یا آسیب وارد شده و نوع عمل جراحی متفاوت است. و بسیار مهم است كه نوع راه رفتن با واكر یا عصا از پزشك پرسیده شود.
اگر به اشتباه پایی كه نباید، بر زمین گذاشته شود ممكن است عواقب جبران ناپذیری برای بیمار بوجود آید. دقت كنید تصمیم گیری در این مورد تنها و تنها با پزشك است و حتی پرستار، فیزیوتراپ و دیگر كادر درمانی نیز نمیتوانند در این مورد نظر بدهند.
روش اول: كف پای سالم را بر روی زمین گذاشته و پای آسیب دیده را بالای سطح زمین نگه دارید و تنها با یك پای سالم راه بروید. به این روش Non-weight bearing NWB میگویند.
روش دوم: تمام وزن خود را روی پای سالم بیندازید و طوری بایستید كه كف پای آسیب دیده فقط بر روی زمین باشد به طوری كه این پا فقط وزن خود را تحمل كند نه وزن كل بدن را
در این روش كف پا فقط باید برای حفظ تعادل بر روی زمین قرار گیرد نه برای وزن گذاشتن. به یاد داشته باشید كه هنگام راه رفتن بدون عصا و با دو پا، وقتی در یك سیكل راه رفتن یك پا از روی زمین بلند میشود تمام وزن بدن بر روی پای دیگر میفتد به زبان دیگر اگر شما 70 كیلو هستید در حین راه رفتن حداقل 70 كیلو نیرو به هر كدام از پاها وارد میشود.
تصویر سمت راست راه رفتن بدون گذاشتن پا بر زمین را نشان میدهد و در طرف چپ فرد پا را بر روی زمین قرار داده است
شما میتوانید طوری سر پا بایستید كه با اینكه كف هر دو پا را بر روی زمین گذاشته اید ولی وزن بدن خود را بر روی پای سالم بیندازید.
در این وضعیت كف پای آسیب دیده فقط وزن ران و ساق را تحمل میكند و اصلا فشار وزن بدن را تحمل نمیكند. در حین راه رفتن هم میتوانید این اصول را رعایت كنید. به این روش راه رفتن Toe touch walking میگویند
روش سوم: روی هر دو پا بایستید و نیروی وزن تنه را بر روی هر دو پا بیندازید و با هر دو پا راه بروید. در حین ایستادن و راه رفتن پای سالم را كاملا بر زمین گذاشته و فشار وزن را بر روی آن وارد میكنید.
پای مشكل دار را هم بر روی زمین گذاشته و آن را بر زمین فشار میدهید ولی نیروی وزن كمتری بر روی آن اعمال میكنید. به بیان دیگر فقط درصدی از وزن خود را بر روی پای مشكل دار میندازید. میزان این درصد را پزشك مشخص میكند. به این نوع راه رفتن ( Partial weight bearing (PWB میگویند.
روش چهارم: روی هر دو پا بایستید و نیروی وزن تنه را بر روی هر دو پا بیندازید و با هر دو پا راه بروید. در حین ایستادن و راه رفتن پای سالم را كاملا بر زمین گذاشته و فشار وزن را بر روی آن وارد میكنید.
پای مشكل دار را در حد تحمل خود بر روی زمین فشار میدهید. به زبان دیگر در حدی بر روی پای مشكل دار نیرو وارد میكنید كه دردی احساس نكنید. به این نوع راه رفتن ( Weight bearing as tolerated (WBAT میگویند.
روش پنجم: روی هر دو پا بایستید و نیروی وزن را بطور مساوی به هر دو پا وارد كنید. به این نوع راه رفتن ( Full weight bearing (FWB میگویند.
روش های اول و پنجم بیشترین فشار را بر روی مفصل لگن و استخوان ران وارد میكنند. ممكن است از اینكه در این موارد روش اول مانند روش پنجم به ناحیه لگن و ران فشار میاورد تعجب كنید ولی در واقع این اتفاق میفتد.
پس در شكستگی های ناحیه لگن و ران و یا در مواقعی كه لازم است كمترین مقدار فشار به لگن و ران وارد شود بهتر است در حین راه رفتن از روش دوم استفاده گرددد.
البته استفاده از این روش كمی مشكل بوده و نیازمند آموزش كافی از طرف فیزیوتراپ است. اگر از این روش به درستی استفاده نشود به آسانی به روش سوم یا پنجم تبدیل شده و موجب آسیب به محل شكستگی یا جراحی میشود. انجام روش دوم برای افراد مسن مشكل تر است و باید با احتیاط انجام شود.