برجسته شدن پشت استخوان پاشنه در محل اتصال تاندون آشیل را تغییر شکل هاگلاند Haglund’s deformity مینامند.
در غالب اوقات تنها علامت و مشکل بیمار تنها یک برجستگی پشت پاشنه پا است ولی گاهی ممکن است این برجستگی همراه با درد هم باشد و یا اینکه برجستگی به کفش گیر کند و پوست روی آن زخمی شود.
آناتومی کاربردی
استخوان پاشنه یا کالکانه بزرگترین استخوان پا است و تاندون آشیل به پشت آن میچسبد. بین تاندون آشیل و استخوان پاشنه کیسه بافتی ظریفی به نام بورس وجود دارد که به علت وجود مایع سینوویال در آن موجب میشود تاندون آشیل راحت تر بر روی استخوان پاشنه حرکت و لغزش داشته باشد.
تصویر سمت راست برجستگی پشت و بالای استخوان پاشنه در محل تاندون آشیل را نشان میدهد. تصویر سمت چپ یک استخوان پاشنه طبیعی و تصویر وسط یک استخوان پاشنه با تغییر شکل هاگلاند را نشان میدهد
علت برجستگی پشت پاشنه پا
شکل استخوان پاشنه در افراد مختلف متفاوت است. در بعضی از افراد در محل اتصال تاندون آشیل، استخوان پاشنه برجسته تر از معمول است.
این برجستگی میتواند به علت ساخته شدن استخوان اضافه به دنبال کشش مداوم و مکرر تاندون آشیل ایجاد شود. تاندون آشیل به پشت استخوان پاشنه میچسبد و کشش مکرر این تاندون بر روی استخوان میتواند موجب ساخته شدن استخوان اضافه در پشت پاشنه شود.
در افرادی که استخوان پاشنه در قسمت پشت آن برجسته تر است بافت نرم روی آن بیشتر به کفش فشرده میشود. بتدریج این بافت نرم بر اثر فشار ملتهب شده و این التهاب موجب کلفتی و تورم بافت میشود و همین تورم موجب افزایش برجستگی و بدتر شدن وضعیت میشود.
علائم بیماری
علامت عمده تغییر شکل هاگلاند ایجاد یک برجستگی دردناک در پشت استخوان پاشنه است. البته خود برجستگی پشت پاشنه معمولا مشکلی از لحاظ کارکرد برای پای فرد ایجاد نمیکند مگر سایش مکرر به کفش و ایجاد درد و گاهی اوقات زخم شدن پوست روی آن.
تشخیص این تغییر شکل با استفاده از گفته های بیمار و معاینه پزشک و بررسی رادیوگرافی استخوان پاشنه است.
درمان برجستگی پشت پاشنه پا
درمان بیماری هاگلاند یا برآمدگی پشت پاشنه پا با کاهش فشار به پشت استخوان پاشنه است. پوشیدن کفش های بدون پشت و یا استفاده از پد های نرم در بین پشت کفش و پاشنه میتواند سایش کفش به پاشنه و بدنبال آن علائم بیماری را کاهش دهد.
درد روی برجستگی را ممکن است بتوان با پوشیدن کفش با پاشنه کمی بلندتر کنترل کرد. با بلندتر کردن پاشنه کفش، فشار کمتری به محل اتصال تاندون آشیل به استخوان پاشنه وارد شده و درد کمتر میشود.
در صورتیکه مشکلات بیمار با اقدامات ذکر شده بهبود نیابد ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.
دو نوع عمل جراحی برای این بیماری استفاده میشود.
ممکن است پزشک معالج فقط اقدام به برداشتن قسمت برجسته استخوان پاشنه در جلوی تاندون آشیل کند و یا در بعضی موارد ممکن است نیاز به برداشتن یک قسمت گوه شکل از کل استخوان پاشنه برای اصلاح شکل آن وجود داشته باشد.
با اصلاح شکل استخوان پاشنه مشکلات بیمار برطرف خواهند شد.
