نوع تغذیه و اینکه قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل در ناحیه لگن باید چه غذاهایی بخوریم تاثیر غیر قابل انکاری در نتیجه جراحی دارد. غالب افراد به این مهم واقف هستند و غالبا میپرسند چه بخوریم و چه نخوریم تا زودتر خوب شویم.
اهمیت تغذیه
مهمترین تاثیر تغذیه بر جراحی تعویض مفصل لگن تاثیری است که در ترمیم زخم جراحی و ممانعت از بروز عفونت دارد. پس تمام تلاش در جهت تغذیه بهتر در واقع تلاش برای بهبود زودتر و بهتر زخم جراحی و پیشگیری از عفونت احتمالی است.
هم پزشک متخصص لگن و هم بیمار باید تمام تلاششان را انجام دهند تا عفونتی در محل جراحی تعویض مفصل ایجاد نشود. از مهمترین عواملی که در بروز این عفونت ها تاثیر دارند عادات تغذیه ای بیمار است و اینکه چه غذاهایی را بیشتر میخورد.
سوء تغذیه از علل مهمی است که میتواند احتمال عفونت بعد جراحی را افزایش دهد. ولی اینجا میخواهم توضیح دهم که سوء تغذیه برخلاف باور عوام ارتباط زیادی با چاقی یا لاغری افراد ندارد.
قبل از ادامه مطالعه میتوانید فیلم زیر را در مورد تغذیه بعد از جراحی تعویض مفصل مشاهده کنید.
نیاز غذایی بشر
بشر انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت های حیاتی خود را از سه دسته مواد غذایی شامل کربوهیدرات و چربی و پروتئین تامین میکند. از این سه ماده پرکیفیت ترین آنها پروتئین ها هستند.
اگر برای کسب انرژی فقط کربوهیدارت هایی مانند نان و سیب زمینی و برنج و قند و شکر بخوریم و یا از چربی ها مانند انواع روغن استفاده کنیم بدن ممکن است چاق شود ولی در همان حال دچار سوء تغذیه باشد.
جسم ما برای کارکرد صحیح بجز کربوهیدرات و چربی به دو ماده دیگر نیاز دارد که متاسفانه از دوتای قبلی گران تر هستند. اینها پروتئین و ویتامین ها هستند. پروتئین ها را میتوان در گوشت و حبوبات جستجو کرد و ویتامین ها در میوه و سبزی ها هستند.
پس مصرف مواد غذایی مانند سیب زمین سرخ شده و ساندویچ و بیسکویت و شیرینی که پروتئین و ویتامین کمی دارند میتواند موجب سوء تغذیه شود. الکل هم انرژی خالص است و هیچ پروتئین و ویتامینی ندارد. پس مصرف آن موجب سوء تغذیه میشود.
نیاز غذایی برای تعویض مفصل
بعد از جراحی تعویض مفصل ران نیاز بدن به مواد غذایی خاصی افزایش میابد تا بتواند محل جراحی را ترمیم کند. مهمترین مواد غذایی که بدن ما بعد از هر جراحی مانند جراحی تعویض مفصل به آنها نیاز فراوانی دارد در چند دسته قرار میگیرند.
دو اسید آمینه به نام های آرژینین و گلوتامین و یک اسید چرب به نام امگا سه و دو دسته ماده دیگر به نام های نوکلئوتیدها و آنتی اکسیدان ها. بدن به این مواد نیاز دارد تا زخم جراحی را ترمیم کند. اختلال در ترمیم زخم میتواند منجر به عفونت شود.
پس اساس تغذیه بعد از تعویض مفصل استفاده کافی از غذاهایی است است که حاوی مقادیر کافی از مواد ذکر شده باشد.
اینکه چرا آرژینین و گلوتامین مهم هستند را توضیح میدهم.
آرژینین و گلوتامین
مهمترین نیاز بدن برای ترمیم بافت ها بعد از جراحی نیاز به پروتئین است. خوشبختانه بدن میتواند خودش پروتئین بسازد. همه پروتئین ها از بیست نوع مولکول خاص به نام اسید آمینه ساخته شده اند.
