نکروز آوازکولر به معنی مردن استخوان بدنبال اختلال در خونرسانی آن است. به آن در لفظ عامه سیاه شدن استخوان هم میگویند. نکروز آوازکولر از عوارض مهم شکستگی استخوان است.
استخوان یک بافت زنده است. در داخل استخوان مانند هر بافت دیگر بدن، سلول های زنده های قرار دارند که موجب رشد و نمو آن میشوند.
نکروز به معنای مردن است و آوازکولر به معنای بدون رگ خونی است. نکروز آوازکوار به معنای مردن استخوان بدنبال نرسیدن خون به آن است. در زبان عامه مردم به آن سیاه شدن استخوان هم میگویند.
البته رنگ استخوان پس از نکروز آوازکولر سیاه رنگ نمیشود. این عارضه گرچه خود یکی از عوارض مهم شکستگی است در عین حال میتواند عامل ایجاد کننده عوارض دیگری مانند جوش نخوردگی شکستگی یا تغییر شکل مفصل و آرتروز شود.
نکروز آوازکولر یا سیاه شدن استخوان چگونه بدنبال شکستگی ایجاد میشود
گاهی اوقات شکستگی موجب میشود تمام یا قسمتی از عروقی که خون را به ناحیه مشخصی از استخوان میرسانند آسیب دیده و خونرسانی به استخوان دچار اختلال شود.
این عارضه معمولا در شکستگی هایی دیده میشوند که در نزدیکی یک مفصل ایجاد شده اند. در این موارد قسمتی از استخوان که خونرسانی خود را فقط از طریق عروق خونی که در داخل استخوان سیر میکنند بدست میاورد دچار مشکل میشود.
در محل شکستگی، عروق خونی داخل استخوان پاره شده و خون به قسمتی از استخوان نمیرسد. گاهی اوقات قطع خونرسانی به استخوان بدنبال دررفتگی مفصل ایجاد میشود.
پس از قطع خونرسانی به استخوان، بتدریج قوام و سفتی استخوان کاهش میابد. با نرم شدن استخوان، بر اثر نیروهایی که به آن وارد میشود استخوان دچار تغییر شکل میشود.
همراه با تغییراتی که در استخوان ایجاد میشود سلول های لایه غضروفی روی استخوان هم میمیرند.
چه استخوان هایی بدنبال شکستگی دچار نکروز آوازکولر میشوند
شایعترین محل هایی که ممکن است بدنبال شکستگی دچار نکروز آوازکولر شوند عبارتند از
- نکروز سر استخوان ران بدنبال شکستگی گردن استخوان ران یا دررفتگی مفصل ران
- نکروز قسمت پرگزیمال Proximal استخوان اسکافویید ( قسمتی از هر استخوان که به ریشه اندام یعنی محل اتصال آن اندام به تنه نزدیکتر است را قسمت پرگزیمال آن استخوان مینامند) بدنبال شکستگی استخوان اسکافوئید در مچ دست
- نکروز تنه استخوان تالوس یا قاپ بعد از شکستگی در گردن این استخوان
تشخیص نكروز آوازكولر یا سیاه شدن استخوان چگونه است
در بسیاری اوقات تشخیص این عارضه در رادیوگرافی های ساده ایكه 3-1 ماه پس از شكستگی تهیه میشود دیده میشود.
در رادیوگرافی كه در این زمان از استخوان شكسته شده گرفته میشود قسمت هایی از استخوان كه خونرسانی دارند و زنده اند دچار استئوپروز یا پوكی استخوان نسبی میشوند در حالیكه قسمت بدون خونرسانی بدون استئوپروز باقی میماند.
اسكن رادیوایزوتوپ با تكنسیم 99 و ام آر آی هم میتوانند به تشخیص این عارضه كمك كنند.
به علت عدم جریان خون در قسمت نكروز شده در تصویر اسكن رادیوایزوتوپ محل نكروز شده منطقه ای بدون جذب ماده رادیواكتیو دیده میشود. در مراحل نهایی، در تصویر رادیوگرافی ساده قسمت نكروز شده استخوان، تغییر شكل میدهد.
درمان نكروز آوازكولر استخوان بدنبال شكستگی چیست
اگر تشخیص این عارضه زود داده شود و استخوان هنوز تغییر شكل نداده باشد با انجام عمل جراحی و دریل كردن استخوان نكروز شده سعی میشود تا جریان خون مجددا در آن قسمت برقرار شود.
این نوع عمل جراحی معمولا در درمان سیاه شدگی سر استخوان ران كاربرد دارد. در مواردیكه بیماری در مراحل پیشرفته خود بوده و تغییر شكل ایجاد شده باشد باید از روش های بازسازی استفاده كرد.
در این موارد قسمت نكروز شده استخوان برداشته شده و بجای آن از مفصل مصنوعی استفاده میشود یا اینكه مفصل با عمل جراحی خشك میشود.