اولین مرحله درمان هر شکستگی جااندازی آن است. بعضی از شکستگی ها نیاز به جااندازی دارند ولی بعضی از آنها نیازی به این اقدام ندارند.
مسلما شکستگی هایی که جابجایی ندارند نیازی هم به جاانداختن ندارند ولی ذکر این نکته بسیار مهم است که بسیاری از شکستگی هایی که جابجایی اندکی دارند هم ممکن است نیازی به جااندازی نداشته باشند.
تا چه حد جابجایی در شکستگی مهم است
در بسیاری شکستگی ها جابجایی اندک قطعات شکستگی فقط در رادیوگرافی دیده میشود و ظاهر اندام تغییری نکرده است یا اگر تغییری کرده به علت تورم ناشی از شکستگی است و بعد از فروکش کردن تورم، تغییر شکلی ظاهری در اندام وجود نخواهد داشت.
همچنین در بسیاری از مواقع کارکرد یک اندام که شکستگی آن با جابجایی اندکی جوش خورده است تغییری نمیکند. اینکه تا چه حد جابجایی قطعات شکسته شده مشکلی از نظر ظاهر و کارکرد برای اندام بوجود نمیاورد بسته به استخوان شکسته شده و محل شکستگی متفاوت است.
در بعضی شکستگی ها حتی دو میلیمتر جابجایی هم به صلاح نیست و باید اصلاح شود ولی در بعضی مناطق دیگر ممکن است چند سانتیمتر جابجایی هم برای بیمار مشکلی ایجاد نکند.
مثلا وقتی شکستگی در سطح مفصلی ایجاد میشود چند میلیمتر جابجایی هم ممکن است خطرناک باشد و اگر شکستگی حتی با جابجایی اندکی جوش بخورد ممکن است در دراز مدت ایجاد ساییدگی مفصل و استئوآرتریت کند.
در حالیکه یک شکستگی ترقوه اگر با یک سانتیمتر جابجایی هم جوش بخورد معمولا مشکلی برای بیمار ایجاد نمیکند.
شکستگی استخوان درشت نی در این بیمار نیازی به جااندازی ندارد
در بچه ها قدرت ریمودلینگ Remodeling شکستگی ها زیاد است و حتی وقتی شکستگی با جابجایی هم جوش میخورد بعد از جوش خوردن و پس از چند سال شکل استخوان دوباره به حالت اولیه برمیگردد.
پس در بچه ها پزشک معالج معمولا جابجایی بیشتری را ممکن است قبول کرده و آنرا جااندازی نکند. تصمیم گیری در مورد جااندازی شکستگی تا حد زیادی به تبحر پزشک معالج بستگی دارد.
حال ممکن است سوال شود که آیا بهتر نیست همه قطعات شکسته شده را حتی اگر جابجایی کمی داشته باشند دقیقا جااندازی کرد. مگر با جااندازی دقیق قطعات چیزی را از دست میدهیم.
آیا ممکن است جااندازی شکستگی استخوان مشکل زا باشد
بله گاهی اوقات ممکن است با جااندازی قطعات چیزی را از دست بدهیم.
♦ در هر جااندازی پزشک معالج مانورهایی را به اندام شکسته شده وارد میکند تا قطعات شکسته شده جااندازی شوند. این مانورها همیشه خالی از خطر نیستند و ممکن است آسیب هایی را به بیمار وارد کنند
♦ جااندازی شکستگی کاری دردناک است و در حین جااندازی باید درد بیمار کاهش یابد. پزشک این کار را با تزریق داروهای موضعی و یا با بیهوشی عمومی انجام میدهد. هر دو این اعمال ممکن است برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کنند بخصوص در افراد با سن بالا یا با بیماری زمینه ای
♦ گاهی اوقات جااندازی قطعات شکسته شده نیاز به انجام عمل جراحی دارد. مسلما خود عمل جراحی کار پر خطری است و ممکن است برای بیمار همراه با مشکلاتی باشد.
♦ هزینه درمانی در جااندازی بالا میرود.
♦ مدت زمان درمان طولانی تر میشود.
و تازه با تمام خطراتی که ممکن است یک جااندازی برای بیمار ایجاد کند ممکن است بیمار نفعی از آن نبرد.
پزشک معالج همواره خطرات جااندازی را با منافع آن سبک و سنگین میکند و سعی میکند بهترین تصمیم را برای بیمارش بگیرد.
آیا قطعات شکسته شده را جااندازی کند یا همان جابجایی مختصری را که وجود دارد قبول کرده و کاری به آن نداشته باشد و تلاش خود را صرفا در جهتی بکار بندد که زمینه را برای جوش خوردن شکستگی و حفظ کارآیی اندام آماده کند.
ضمنا توجه به این نکته ضروری است که گاهی اوقات جااندازی شکستگی باید به کمک بیهوشی بیمار و با انجام عمل جراحی انجام شود. در این موارد اگر بیمار به علت مشکلات و بیماری های زمینه ای تحمل جراحی را نداشته باشد ممکن است تصمیم به عدم جااندازی به صلاح بیمار باشد.