در طول روز ممکن است صدا های متفاوتی از بعضی از مفاصل بدن شما شنیده شده یا به توسط شما حس شود. گاهی این صداها شبیه تقه هستند. گاهی بصورت خرت خرت و شبیه به ساییده شدن دو چیز روی هم هستند.
گاهی بعد از عملی که در بین مردم به شکاندن انگشت معروف است صدایی از مفصل انگشت بوجود میاید. صدا دادن مفاصل بیشتر در مفاصل انگشت، زانو، مچ پا، کمر و گردن شنیده میشود ولی علت ایجاد صدا در همه این مفاصل یکی نیست. علت صدا دادن مفاصل ممکن است یکی از حالات زیر باشد.
ایجاد گاز از علل مهم صدا دادن مفاصل
در تمام مفاصل مایعی به نام مایع سینوویال وجود دارد که غلیظ و لغزنده است. وظیفه این مایع لغزنده کردن سطوح مفصل و تسهیل حرکت مفصل است. این مایع در تغذیه غضروف مفصلی هم نقش دارد.
در درون این مایع مانند بسیار دیگر از مایعاتی که در بدن ما وجود دارند، گازهایی مانند اکسیژن، نیتروژن و دی اکسید کربن بصورت محلول وجود دارد.
وقتی که شما با تحت فشار قرار دادن مفصل انگشت خود، صدای تقه از آن درمیاورید در واقع لیگامان های آن مفصل را تحت کشش قرار داده اید.
در این عمل شما با فشار موجب میشوید دو سطح مفصلی از یکدیگر فاصله گرفته و در واقع میخواهید حجم داخل مفصل را افزایش دهید.
با انجام این کار فشار درون مایع مفصلی کاهش پیدا میکند و با این کاهش فشار مقداری از گازهای محلول در مایع، نامحلول شده و بصورت حباب های گاز در درون مفصل ظاهر میشوند.
ایجاد این حباب گاز بصورت ناگهانی با ایجاد یک موج صدا همراه است که شما آنرا بصورت یک تقه میشنوید. پس یکی از علل شایع صدا دادن مفاصل همین ایجاد حباب های گاز در آنها است که پدیده ای کاملا طبیعی و بی ضرر است.
بعد از شنیدن صدای تقه شما تا مدتی نمیتوانید مجددا این صدا را ایجاد کنید. علت آن اینست که ابتدا باید مدتی بگذرد تا حباب گاز تشکیل شده مجددا بصورت محلول در مایع درآید تا شما بتوانید مجددا آنرا تولید کنید.
صدا دادن مفاصل به علت حرکت تاندون و لیگامان
وقتی مفاصل حرکت میکنند وضعیت تاندون ها و لیگامان های اطراف آن مفصل تغییر میکنند. این تغییر وضعیت موجب میشود تا آنها از روی برجستگی های استخوانی اطراف مفصل عبور کنند.
با باز و بسته شدن مکرر مفصل هر کدام از این تاندون ها یا لیگامان ها ممکن است بار ها به جلو و عقب حرکت کرده و با هر بار عبور از روی برجستگی استخوانی صدایی ایجاد میکنند.
این صدا ها ممکن است به توسط فرد حس شده و یا حتی دیگران هم آنرا بشنوند. همچنین با حرکت کردن مفصل، در بعضی حالات، لیگامان های اطراف آن بشدت کشیده میشوند و این کشیدگی ممکن است صدا ایجاد کند.
پس از علل شایع صدا دادن مفاصل، حرکت تاندون ها بر روی مفاصل است که کاملا طبیعی و بی ضرر است.
صدا دادن مفاصل به علت سطح ناصاف آنها
در مفاصلی که دچار آرتروز یا ساییدگی شده اند به علت آسیب غضروف، سطح مفصل ناهموار میشود. در حین حرکت مفصل، با ساییده شدن این سطوح ناهموار بر روی یکدیگر ممکن است صدا ایجاد شود.
آیا صدا دادن مفاصل بد است
اگر صدا دادن مفاصل همراه با درد است ممکن است به علت بیماری یا مشکلی باشد در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا با بررسی مفصل مشکل احتمالی را دریاد. در صورتیکه این صدا ها بدون درد باشد نیازی به اقدام خاصی ندارد.
آیا درآوردن صدا از مفاصل انگشتان دست مضر است
هنوز با یقین اثبات نشده است که این عمل مشکلی برای دست ایجاد میکند یا خیر. ولی بعضی محققین عقیده دارند انجام این کار در دراز مدت میتواند موجب تورم دست و کاهش قدرت مشت کردن در انگشتان شود.