آسیب عروقی بدنبال شکستگی استخوان

از مهمترین و خطرناکترین عوارض و مشکلات شکستگی استخوان آسیب عروق یعنی شریان یا وریدهایی است که از نزدیکی محل شکستگی عبور میکنند.

 

در هر شکستگی تا حدودی به بافت های نرم اطراف استخوان آسیب هایی وارد میشود. وقتی یک استخوان شکسته میشود عضلات و رگ های خونی اطراف آن هم پاره میشوند.

 

این صدمات و پارگی ها گاهی خفیف و گاهی شدید است. در اکثر شکستگی ها آسیب های بافت نرم اطراف شکستگی بطور خود بخودی و بدون بر جای گذاشتن عارضه جدی بهبود میابد. گاهی شکستگی استخوان همراه با آسیب یک رگ بزرگ است که از اطراف استخوان عبور میکند.

 

♦ همان عاملی که موجب شکستگی شده میتواند به رگ آسیب بزند بطور مثال گلوله ای که موجب شکسته شدن استخوان میشود میتواند رگ اطراف آترا هم پاره کند.

♦ لبه تیز استخوان شکسته شده میتواند موجب پاره شدن رگ شود.

♦ دو عامل قبل میتوانند بدون اینکه رگ را پاره کنند موجب آسیب لایه درونی رگ شوند. با آسیب دیدن این لایه، بر روی محل آسب دیدگی لخته خون تشکیل میشود و ایجاد این لخته خون میتواند رگ را ببندد.

♦ جابجا شدن قطعات شکسته شده میتواند موجب فشار موضعی به رگ و بسته شدن آن شود.

♦ گاهی اوقات عضلات جدار رگ خونی منقبض میشود که به آن اسپاسم رگ میگویند. این اسپاسم میتواند رگ را موقتا مسدود کند

♦ بعد از شکستگی تورم ایجاد میشود و گاهی شدت این تورم آنقدر زیاد است که موجب افزایش فشار داخلی اندام میشود و بر اثر این افزایش فشار رگ های خونی اندام بسته میشوند. این روند را سندرم کمپارتمان میگویند.

♦ گاهی حتی فشار گچی که برای درمان شکستگی به دور اندام پیچیده شده یا پانسمان و بانداژ نامناسب دور اندام میتواند موجب فشار به عروق اندام و بسته شدن آنها شود.

• آسیب شریان آگزیلری Axillary artery بدنبال دررفتگی یا شکستگی های اطراف شانه

• آسیب شریان بازویی بدنبال شکستگی های بالای آرنج یا دررفتگی آرنج

• آسیب به شریان پوبلیتئال Popliteal artery بدنبال شکستگی زیر زانو یا دررفتگی زانو.

 

علائم آسیب رگ های اندام

بعد از هر شکستگی باید وضعیت عروقی اندام را بدقت تحت نظر داشته و معاینه کرد. درد اندام و احساس گزگز یا بیحسی اندام میتواند از اولین علائم آسیب عروقی و کاهش خونرسانی به اندام باشد.

معاینه بازگشت مویرگی Capillary refill و معاینه نبض هم از بررسی های مهم دیگر است. اندامی که دچار ضایعه عروقی شده است ممکن است سرد شده و رنگ پریده یا کبود شود. روش معاینه عروقی اندام در قسمت معاینات اندام بعد از شکستگی توضیح داده شده است.

درمان آسیب های عروقی

درمان آسیب های عروقی باید بسرعت انجام شود. بافت های اندام پس از چند ساعت نرسیدن خون به آنها میمیرند و درمان یک آسیب عروقی بعد از مردن بافت های اندام دیگر فایده ای ندارد. در مواجهه با بیماری که همراه با یک شکستگی علائم آسیب عروقی را نشان میدهد قدم اول اینست که

• هر آتل یا بانداژ محکمی که ممکن است روی عروق فشار بیاورد از اندام بیمار جدا شود

• اگر جابجایی قطعات زیاد است و شکستگی هنوز جااندازی نشده است با کشش ملایمی سعی شود وضعیت امتداد قطعات بهتر شود تا فشار به رگ های خونی کاهش یابد

 

اگر این اقدامات نتوانست حداکثر ظرف نیم ساعت وضعیت عروقی اندام را بهتر کند بیمار باید تحت عمل جراحی قرار گیرد. در جراحی

• اگر رگ پاره شده است دو سر آن بخیه میشود.

• اگر رگ له شده یا پارگی آن آنقدر وسیع باشد که قابل بخیه نباشد قسمت آسیب دیده رگ برداشته شده و از رگ دیگر به آن محل پیوند زده میشود.

• در صورتیکه فشاری از طرف قطعات شکسته شده روی رگ باشد شکستگی یا دررفتگی جااندازی میشود.

• در صورت فشار هماتوم (تجمع خون در قسمتی از اندام)، خونریزی تخلیه شده و در صورت وجود سندروم کمپارتمان، فضای محدود کمپارتمان آزاد میشود