بدن ابتدا این اسیدهای آمینه را میسازد و بعد با ترکیب آنها انواع پروتئین ها را تولید میکند. از این بیست اسید آمینه دوتای آنها به نام های آرژینین و گلوتامین اهمیت بیشتری دارند.
بدن انسان در هنگام بروز شکستگی ها و انجام جراحی های بزرگ به مقادیر زیادی از آرژینین گلوتامین نیاز دارد. گرچه این مواد درون بدن ساخته میشوند ولی نیاز بدن به آنها هنگام جراحی آنقدر زیاد است که تولید داخلی کفایت نکرده و بدن نیاز به 15 تا 2 گرم آرژینین و همین میزان گلوتامین خارجی برای تولید پروتئین نیاز پیدا میکند.
آرژینین و گلوتامین همان اسیدهای آمینه ای هستند که ورزشکاران بدن ساز از آنها استفاده میکنند چون بدن آنها برای ساخت عضله که بیشتر از پروتئین ساخته شده به این مواد نیاز دارد. بدن در هنگام جراحی تعویض مفصل هم به این مواد نیاز دارد.
گلوتامین را میتوان با مصرف هر پروتئینی به بدن رساند. بیشترین پروتئین ها در گوشت و حبوبات وجود دارند. آرژینین را هم میتوان با مصرف پروتئین ها به بدن رساند ولی بیشترین میزان آرژینین در سویا و گوشت سینه مرغ و بوقلمون و میگو و ماهی تن وجود دارد.
امگا سه
ماده غذایی مهم دیگر که قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل بدن به آن احتیاج دارد نوعی اسید چرب به نام امگا سه است. بدن موقع جراحی به روزی 10-2 گرم امگا سه نیاز دارد که میتوان آن را از راه مصرف ماهی و قرص های روغن ماهی یا قرص های امگا سه تامین کرد.
نوکلئوتیدها
ماده غذایی مهم دیگر که افراد کمی از ارزش آنها اطلاع دارند نوکلئوتیدها هستند. بدن به این مواد نیاز دارد تا دی ان ای DNA بسازد.
ترمیم زخم و ساختن بافت جدید نیاز به ساخت سلول دارد و همه سلول های دی ان ای دارند. پس بدن برای ساخت سلول جدید نیاز به ساخت دی ان ای دارد و این هم نیازمند دسترسی به نوکلئوتیدها است.
بیشترین میزان نوکلئوتیدها در مخمر آبجو و جگر گاو و ساردین و ریه گاو و قلب گوسفند است. مصرف روزی 200 گرم جگر نوکلئوتید کافی را به بدن شما میرساند.
آنتی اکسیدان ها
ماده مهم دیگر برای ترمیم بافتی بعد از جراحی تعویض مفصل آنتی اکسیدان ها هستند. مهمترین آنتی اکسیدان ها ویتامن های آ A و سی C و ای E هستند.
خوردن میوه و سبزی ها بخصوص آنهایی که رنگ قرمز دارند میتواند آنتی اکسیدان کافی را به بدن شما برساند. میتوانید برای دریافت این مواد از مکمل های مولتی ویتامین هم استفاده کنید.
رژیم غذایی و تغذیه مناسب قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل
برای اینکه بدن بتواند بعد از یک جراحی تعویض مفصل بافت ها را بهتر ترمیم کند و احتمال بروز عفونت ها کمتر شود باید مواد غذایی را که در بالا ذکر کردم از یک ماه قبل از جراحی تا یک ماه بعد از آن به بدن خود برسانید.
در این مدت بدن شما به انرژی زیادی نیاز ندارد. پس نان و برنج و سیب زمینی و روغن و شیرینی را کمتر بخورید و بجای آن از غذاهایی که گفتم استفاده کنید. با این حال همیشه در نظر داشته باشید که هرگونه تغییر در رژیم غذایی باید تحت نظر پرشک باشد.
مطمئن باشید بعد از جراحی تعویض مفصل نیاز نیست پرخوری کرده و خود را چاق کنید. وزن کم همیشه خوب است. بخصوص برای حفظ یک مفصل مصنوعی. سعی کنید قبل و بعد از جراحی غذای خوب مصرف کنید تا بدن شما برای تحمل جراحی به منابع کافی دسترسی داشته باشد.