پوکی استخوان گذرای مفصل ران یکی از علل مهم دردهای مفصل ران در ناحیه لگن است و غالبا با سیاه شدگی مفصل اشتباه میشود.
پوکی استخوان یا استئوپروز گذرای مفصل ران Transient osteoporosis of the hip تفاوت عمده ای با پوکی استخوان معمولی دارد.
پوکی استخوان یا استئوپروز کلی بدن، یک بیماری پیشرونده و بدون درد است که در همه استخوان های بدن وجود دارد در حالیکه پوکی استخوان گذرای مفصل ران همانطور که از نامش پیدا است قابل برگشت بوده و فقط در ناحیه مفصل ران فعالیت دارد و دردناک است.
هنوز علت این بیماری مشخص نشده است.
علائم پوکی استخوان گذرای مفصل ران چیست
این بیماری بیشتر در مردان با سن بین ۷۰-۴۰ سالگی و ندرتا در زنان باردار و در سه ماهه آخر بارداری دیده میشود.
علامت عمده پوکی استخوان گذرای مفصل ران یا استئوپروز گذرای مفصل ران درد ناگهانی در کشاله ران، جلوی مفصل ران، در کنار لگن یا پشت لگن است. این بیماران هیچ سابقه ای از ضربه یا فشار بیش از حد به مفصل ران خود را نمیدهند.
حرکات مفصل ران این بیماران بخصوص حرکات چرخشی آن شدت درد را بیشتر میکند. درد این بیماران با راه رفتن شدیدتر میشود.
بعد از شروع بیماری شدت درد در عرض چند هفته بتدریج بیشتر میشود، برای چند ماه ثابت مانده و سپس بتدریج فروکش میکند. بیمار در حین راه رفتن به علت درد مفصل ران نمیتواند به درستی راه برود.
تشخیص پوکی استخوان گذرای مفصل ران
تشخیص پوکی استخوان یا استئوپروز گذرای مفصل ران در لگن معمولا با رد بیماری های دیگری است که موجب درد مفصل ران میشوند. در رادیوگرافی ساده کاهش تراکم استخوان فقط در مراحل پیشرفته بیماری دیده میشود.
ام آر آی میتواند به تشخیص پوکی گذرای مفصل ران کمک کند ولی معمولا در ماه های آخر بارداری این تست تشخیصی انجام نمیشود.
گاهی اوقات تشخیص اینکه بیمار مبتلا به پوکی استخوان یا استئوپروز گذرای مفصل ران یا نکروز در ناحیه لگن است مشکل میباشد.
این نکته بخصوص از این جنبه اهمیت دارد که بیماری پوکی گذرای سر استخوان ران خودبخود خوب میشود ولی سیاه شدگی سر استخوان ران در بسیاری از موارد نیاز به عمل جراحی خواهد داشت.
در این موارد توجه به نکات زیر میتواند کمک کننده باشد
♦ سیاه شدن و نکروز در ناحیه سر استخوان ران معمولا در افرادی است که سابقه مصرف کورتون یا الکل دارند در حالیکه اکثر مبتلایان به پوکی گذرای استخوان سابقه بیماری خاصی ندارند
♦ در پوکی استخوان یا استئوپروز گذرای مفصل ران مدتی استراحت و وزن نگذاشتن روی پا موجب کاهش شدت درد میشود در حالیکه درد ناشی از سیاه شدن سر استخوان تدریجا و با گذشت زمان بیشتر شده و حتی ممکن است در حین استراحت هم وجود داشته باشد
♦ سیاه شدن مفصل ران در حدود دو سوم موارد دوطرفه است درحالیکه در پوکی گذرای استخوان ران یکطرفه است
♦ پوکی استخوان گذرای استخوان ران ممکن است بعد از مدتی مجددا در همان مفصل یا مفصل طرف مقابل عود کند
♦ تغییرات ام آر ای در پوکی استخوان یا استئوپروز گذرای مفصل ران در کل سر استخوان ران است که گاهی به ناحیه گردن استخوان و یا حتی ناحیه تروکانتر هم گسترش میابد و حاشیه محو و نامشخصی دارد در حالیکه تغییرات در سیاه شدگی در سر استخوان ران در محدوده کمتری از سر استخوان ران بوده و معمولا حاشیه مشخص تری دارد.
در پوکی گذرای سر استخوان ران تغییر رنگ در تصویر گرفته شده یکدست تر بوده و خفیف تر است در حالیکه در سیاه شدگی که در سر استخوان ران ایجاد میشود این تغییر رنگ شدیدتر و ناهمگن است
درمان پوکی استخوان گذرای مفصل ران چیست
این بیماری بطور خودبخودی در عرض ۱۲-۶ ماه خوب میشود. در این مدت همه توجه پزشک به این سمت است که مانع از شکسته شدن استخوان شود چون تراکم استخوان در مفصل ران بشدت کاهش یافته و خطر شکسته شدن استخوان بالا است.
پزشک معالج برای کاهش درد از داروهای ضد درد استفاده میکند. به بیمار توصیه میشود تا برای راه رفتن از واکر یا عصای زیر بغل استفاده کرده و پای طرف دردناک را در حین راه رفتن به زمین فشار ندهد.
در طول مدت چند ماهی که بیماری فعال است بیمار باید حرکات نرمشی مفصل ران را بطور روزانه و طبق نظر پزشک و فیزیوتراپ انجام دهد تا هم از خشک شدن مفصل ران پیشگیری کند و هم قدرت عضلات اطراف مفصل را حفظ کند. شنا برای این بیماران ورزش خوبی است.