آلندرونات Alendronate که نام تجاری آن فوزاماکس Fosamax است دارویی است که در درمان پوکی استخوان بکار میرود. آلندرونات جزو دسته ای داروها است که به آنها بیس فسفونات Bisphosphonate میگویند.
بیس فسفونات ها و از جمله آلندرونات مانع از جذب مواد معدنی از استخوان ها شده و به این وسیله آنها را محکم تر میکنند. آلندرونات با افزایش تراکم استخوان ها احتمال شکستگی را در بیماری استئوپروز یا پوکی استخوان کاهش میدهد.
آلندرونات چگونه اثر میکند
کمتر از یک درصد آلندرونات بعد از مصرف خوراکی جذب بدن میشود و مصرف آن با غذا یا هر نوشیدنی دیگر بجز آب این میزان جذب را کاهش میدهد. آلندرونات در بدن بر روی استئوکلاست ها اثر کرده و فعالیت آنها را مهار میکند.
استئوکلاست ها سلول هایی هستند که در استخوان وجود داشته و در طول حیات بطور مستمر مواد معدنی را از استخوان برداشت میکنند.
در کنار استئوکلاست ها سلول های دیگری به نام استئوبلاست در استخوان ها وجود دارند که وظیفه آنها رسوب دادن مواد معدنی در داخل استخوان است.
پس فعالیت استئوبلاست ها موجب تقویت استخوان میشود. به آنها سلول های استخوان ساز میگویند. در عوض فعالیت استئوکلاست ها موجب ضعیف شدن استخوان میشود.
داروی آلندرونیت با مهار کردن فعالیت استئوکلاست ها موجب باقی ماندن املاح کلسیم در داخل استخوان و کاهش روند پوکی استخوان میشود.
مصرف آلندرونات باید همراه با مصرف کلسیم و ویتامین دی به اندازه کافی باشد و گرنه نمیتواند آثار درمانی خود را بروز دهد.
موارد مصرف آلندرونات چیست
مورد مصرف اصلی آلندرونات یا آلندرونیت درمان استئوپروز یا پوکی استخوان است. مصرف این دارو احتمال شکستگی ستون مهره، لگن و مچ دست را در بیماران مبتلا به پوکی استخوان ۵۰ درصد کاهش میدهد.
از آلندرونات همچنین در کاهش درد بیماری هایی مانند متاستاز های سرطان پستان و یا میلوم مولتیپل و یا بیماری پاژه استفاده میشود.
آلندرونات در بیمارانی که از کورتیکوستروئید ها مانند پردنیزون استفاده میکنند هم همراه با کلسیم و ویتامین دی مصرف میشود تا مانع از ضعیف شدن استخوان شود.
مصرف داروهای کورتیکوستروئیدی یا کورتون ها تراکم استخوان را کاهش میدهد و استفاده همزمان آلندرونات با آنها میتواند شدت این تاثیر ناخواسته را به حداقل برساند.
آلندرونات چگونه مصرف میشود
آلندرونات یا آلندرونیت بصورت قرص های ۱۰ و ۷۰ میلیگرمی وجود دارد. قرص های ۱۰ میلیگرمی را روزی یک عدد و قرص های ۷۰ میلیگرمی را هفته ای یک عدد مصرف میکنند.
مصرف آلندرونات باید با یک لیوان بزرگ آب باشد و بجز آب با هیچ مایع دیگری مصرف نشود. همراه با آلندرونات هیچ داروی دیگری بصورت خوراکی مصرف نشود. داروهای دیگر باید حداقل با فاصله نیم ساعتی مصرف شوند.
شیر، غذا، شربت آنتی اسید و داروهای حاوی کلسیم و منیزیم جذب آلندرونات از دستگاه گوارش را کاهش میدهند. حداقل نیم ساعت قبل و بعد از مصرف آلندرونات نباید هیچ چیزی از طریق خوراکی مصرف کرد.
بعد از مصرف آلندرونات حداقل باید به مدت نیم ساعت در حالت نشسته و یا سر پا بود و نباید دراز کشید. دراز کشیدن بعد از مصرف آلندرونات احتمال بروز مشکلات مری را زیاد میکند.
بهترین زمان برای مصرف آلندرونات صبح بعد از برخاستن از خواب است و بعد از آن نیم ساعت چیزی چیزی خورده نشود.
عوارض مصرف آلندرونات
مصرف آلندرونات مانند هر داروی دیگر میتواند با بروز عوارض احتمالی همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از
♦ زخم شدن مری که میتواند خود را بصورت درد قفسه سینه، اشکال در عمل بلع، سوزش سر دل،
♦ نکروز یا سیاه شدن استخوان فک که خود را بصورت درد فک، تورم، احساس بیحسی در فک، افتادن دندان، عفونت لثه و دیر خوب شدن زخم لثه بعد از جراحی آن نشان میدهد
♦ شکننده شدن استخوان ران و شکستن آن با ضربات خفیف
عوارض خفیف تر مصرف آلندرونات بصورت سوزش خفیف سر دل یا سوء هاضمه، اسهال یا یبوست، درد و تورم مفصلی، تورم دست و پا، کمر درد و احساس گیجی، ضعف و سر درد است.