عصب رادیال از اعصاب مهم اندام فوقانی است که پس از منشا گرفتن از شبکه بازویی در ناحیه گردن تمام طول بازو و ساعد را طی کرده و در انگشتان پایان می یابد.
این عصب در هر جایی از مسیر طولانی خود میتواند آسیب ببیند. در این مقاله راجعه به علل آسیب های عصب رادیال و درمان های آن صحبت میشود.
آناتومی عصب رادیال
عصب رادیال از به هم پیوستن شاخه هایی از هر سه تنه شبکه بازویی تشکیل میشود. این عصب در ناحیه بازو شاخه هایی به عضله سه سر میدهد و سپس چسبیده به سطخ پشتی استخوان بازو به پایین میاید.
سپس دور زده و به سطح خارجی استخوان بازو و آرنج میرسد و سپس به پشت ساعد رفته و به عضلات اکستانسور یا بازکننده مچ دست و انگشتان عصب میدهد.
این عصب سپس در پشت مچ دست به شاخه های متعدد تقسیم شده و تمام سطح پشت دست و انگشتان دست را حس میدهد.
علت آسیب های عصب رادیال چیست
این عصب میتواند در هر نقطه ای از مسیرش از زیر بغل نا انگشتان دست آسیب ببیند.
در زیر بغل عصب میتواند به علت شکستگی و دررفتگی سر و گردن استخوان بازو و یا به علت استفاده نادرست از عصای زیر بغل تحت فشار قرار گرفته و فلج شود.
در ناحیه بازو شایعترین علت آسیب عصب رادیال شکستگی های تنه استخوان بازو است.
زخم های نافذ مانند زخم های ناشی از چاقو ویا شیشه میتوانند موجب پارگی عصب رادیال در هر نقطه ای از اندام فوقانی شوند. مکانیسم آسیب عصب رادیال در زخم های نافذ پاره شدن آن است.
در شکستگی ها و دررفتگی های ناحیه شانه و بازو عصب رادیال به علت تحت فشار قرار گرفتن آسیب میبیند.
علائم آسیب عصب رادیال
عصب رادیال از ساعد به پایین فقط حسی است و در بالاتر از آن هم شاخه های حسی و هم حرکتی دارد. پس آسیب به این عصب میتواند هم ایجاد اختلال حسی و هم حرکتی کند.
در صورتیکه آسیب کامل باشد حس پوستی در قسمتی از اندام بطور کامل از بین رفته و حرکات عضلات مربوطه هم فلج میشوند و اگر آسیب عصب نسبی باشد کاهش حس و ضعیف شدن عضلات بوجود میاید.
علائم آسیب های عصب رادیال بسته به محلی که در آن عصب آسیب دیده متفاوت است. هر چه محل آسیب بالاتر بوده و به ریشه اندام نزدیک تر باشد بافت های بیشتر متاثر میشوند.
در مواردی که محل آسیب عصب رادیال ناحیه مچ دست باشد مهمترین علائم آن کاهش یا از بین رفتن حس پشت دست و انگشتان دست در طرف خارجی دست.
در مواردی که محل آسیب عصب رادیال، بازو و آرنج و یا بالای ساعد باشد بجز علائم ذکر شده به علت فلج شدن عضلات باز کننده یا اکستانسور مچ دست و انگشتان دست،
بیمار نمیتواند مچ و انگشتان دست را به پشت بالا بیاورد و مچ دستش آویزان به پایین است. به این حالت Wrist drop میگویند.
درمان آسیب های عصب رادیال
در مواردی که بدنبال اصابت جسم نافذ به اندام، علائم آسیب عصب رادیال بوجود بیاید نیاز به عمل جراحی وجود دارد. پزشک جراح زخم را بازتر کرده و عمق آنرا کاوش کرده و هر گونه پارگی عصب را ترمیم میکند.
در مورد آسیب شاخه های حسی عصب رادیال چون این اعصاب اثر گذاری مهمی در کارکرد لمسی دست ندارند ممکن است نیاز به عمل جراحی نداشته باشند.
در مواردی که علائم آسیب عصب بدنبال ضربه به اندام ایجاد شود ولی زخمی ایجاد نشده باشد (مانند شکستگی های بسته بازو) اکثر آسیب ها خودبخود خوب میشوند.
در این موارد پزشک معالج چند ماه صبر میکند تا کارکرد عصب خودبخود درست شود و در صورت عدم بازگشت، محل آسیب احتمالی را با جراحی جستجو کرده و آسیب های احتمالی را ترمیم میکند.
در صورتیکه عصب به علت جابجا شدن استخوان تحت فشار قرار گرفته باشد با جااندازی شکستگی یا دررفتگی، علائم آسیب عصبی نیز برطرف میشود.
در مواردی که ترمیم عصب حرکتی رادیال موفقیت آمیز نباشد پزشک جراح از روش جابجا کردن تاندون های دست برای بازگرداندن حرکت اکستانسیون به مچ دست استفاده میکند.
در مراقبت از آسیب های عصب رادیال چه درمان جراحی انتخاب شود و چه عامل فشارنده عصب برطرف شده و برای بازگشت کارکرد عصب صبر شود، باید مفاصلی که به علت فلج شدن عضلات مربوطه خوب حرکت نمیکنند به توسط آتل و اسپلینت در وضعیت مناسب قرار بگیرند.
همچنین بیمار یا همراهان وی تا وقتی حرکات ارادی مفصل امکانپذیر نشده است، باید با کمک دست سالم خود چند بار در روز تمامی مفاصل اندام را در تمام جهات حرکت دهد تا دچار خشکی نشوند.